SÖn
Trung
Sau
1945, gi§i trí thÙc bÎ c¶ng sän
l®i
døng và cÛng bÎ c¶ng sän nghi
ng©.
H† l®i døng vì muÓn gi§i trí
thÙc
phøc vø cho h†, và h† nghi ng© vì
trí
thÙc phÀn l§n là con nhà giàu,
ho¥c con quan, tÙc là thu¶c thành
phÀn
thù nghÎch v§i h†. Cái mà h† trân
tr†ng là giai cÃp vô sän tÙc là
nh»ng ngÜ©i nghèo kh°. Chi‰n tranh
Pháp
ViŒt là m¶t cÖ h¶i cho ngÜ©i c¶ng
sän tiêu diŒt gi§i trí thÙc, h†
Çã
nh© tay ngÜ©i Pháp gi‰t trí thÙc.
Than
ôi,bao tinh hoa cûa Hà thành hoa lŒ trong
trung
Çoàn thû Çô Çã bÎ
Võ Nguyên Giáp Çem nܧng
không
ti‰c thÜÖng! Staline Çã mÜ®n
bàn
tay ñÙc quÓc xã gi‰t hàng træm
tܧng lãnh, nhÜng vÅn không h‰t, cho
nên sau Çó Çích thân Staline
phäi
thanh trØng. C†ng sän Nga còn vøng vŠ
hÖn
c¶ng sän ViŒt Nam! Trí thÙc ÇÙng
ÇÀu danh sách kÈ thù cûa c†ng
sän :’Trí, phú, ÇÎa, hào ,
phäi
Çào tÆn gôc,trôc tÆn
rÍ‘.Ngoåi
trØ nh»ng kÈ thÆt då Çàu
hàng,còn nh»ng kÈ thi‰u tài
nÎnh
hót, thi‰u khôn ngoan che dÃu,ít nhiŠu
ÇŠu
bÎ khó khæn, nguy hi‹m, không bÎ
bÕ
tù thÌ cÛng bÎ giáng chÙc, sa
thäi
ho¥c bÎ hành hå Çû ÇiŠu.
NhiŠu
ngÜ©i phäi giÃu biŒt cái thành
phÀn
trí thÙc cûa mình, dù LJ ti‹u
h†c hay tú tài,h† ÇŠu khai khä næng
væn
hoá là bi‰t džc, bi‰t vi‰t. N‰u ai th¿c
thà
khai là sinh viên Çåi h†c, Çi du h†c
Pháp
thì cu¶c Ç©i coi nhÜ bÕ Çi !
ñã hÖn
nºa th‰ k› và cÛng Çã qua rÒi
cái
th©i mà ngÜ©i ta coi hai ch» ‘vô
sän’
là m¶t b¢ng cÃp cao quš, là con
ÇÜ©ng
ti‰n thân. DÜ©ng nhÜ bây gi©
ngܩi
ta cäm thÃy xÃu h° khi có ngܧi
nói r¢ng mình là m¶t kÈ
thÃt
h†c. Lê ñÙc Th† khi qua Paris, bÎ báo
chí phÕng vÃn :’ Ông Çã
tÓt
nghiŒp Çåi h†c ª Çâu thì y
n°i cáu trä l©i : ‘ Tôi là bÓ
ti‰n sï! ‘
T¶i nghiŒp thay cho
các nhà báo ngoåi quÓc ! H† sinh
trܪng
trong nh»ng quÓc gia giàu månh, có
chính
sách cÜ«ng bách giáo døc,
và
các lãnh tø cûa h† hÀu h‰t tÓt
nghiŒp Çåi h†c, cho nên h† lÀm
tܪng
NguyÍn Væn Linh, ñ‡ MÜ©i, Võ
chí
Công... ÇŠu xuÃt thân tØ
Çåi
h†c. Mà cÛng kh° cho các cán b¶
c¶ng
sän khi ra xÙ ngÜ©i,không lë
nói
lãnh tø cûa h† chÜa bao gi© c¡p
sách
ljn trÜ©ng,ho¥c h†c vÃn chÌ t§i
l§p m¶t,l§p hai..Bªi vÆy mà b†n
c¶ng
sän ViŒt Nam sang Pháp nói r¢ng NguyÍn
Væn
Linh LJ ti‰n sï....Và cÛng vì vÆy
mà truyŒn dân gian tân th©i
ÇÜ®c
k‹ nhÜ sau:
Có m¶t ngÜ©i ljn væn phòng trung ÜÖng ñäng xin g¥p Çòng chí t°ng bí thÜ. Giam ÇÓc Công an hÕi tên tu°i, quê quán khách, và xin khách cho bi‰t lš do ljn thæm. Khách trä l©i: ‘Tôi là bån h†c cûa t°ng bí thÜ lúc còn nhÕ.’Viên công an hô : Gián ÇiŒp ! Gián ÇiŒp ! B¡t trói låi!’
