Monday, March 8, 2010

RFA & BBC * PHỎNG VẤN LÊ THị CÔNG NHÂN

*

LS Lê Thị Công Nhân trả lời phỏng vấn RFA ngay sau khi ra tù
2010-03-06

Nữ luật sư bất đồng chính kiến tại Việt Nam, Lê thị Công Nhân, hôm nay mãn hạn ba năm tù về tội tuyên truyền chống Nhà Nước Cộng Hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam, theo điều 88 Bộ Luật Hình sự.


Photo courtesy of Vietnam Exodus

LS Lê Thị Công Nhân trả lời điện thoại trong lúc ăn cơm tại nhà lúc 8 giờ tối ngày 6-3-2010.



Sau khi về đến nhà, luật sư Lê Thị Công Nhân dành cho quí thính giả Ban Việt Ngữ Đài Á Châu Tự do cuộc nói chuyện sau đây.

Nghe cuộc phỏng vấn này




Gia Minh: Chào LS Lê Th Công Nhân. Trước hết xin thay mt quý thính gi cu Đài Á Châu T Do, chúng tôi chia vui vi Lut Sư đã v vi gia đình, thì thưa LS, xin LS có th chia s cái cm xúc và nhng ý tưởng cu LS vào lúc này .

LS Lê Th Công Nhân: Chào anh Gia Minh và xin chào quý v. Tôi va v nhà được khong 2 tiếng đng h và tâm trng ca tôi bây gi cũng không có gì đc bit so vi nhng người tù khác khi được v do đó tôi cm thy rt là bi ri, nhưng có mt cái khác, đó là tôi không th được t do như đi vi nhũng người tù khác khi được v, đy là cái điu mà tôi cm thy tht vng rt là ln. H gi tôi li nhà tù rt là lâu và h áp gii tôi v tn nhà.

Và trước khi v nhà h đưa tôi ra u ban phường và có sn hết mt cái gi là biên bn trình din mà tôi cũng không nh rõ, tên gi là biên bn trình din v qun chế ti đa phương trong đó có ni dung rng h s qun chế tôi và tôi thì phi tuân th h, thì tôi cũng có viết vào đy mt câu là cái ý kiến ca tôi, nguyên văn như thế này: "Tôi không chp nhn bn án tòa đã tuyên cho tôi trong đó có phn qun chế này." và tôi ký tên. Và tôi nghĩ rng đy cũng là mt tuyên b ngn gn, chính xác và xuyên sut v thái đ ca tôi đi vi v án mà nhà nước VN đã x tôi 3 năm tù giam và 3 năm qun chế.

Tôi không chp nhn bn án tòa đã tuyên cho tôi trong đó có phn qun chế này.

LS Lê Thị Công Nhân

V phn gia đình thì rt là vui và đã có nhiu người bn đến thăm tôi ngay lp tc, bì vì tôi v cui gi chiu mun và h đi làm h biết tin tôi v và h đã ghé qua, mt s rt là xúc đng.

Cũng có điu đáng bun v mt tình cm, bi vì thc s mà nói v án ca tôi là án v thái đ, tinh thn, tình cm là chính cho nên khi nhng s vic như thế này xy ra thì qu thc là tôi đã mt đi mt s nhng người bn, nhng tình bn đã được xây đp rt là lâu t thi niên thiếu, và đy là mt điu mà tôi cm thy là mt người thanh niên tôi rt là sc vì nhng điu như thế.


Dai-Nhan-305.jpg
Nữ LS Lê Thị Công Nhân (áo đỏ) tại phiên tòa phúc thẩm ở hà Nội hôm 27/11/2007.


Nhng s vic như vy và ngày hôm nay có vài người bn hc cùng vi tôi, h là nhng người rt là bình thường thôi, h đến thăm tôi và tôi thc s tôi cm ơn h v điu đó, bi vì gia đình thì như anh biết đy, nói chung là gia đình mình đã theo mình, đy là cách tôi nói trong tù đy, tr nhng con người quá ư là ti li t b gia đình thì h mi b gia đình b rơi, còn li thì gia đình luôn theo chúng ta.

Nhưng mà tình bn thì tôi cm thy rng là xây đp thì vô cùng khó mà cui cùng thì nó đã b mt đi. Vâng, tôi đã mt nhiu tình bn như vy và tôi cm thy bun bi vì tôi nghĩ rng đi vi cá nhân tôi tình bn là vô cùng quan trng. Vào ngày hôm nay có nhng người bn hc rt là quan tâm đến tôi, h đã đến vi tôi rt là vui.