Sau có ngÜ©i hÕi viên công an : "ñÒng chí tài gÌÕi thÆt ! T¥i sao ÇÒng chí bi‰t ngay nó là m¶t tên gián ÇiŒp ?"
Viên công an trä l©i : ‘ ñÒng chí t°ng bí thÜ cûa ta có Çi h†c ngày nào Çâu mà có bån h†c !"
Có m¶t ngÜ©i ljn væn phòng trung ÜÖng ñäng xin g¥p Çòng chí t°ng bí thÜ. Giam ÇÓc Công an hÕi tên tu°i, quê quán khách, và xin khách cho bi‰t lš do ljn thæm. Khách trä l©i: ‘Tôi là bån h†c cûa t°ng bí thÜ lúc còn nhÕ.’Viên công an hô : Gián ÇiŒp ! Gián ÇiŒp ! B¡t trói låi!’
Sau có ngÜ©i hÕi viên công an : "ñÒng chí tài gÌÕi thÆt ! T¥i sao ÇÒng chí bi‰t ngay nó là m¶t tên gián ÇiŒp ?"
Viên công an trä l©i : ‘ ñÒng chí t°ng bí thÜ cûa ta có Çi h†c ngày nào Çâu mà có bån h†c !"
DÅu sao thì
ngÜ©i c¶ng sän cÛng thÃy làm
lón
mà không có b¢ng cÃp cÛng
là
m¶t ÇiŠu thi‰u sót tai håi, cho nên h†
ÇŠ
ra chính sách ‘ trí thÙc hóa
vô
sän’. TØ Çó,nh»ng cán b¶
con
ông cháu cha, ho¥c cán b¶ có
thành
tích ÇÜ®c cº Çi h†c ª
nh»ng
l§p công nông, b° túc væn hoá.
Và lÓi h†c nhÜ thé g†i là chuyên
tu, là h†c tåi chÙc. Sau vài
tháng
là h‰t cÃp m¶t, sau vài tháng
n»a
là h‰t cÃp hai. Trong m¶t hay hai næm,
nh»ng
ngÜ©i này trª thành kÏ
sÜ,bác
sï... Chúng ta cÛng phäi thông cäm
cho
các ông giáo, tu°i Ç©i cÛng
nhÜ
tu°i Çäng ÇŠu thÃp hÖn h†c sinh
giám
ÇÓc,trܪng ty, cho nên cuÓi
cùng
phäi cho h† lên l§p ÇŠu ÇŠu.Và
chúng
ta cÛng phäi thông cäm cho các h†c sinh
giám
Çóc,trܪng ty,huyŒn ûy,xã ûy
cä Ç©i không hŠ Ƕng
não,næm
sáu chøc tu°i ÇÀu ,hét ra
lºa,mà
phäi h†c l§p m¶t,l§p hai,phäi làm
toán
trØ, toán c¶ng, phäi h†c bài, phäi
thi cº...thì làm sao h† hi‹u bài,và
làm
ÇÜ®c bài? H† ljn trÜ©ng
Çã
là m¶t s¿ cÓ g¡ng chÙ h†
có
muÓn Çâu ? Ta phäi hi‹u
Çó
là m¶t phÜÖng thÙc Ç‹
Çäng
khoác cái áo trí thÙc cho l§p
cán
bô bÀn nông, th® thuyŠn dÓt nát !
Và rõ ràng Çó chÌ là
hình
thÙc chû nghïa !Vì vÆy.mà
chúng
ta thÃy rÃt nhiŠu phó ti‰n sï , bác
sï
loåi này. Có nh»ng ông,bà
xuÃt
thân là y công,y tá, sau m¶t th©i
gian
phøc vø, có thành tích
ÇÜ®c
nâng lên hàng bác sï, ho¥c kinh qua
các l§p b° túc, công nông mà
trª thành bác sï, nhºng bác sï
này không džc, không vi‰t
ÇÜ®c
tên thuÓc...Và có nh»ng cán
b¶
giäng dåy Çåi h†c, hoåc ª
tuyên
giáo Çã tuyên bÓ ª
Çåi
h†c Sàigon r¢ng ngoài bæc ch‡ nào
cÛng
có dÀu lºa, dân ta cám Óng
Çu
Çû xuÓng Çãt nÃu bánh
chÜng..
Nhân dân ta Çã khinh thÜ©ng
nh»ng
ông bác sï,phó ti‰n sï, kÏ sÜ
loåi
này cho nên tøc ng» tân th©i
có
câu : ‘ Dôt nhÜ chuyên tu, ngu nhÜ
t¥i
chÙc ‘!Tuy nhiên chÜÖng trình
này
cÛng có s¿ bi‰n dång, nó trª
thành
nÖi lÜu Çày cho nh»ng kÈ
thÃt
th‰. NgÜ©i ta muÓn ÇÄy khéo
m¶t
ông nào Çó, ngÜ©i tæ khen
ng®i
công lao,tài næng cûa ông,rôi
ÇŠ
cº ông Çi h†c væn hóa, chuyên
môn.
Ông ra Çi h†c,tܪng r¢ng khi vŠ có
b¢ng
cÃp cao,dÎa vÎ l§n, chính lúc
Çó
ngÜ©i ta ÇÜæ ngÜ©i m§i
vào
thé ÇÎa vÎ cûa ông,và th‰
là ông ra Çi vïnh viÍn,và khi
trª
vŠ së nhÆn lŒnh phøc viên.
và là m¶t nÖi Çào tåo cán b¶ cao cÃp vØa hÒng låi vÜà chuyên Ç‹ phøc vø Çäng và nhà nܧc. Thi cº chÌ là m¶t hình thÙc, mà vÃn ÇŠ quy‰t ÇÎnh là thành phÀn giai cÃp. Ÿ Çây,b¶ giáo døc Çã có quy ÇÎnh vŠ nh»ng ân huŒ cho tØng loåi cán b¶. NgÜ©i ta g†i là thi lš lÎch. Sau 1975, có bÓn thành phÀn thí sinh :
-Loåi nhÃt : Chién sï thi Çua, thÜÖng ph‰ binh, chiên sï phøc viên ( bän thân thí sinh )
-Loåi nhì : Gia Çình có công v§i cách mång( con cán b¶, lo¥i này cÛng chia ra nhiŠu hång )
-Loåi ba : Gia Çinh viên chÙc ch‰ Ƕ cÛ dÜ®c tiêp tøc làm viŒc ( giæó sÜ, bác sï chính quyŠn cÛ) và giæ dinh thÜ©ng dân.
-Loåi tÜ : Giæ Çình ngøy quân,ngøy quyŠn Çi h†c tÆp cäi t¥o.
Thí sinh thi ba môn,Çi‹m tÓi Ça là 30 ÇiÈm. SÓ ÇiÈm lây LJ tùy lo¥i và tùy næm :
Loåi 1: tØ 3 Çi‹m là vào thäng, còn dÙÖi 3 là vào d¿ bÎ,Ç‹ sang næm vào thäng.
Lo¥i 2: tØ 6 Çi‹m.
Loæi 3 : tØ 22 Çi‹m.