Gia Minh: Thưa Lut Sư, quanh nhà cu LS thì nhng người bn đó đến thì h có gp nhng tr ngi gì không?

LS Lê Th Công Nhân: H cũng có k vi tôi là không gp tr ngi nào nhưng gp rt nhiu nhng gương mt công an mà h đã quen thuc t my năm va qua. Chính xác là h nóí như vy. Vâng, ging như là nhng người công an đy h mun xem tôi v đã nhn được s quan tâm như thế nào cu gia đình, cu cng đng, cu bn bè.

Và h quan sát như thế trước đã ch chưa có s ngăn cn nào nhng người bn tôi đến thăm, nhưng hoàn toàn là nhng gương mt mt v rt là nhiu quanh nhà tôi, vì nhà tôi là nhà tp th trên gác và dưới nhà là nơi đ xe. Khu nhà tôi là khu nhà tp th và h đng dưới rt là đông

Gia Minh: Vâng. Thưa Lut Sư, đi vi nhng người láng ging thì ra sao?

LS Lê Th Công Nhân: À vâng, nhng người láng ging thì h cũng vaò hi thăm tôi, nói là "Chúc mng, chúc mng cháu, chúc mng em đã tr v. Nhìn mnh khe thế này là mng ri". H nói nhng câu như và tôi nghĩ rng nhng câu nói đó rt là chân thành, bi vì trước khi tôi đi tù thì có mt s nhng người hàng xóm h có nhng thái đ rt là lnh lùng, thm chí là mt thái đ hn hc, nhưng mà ngày hôm nay tôi cũng chưa gp hết h, nhưng mà tôi gp mt vài người thì nói chung tôi nghĩ thái đ này cũng tr nên bình thường hoá đi mt chút.

Tôi không tbỏ

Gia Minh: Sau khi ra khi tri tù ri thì, nhưng mà cũng rt nhiu quý thính gi cũng đu biết rng điu kin trong tri giam rt là khó khăn, gian kh, Lut Sư có th chia s là điu gì giúp cho LS vượt qua được nhũng điu kin khc nghit trong tri tù sut c 3 năm qua, thưa LS?

LS Lê Th Công Nhân: Biết nói thế nào nh? Đy như tôi vn nói v án ca tôi là án thái đ, đi khái tôi nói mt cách nôm na là như thế. Án hoàn toàn là án thái đ, án tinh thn mà l ra là không nên có nhng v án như vy và không được phép có, nhưng cui cùng nó đã có trên đt nước này và tôi là mt nhân chng sng cho s vic đy, mà án tinh thn thì như anh biết tinh thn là cái anh không th đo được, không th đếm được, không th cm nm, không th đánh tan v nó đi được, tr khi chính người ch cái tinh thn đó người ta b đi. Tôi thì không t b.

Gia Minh: Hn nhiên trước khi ra tù thì LS cũng có nghĩ đến giai đon mình s v đến nhà và thi đim tiếp theo đây thì nhng điêù LS nghĩ cho nhng ngày trước mt này là như thế naò ?

LS Lê Th Công Nhân: Cái này thì có mt phn đi sng ca cá nhân riêng tư thì tôi nghĩ rng cũng có th nói mt cách ngn gn ví d như tôi s đi khám sc khe chng hn hoc là chăm sóc v mt hình thc cho bn thân mt chút, còn v mt công vic thì tôi không thy rng có mt s thay đi nào v lý tưởng ca tôi đ t đó tôi làm nên nhng vic và vì nhng vic đó mà tôi đã đi tù. Tôi không t b.

Tôi không t b không phi vì tôi ngoan c, hay là tôi lỳ lm, hay là tôi s din, mà tôi không t b là bi vì 3 năm tù va ri là khong thi gian cc kỳ khác thường trong cuc đi ca tôi.

LS Lê Thị Công Nhân

Tôi không t b không phi vì tôi ngoan c, hay là tôi lỳ lm, hay là tôi s din, mà tôi không t b là bi vì 3 năm tù va ri là khong thi gian cc kỳ khác thường trong cuc đi ca tôi. Tôi đã nhn ra mt điu là nhng cái mà tôi đã biết, nhng cái dn đến xúc cm mãnh lit là mình phi đu tranh cho t do và dân ch và nhân quyn thì tôi ch biết có mt phn thôi, và khi vào tù thì tôi biết nt phn còn li.