Loåi 4 : tØ 26 Çiêm
Vãn ÇŠ Üu
tiên các loåi thÜ©ng thay Ç°i
hàng
næm. TØ 1975 ljn 1985, s¿ cách
biËt
gi»a các lo¥i rÃt cao, nhÃt là
gi»a
loåi 2 và 3.Thí dø cùng là con
giáo viên,con bác sï cùng phøc
vø
tåi m¶t trÜ©ng h†c,m¶t bŒnh viŒn, nhÜng
con giáo viên,bác sï c¶ng sän
chÌ
cÀn 8 hoåc 6 di‹m thì LJ Çåi
h†c
còn con giáo viên,bác sï ch‰
Ƕ
cÛ phäi 22 di‹m,nghïa là phäi hÖn 16
diÈm
Ç‹ vào Çåi h†c.ñó là
chúng
ta chÜa nói ljn tình trång tham
nhÛng,hÓi
l¶, bè cánh. Vì s¿ chênh lŒch
Çó
mà chÃt lÜ®ng sinh viên
kém,và
mâu
thuÅn gi»a các giai cÃp,nhÃt là
mâu thuÅn gi»a c†ng sän và quÓc
gia
càng tæng thêm .Sau 1985, chênh lŒch
ÇÜ®c
rút ng¡n låi,nhÜng dÅu sao,con viên
chÙc c¶ng hòa phäi hÖn con c¶ng
sän
10 Çi‹m thì m§i vào Çåi
h†c.ThÆt
là khó khæn cho nh»ng trÈ sinh trong
nh»ng
gia Çình ch‰ Ƕ cÛ !
Trong khoäng tØ
1985 trª vŠ trܧc, sinh viên Çåi hoc
phäi c¡t h¶ khÄu (1), ÇÜ®c
nhà
nܧc cung cÃp tiŠn båc, sách vª,
nÖi
cÜ trú. NhÜng th¿c t‰ não lòng!
Dòng
tièn ViŒt Nam søt giá thÜ©ng
xuyên,
låi nån chÎ nuôi, anh nuôi(2) æn
xén
æn chÆn cho nên sinh viên thÜ©ng
xuyên
bÎ Çói. Các sinh viên phäi
cÀu
cÙu gia Çình. Nhºng n» sinh viên
có gia Çình khó khæn låi xa
cách,
Çành phäi gia nhÆp hàng ngÛ
chÎ
em ta ª Hà n¶i,. Còn nam sinh viên
thì
Çi buôn lÆu,ho¥c làm nghŠ không
vÓn
! Tình trång Çói khát này
ÇÜa
ljn cänh trâu c¶t ghét trâu
æn,
sinh viên Sàigon ÇÜ®c gia
Çình
ti‰p t‰ Çày Çû cho nên bÎ sinh
viên
cac nÖi ghen ghét thù h¢n. Sách vª
thì cÛ, thi‰u,hai ba ngÜ©i chung m¶t
sách,
h†c xong niên khoá thì phäi trä låi
Ç‹ Çàn em sau có sách mà h†c.
Có nh»ng ngành nhÜ Çåi h†c sÜ phåm không thâu nhÆn sinh viên Thiên chúa giáo. Ngành vi tính còn g†i là tin h†c ( computer ) là ngành thu¶c bí mÆt quÓc gia, chÌ con cái cán b¶ cao cÃp m§i ÇÜ®c h†c . Sau 1975, tåi m¶t sÓ tÌnh, cÛng nhÜ khoäng 1960 t¥i miŠn B¡c, con cái ÇÎa chû, tÜ sän, ngøy quân ngøy quyŠn không ÇÜ®c h†c cÃp ba. Phäi m¶t th©i gian lâu m§i có s¿ nÖi thay Ç°i Ç‹ cho con em nh»ng gia dình trên ÇÜ®c h†c cÃp ba và sau ÇÜ®c d¿ thi Çåi h†c. Tuy ÇÜ®c d¿ thi Çåi h†c dù giÕi chÜa ch¡c Çã LJ n‰u ÇÎa phÜÖng phê lš lÎch quá n¥ng tay.Và n‰u LJ,trÜ©ng gºi giÃy báo vŠ nhà, ÇÎa phuÖng Ìm Çi và b¡t Çi quân dÎch ho¥c thanh niên xung phong thì tàn m¶ng dåi h†c ! Thành thº trܧc 1975,ª ngoài Bác n‰u con em ÇÜ®c vào Çåi h†c là cä m¶t vinh d¿ l§n lao nhÜ ngày xÜa LJ cº nhân,ti‰n sï !
Có nh»ng ngành nhÜ Çåi h†c sÜ phåm không thâu nhÆn sinh viên Thiên chúa giáo. Ngành vi tính còn g†i là tin h†c ( computer ) là ngành thu¶c bí mÆt quÓc gia, chÌ con cái cán b¶ cao cÃp m§i ÇÜ®c h†c . Sau 1975, tåi m¶t sÓ tÌnh, cÛng nhÜ khoäng 1960 t¥i miŠn B¡c, con cái ÇÎa chû, tÜ sän, ngøy quân ngøy quyŠn không ÇÜ®c h†c cÃp ba. Phäi m¶t th©i gian lâu m§i có s¿ nÖi thay Ç°i Ç‹ cho con em nh»ng gia dình trên ÇÜ®c h†c cÃp ba và sau ÇÜ®c d¿ thi Çåi h†c. Tuy ÇÜ®c d¿ thi Çåi h†c dù giÕi chÜa ch¡c Çã LJ n‰u ÇÎa phÜÖng phê lš lÎch quá n¥ng tay.Và n‰u LJ,trÜ©ng gºi giÃy báo vŠ nhà, ÇÎa phuÖng Ìm Çi và b¡t Çi quân dÎch ho¥c thanh niên xung phong thì tàn m¶ng dåi h†c ! Thành thº trܧc 1975,ª ngoài Bác n‰u con em ÇÜ®c vào Çåi h†c là cä m¶t vinh d¿ l§n lao nhÜ ngày xÜa LJ cº nhân,ti‰n sï !
Trܧc 1975, thí
sinh h†c xong l§p 10 (3) thì ghi tên thi
Çåi
h†c.TÃt cä thí sinh toàn quÓc
ÇŠu
thi m¶t ngày,và thi nh»ng môn
giÓng
nhau. Chúng tæ nên bi‰t r¢ng lúc
này
uy quyŠn Çäng rÃt månh, Çäng quy‰t
Çînh tÃt cä, chû nghÌa cá
nhân bÎ Çánh bËp,cá nhân
không
có m¶t chút quyŠn gì vŠ tÜÖng
lai,vŠ
sÓ phÆn,vŠ ܧc v†ng cûa riŒng mình.
Trong trÜ©ng thi,giáo sÜ chÃm bài
nhÜng
Çäng ,cø th‹ là ban t° chÙc
có
quyŠn quy‰t ÇÎnh sÓ phÆn các
thí
sinh.Ban t° chÙc së lÃy tØ trên
xuÓng
dܧi. Ai d‡ cao, lš lÎch tÓt thì
vào
y dÜ®c, xuÓng n»a là bách khoa,
cuÓi
cùng là ngành sÜ phåm.Néu
th©i
Pháp thu¶c,nÜÖc ta chÌ mª ljn
trÜ©ng cao Çäng (4), cho nên các
ti‹u
thÜ lÃy chÒng chÌ nhám lÃy sinh
viên cao Ç£ng : ‘Phi cao Çäng
bÃt
thành phu phø’, thì tåi B¡c ViŒt,
con gái lÃy chÒng cÛng theo nhºng
thÙ
t¿ Üu tiên: ‘ NhÃt y nhì dÜ®c,
tåm ÇÜ®c bách khoa , bÕ qua sÜ
phåm ‘.’
Khoäng 1980,thí
sinh m§i có quyŠn ch†n ngành nghŠ theo sª
thích,nhÜng
tÃt cä thí sinh ÇŠu thi m¶t
ngày,vài
næm sau n»a, thí sinh m§i ÇÜ®c
n§i tay, cho thi nh»ng ngành v§i nh»ng
ngày
khác nhau.
Khoäng 1985, vì
kinh t‰ suy søp, ngân sách Çåi h†c
thi‰u
thÓn, cho nên ngÜ©i ta phäi nhÜ®ng
b¶ mà mª r¶ng cºa Ç‹ lÃy tiŠn.
NŠn giáo døc c¶ng sän trên nguyên
t¡c
là m¶t nŠn giáo døc
công,ÇÜ®c
miÍn phí, nhÜng vì thi‰u tiŠn, h† phäi
nghÌ
cách vÖ vét.Vì vÆy,trong th©i gian
này,m†i trÜ©ng Çåi, trung, ti‹u h†c
ÇŠu
phäi Çóng tiŠn. Thí dø m¶t
trܩng
Çåi h†c trܧc kia thu nhÆn 500 sinh
viên,
thì nay thu m¶t ngàn ho¥c hai ngàn.Ÿ
Çây,
chúng ta thÃy có nhiŠu loåi sinh viên:
-Loåi ÇÜ®c hܪng h†c b°ng toàn phÀn : h†c giÕi, con cán b¶ cao cÃp.