Và tôi cm thy rng là cái vic tôi b đi tù ging như là mt sai lm ca nhà nước này hơn là mt cái gì đó thit hi đi vi tôi. Còn nhng công vic c th nht và trước mt thì qu thc trong hoàn cnh hin nay tôi cm thy rng không có quá nhiu s thay đi so vi trước đây 3 năm khi mà tôi đi tù, cho nên có l cũng không th nói trước được là mình s làm mt vic đó thc s là hiu qu, hoc là chính quy, chuyên nghip đ mà được kết qu ln lao, bi vì cái đó là do hoàn cnh ca xã hi, và thi cuc bây gi tôi thc s cm thy không khác my so vi trước đây tôi đi tù, thm chí là nhà nước này ngày càng tr nên nghit ngã hơn, thì có l cách thc làm vic hoc là v mt phương din nào đó cũng không tin nói ra đây, thì cũng không có gì đi mi hơn hn.

Gia Minh: Thưa Lut Sư, v cái quang cnh, khung cnh mà t khi LS ri gia đình đ đi vào tri giam và trên đường trong ngày hôm nay t tri giam v, t nhà tù v nhà thì LS thy quang cnh, môi trường có cái gì khác không?

LS Lê Th Công Nhân: Cái này thì cũng rt là ngn gn và rt là hin thc khách quan thôi, nhãn quan nhìn thy. Sau 3 năm rôi đi tù thì con đường tôi tr v nó dài 220 kilômét, t tnh Thanh Hoá trong huyn min núi v đến Hà Ni và đi dc theo Quc L 1 là chính, mt s đon qua nhiu tnh Ninh Binh, Hà Nam, Nam Đnh, ri v Hà Ni, thì tôi nói mt cách ngn gn mà câu này nhiu người đã nói ri, và thc s tôi thy đúng như thế: "Có mt s phát trin hơn nhưng cũng không phi là đáng k lm, nhưng mà cht lượng và môi trường sng thì gim sút mt cách khng khiếp".

Và thú thc là trên đường đi v thì tôi mt mi ti mc đ tôi nghĩ giá mà bây gi đang ngi trong cái nhà tù tri giam s 5 thì có l tôi cm thy d chu hơn là ngi trong cái xe ô-tô vi nhng con người như thế và trong mt cái môi trường như thế. Đy là tôi nói v cái môi trường sng ngoài đường ph. cái nhà tù đó thì đc bit nó gia cánh đng, chung quanh không có nhà máy, khu công nghip hay khu dân cư gì c, nó li có rng có núi, đi khái nó rt là trong lành, c ngày không h có nghe tiếng xe nào hết.

Vâng tôi thy có mt s phát trin nói chung v mt kinh tế nhưng mà s phát trin đó theo tôi thì cũng không đáng k lm, còn môi trường sng thì đi xung mt cách nghiêm trng. V đến thành ph tôi cm thy ngt ngt, khó th và đông người vô cùng và rt là bn. Điu đy làm tôi cm thy bun vì v Hà Ni thì tôi rt là yêu Hà Ni.

Gia Minh: Xin chân thành cm ơn Lut Sư đã dành cho nhng giây phút rt là quý báu khi mà LS va mi v đến vi gia đình. Và mt ln na xin thay mt quý thính gi chia vui vi LS và mong s còn có nhiêù dp đ được nói chuyn vi LS.

LS Lê Th Công Nhân: Cm ơn anh.

Lê Thị Công Nhân tại tòa ( tháng 05/2007)

Lê Thị Công Nhân còn phải chịu 3 năm quản chế

Luật sư bất đồng chính kiến Lê Thị Công Nhân vừa được về nhà từ trại giam số 5, Thanh Hóa, hôm thứ Bảy 06/03 sau ba năm thi hành án tù vì tội Tuyên truyền chống Nhà nước XHCN.

Tuy vậy, theo bản án phúc thẩm hồi tháng 11/2007, chị còn phải chịu thêm 3 năm quản chế tại gia.

Một ngày sau khi được trả tự do, Lê Thị Công Nhân nói chuyện với BBC, trong đó chị khẳng định sẽ tiếp tục theo đuổi lý tưởng của mình.

BBC: Đầu tiên xin chị cho biết cảm tưởng của mình khi rời trại giam hôm thứ Bảy?

Lê Thị Công Nhân: Cảm tưởng đầu tiên của tôi có lẽ là hơi ghen tị một chút với những người tù bình thường, vì niềm vui của tôi không được trọn vẹn. Mặc dù đã xác định cho bản thân là cái tự do mà mình sắp được hưởng sẽ có giới hạn, nhưng tôi bất ngờ vì thực sự không cảm thấy tự do một chút nào hết.