-Loåi bán h†c b°ng
-Lo¥i Çóng tièn : Ça sÓ là con em thÜ©ng dân.
-Loåi ÇÜ®c hܪng h†c b°ng toàn phÀn : h†c giÕi, con cán b¶ cao cÃp.
-Loåi bán h†c b°ng
-Lo¥i Çóng tièn : Ça sÓ là con em thÜ©ng dân.
T° chÙc dåi
h†c c¶ng sän khác v§i tÜ bän.Các
trÜ©ng Çåi h†c tr¿c thu¶c các
b¶ nhÜ trÜ©ng Çåi h†c giao thông
thu¶c b¶ giao thông,trÜ©ng kinh t‰ thu¶c
bô kinh t‰,trÜ©ng sÜ phåm thu¶c b¶
giáo døc, còn trÜ©ng Çåi
h†c
t°ng h®p thu¶c b¶ Çåi h†c. H†
không
t° chÙc viŒn Çåi h†c,mà m‡i
trܩng
Çåi h†c t¿ quy‰t ÇÎnh, cho nên
viŒc
quy‰t ÇÎnh sï sÓ, h†c phí...m‡i
trܩng
m‡i khác nhau. DÅu sao, s¿ thay Ç°i
trên
cÛng ÇÜ®c hoan nghênh vì con
cháu
thÜ©ng dân có ch‡ Ç‹ h†c còn
hÖn
là thÃt h†c, m¥c dù tÓt nghiŒp
rÒi
thÃt nghiŒp. Trung bình m‡i trÜ©ng chÌ
có
khoäng 1/2 hoåc 1/3 hܪng h†c b°ng, và
m‡i sinh viên tÓn h†c phí khoäng 1 triŒu
rܪi,
hoåc hai triŒu ÇÒngViŒt Nam, nghïa là
gÀn
b¢ng m¶t næm lÜÖng cûa m¶t
ông
bà giáo (5)
Sau 1975, dân tæ
vÅn thích h†c Anh van, nhÃt là nh»ng
gia
Çình chuÄn bÎ ra Çi b¢ng
ÇØÖng
bi‹n ho¥c ÇÜ©ng hàng không.Kh¡p
nu§c không Çâu dåy Anh
væn,ngoåi
trØ Sài thành hoæ lŒ. NgÜ©i ta
Çã
tính dËp trÜ©ng ñåi h†c Væn
Khoa
sau khi Çã Çóng cºa Çåi
h†c
luÆt khoa, sau sát nhÆp Çåi h†c
Væn
khoa v§i Çåi h†c Khoa h†c thành
Çåi
h†c t°ng h®p. NgÜ©i ta låi muÓn dËp
Çåi h†c t°ng h®p Saigon nhÜng rôt
cu¶c
Çi ljn chû trÜÖng trung dung : vÅn
duy trì Ç¥i h†c t°ng h®p nhÜng giäm
sï sÓ m‡i l§p, ban Væn lÃy khoäng 15
ngÜ©i,ban Anh van khoäng 5 ngÜ©i, ban Nga
væn
là mª l§n cho chÜÖng trình Nga
hoá,thay
Anh væn. NhÜng không ai thích Nga væn,k‹
cä gia Çình c¶ng sän. S¿ ngæn
chÆn càng månh, nhu cÀu Anh væn
låi
càng cao. NgÜ©i ta nh© thÀy ljn
nhà
dåy kèm,và các thÀy cÛng
mª
l§p dåy tåi nhà,næm mu©i
ngܩi
m¶t l§p cho công an khÕi Ç‹ š. ñ‰n
khoäng 1985, nhà nܧc bát chܧc
Trung quÓc mª cºa ÇÀu tÜ cho
nên
phong trào h†c Anh væn bùng n° kháp
nÖi.
NgÜ©i ta mª trung tâm dåy Anh Væn,
Trung
tâm vi tính (computer),cho nên các
trܩng
Çåi h†c ÇŠu mª nh»ng trung tâm
này
Çû m†i trình Ƕ vào ban
Çêm
Ç‹ kinh doanh. Các kÏ sÜ muÓn ki‰m
dܮc
viŒc làm phäi h†c thêm Anh væn và vi
tính
Ç‹ cÀu mong ÇÜ®c làm viŒc v§i
các công ty Anh, MÏ.Và th©i
này,bÆc
thang giá trÎ ÇÜ®c thay Ç°i
nhÜ
sau : ‘ NhÃt Anh, nhì Tin (h†c),tam Kinh (t‰),TÙ
LuÆt"
ñây cÛng
là lúc cho nh»ng ngÜ©i nhìn xa
thÃy
r¶ng chøp th©i cÖ. H† xin mª
Çåi
h†c tÜ. ñiŒu kiŒn rÃt khó khæn nhÜ
là phäi có Çoàn th‹ gi§i thiŒu,
phäi
n¶p cho nhà nu§c hàng træm
ngàn,hay
hàng triŒu Çô la. m§i ÇÜ®c
cÃp
giÃy phép....N‰u không là c¶ng sän
ho¥c thân c¶ng sän làm sao
ÇÜ®c
Çoàn th‹ gi§i thiŒu? Giáo døc
là
m¶t công cu¶c Çàu tÜ vô
vÎ
l®i, nêu có triŒu Çô la,không ai
dåi
gì mà quæng tiŠn qua cºa
s°.ñó
chÌ là nh»ng cách tØ chÓi
khéo
mà thôi, bªi vì c¶ng sän rÃt
s® sinh viên bi‹u tình chÓng ÇÓi
ch‰ Ƕ ! Có mÃy chøc danh sách
ÇÜ®c chÃp nhÆn cho cái ban
sáng
lÆp cûa trÜ©ng trong Çó có
trܩng
cûa NguyÍn CÖ Thåch .Trí thÙc
cÛ
thì có ti‰n sï NguyÍn væn Ngôn,
bác
sï Ngô Gia Hy(em cûa Ngô Gia
T¿)...cÛng
ra xin lÆp trÜ©ng, nhÜng ÇÜ®c
công
nhÆn h¶i ÇÒng sáng lÆp v§i
viŒc
cÃp giÃy phép là hai viŒc khác nhau.
Nh»ng ngÜ©i này Çã tÓn
tiŠn,tÓn
công sÙc,tÓn thì gi© và nay
thì
nhiŠu trÜ©ng Çåi h†c tÜ
ÇÜ®c
mª nhÜng dÅu sao Ç¢ng sau vÅn
là
Çäng lãnh Çåo ! Trong khoäng
1993,tåi Hà n¶i có Çåi h†c
Thæng
Long và tåi Sài gon có Çåi h†c
mª r¶ng là Çø®c giÃy
phép
hoåt Ƕng bªi vì h† có th‰
l§n
và có nh»ng xão k‰ . NhiŠu ngÜ©i
thÃy
khó qúa, Çành mÜ®n tên
Çåi
h†c Tòng H®p Sàigon, Çåi h†c sinh
ng»
Hà N¶i Ç‹ làm æn và chia
chác
cùng nhau.
M¶t s¿ bùng
n° khác Çó là viŒc mª r¶ng
cánh
cºa Çåi h†c tåi chÙc.H†c tåi
chÙc
nghïa là vÜà làm viŒc vØa
Çi
h†c,nhÜng nh»ng sinh viên xa trÜ©ng
thì
làm th‰ nào ? Do Çó,ngày nay,
các
trung tâm Çào tåo tåi chÙc
ª
các tÌnh ljn các trÜ©ng
Çåi
h†c kš k‰t giao kèo, trÜ©ng Çåi h†c
lãnh
thÀu rÒi gºi cán b¶ t§i
ÇÎa
phÜÖng d¥y h†c. Giá bi‹u xê dÎch
tØ
15 ljn 30 ngàn m¶t ti‰t(45 phút). CuÓi
h†c kÿ ho¥c cuÓi niên khoá,trung tâm
thanh toán tiên thù lao cho trÜ©ng,
thí
dø trung tâm trä m‡i gi© 20 ngàn
nhÜng
cán b¶ giäng dåy chÌ ÇÜ®c
khoäng 10 hay 15 ngàn, sÓ còn låi do
trung
gian ngÒi không hܪng l®i. M‡i giáo
sÜ
ljn các tÌnh m¶t tuÀn hay vài
ngày
thì