Công an họ giữ tôi tới tận 11:15 mới cho ra khỏi khu giam và họ áp giải từ đó tới khi về nhà.

Tới nay thì họ vẫn cho nhiều người canh giữ bên ngoài nhà, có gương mặt nhân viên an ninh cũ từ trước tôi nhận ra, và có cả người mới.

Nhưng khi tới nhà, thì tôi rất xúc động, và cả bối rối nữa. Cảm giác nó như là một cơn ác mộng, một cơn ác mộng kéo dài ba năm nay mà chỉ những ai đã từng đi tù về chắc mới có thể chia sẻ được với tôi.

BBC: Một cơn ác mộng kéo dài ba năm như chị định nghĩa thì chắc để lại nhiều dư ấn về cả tâm lý và thể chất?

Lê Thị Công Nhân: Vâng, chắc chắn rồi. Ít có ai qua được những thử thách trong tù và suốt ba năm liền tôi bị mắc chứng đau đầu nặng.

Lúc nào tôi cũng nghe mạch đập ở trên đầu, đó là ảnh hưởng của tâm lý lên sức khỏe.

Tôi còn mắc thêm nhiều chứng bệnh mới, bệnh cũ thì nặng hơn, nhất là mắt đã cận lên tới 6 độ sau ba năm, may mà chưa tăng nhãn áp.

BBC: Bây giờ nghĩ lại, liệu chị có hối tiếc về những gì mình đã làm khiến phải ngồi tù lâu như vậy không?

Lê Thị Công Nhân: Hối tiếc là từ ít khi xuất hiện trong đầu tôi, mặc dù tôi không phải người tốt đẹp hơn người gì. Nhất là khi nói tới những gì tôi đã làm để phải đi tù, thì lại càng không hối tiếc.

Có tiếc chăng, thì là tiếc rằng mình đã không làm được nhiều hơn mà thôi.

BBC: Ba năm là khoảng thời gian khá dài và một ngày đêm thì chắc chắn không đủ để đưa ra một nhận định gì khái quát. Nhưng liệu Công Nhân có nhận thấy thay đổi nào trong cuộc sống xã hội ngày nay hay không?

Lê Thị Công Nhân: Vâng, đây cũng là điều gây cho tôi nhiều suy nghĩ trên con đường từ trại giam trở về nhà. Tôi thấy có một sự phát triển nhất định về mặt kinh tế mà ai cũng có thể nhận ra, đường xá, xây dựng vv...

Nếu như các phương tiện truyền thông của Nhà nước đồng ý truyền đạt các ý tưởng và tiếng nói của chúng tôi thì tôi rất hoan nghênh, nhưng chắc chắn điều đó sẽ không bao giờ xảy ra.

Lê Thị Công Nhân

Nhưng tôi cũng thấy một điều là chất lượng môi trường sống xuống cấp rõ rệt. Đoạn đường đi trên xe với sáu công an áp tải quả thực rất ngột ngạt, chính ra ở trong tù không khí còn trong lành hơn vì trại giam nằm ở giữa một cánh đồng.

Môi trường và giao thông ở Hà Nội thật là kinh khủng, thật là hỗn loạn, nhiều chỗ nhếch nhác và nghèo nàn một cách không đáng có.

BBC: Một câu không thể không hỏi, là dự định đầu tiên của chị khi về đến nhà là làm gì?

Lê Thị Công Nhân: Dự định đầu tiên hoàn toàn là những chuyện rất riêng tư và cá nhân thôi, như đi khám sức khỏe và nghỉ ngơi.

Thực sự tôi rất mệt mỏi.

Về công việc, thì thực sự mà nói, sau 24 tiếng đồng hồ tôi cũng chưa có đủ thời gian để cập nhật thông tin, gặp gỡ các anh chị, cô bác và những người bạn trong phong trào dân chủ để có định hướng một cách cụ thể. Thế nhưng, chắc chắn tôi không bao giờ từ bỏ lý tưởng của mình.

Về mặt phương thức hay kỹ thuật thì tới thời điểm này chắc cũng chưa có nhiều thay đổi so với ba năm trước, nghĩa là chúng tôi vẫn tiếp tục đấu tranh qua ngòi bút và tiếng nói.

Nếu như các phương tiện truyền thông của Nhà nước đồng ý truyền đạt các ý tưởng và tiếng nói của chúng tôi thì tôi rất hoan nghênh, nhưng chắc chắn điều đó sẽ không bao giờ xảy ra.

http://www.bbc.co.uk/vietnamese/vietnam/2010/03/100307_lethicongnhan_inv.shtml

*

No comments: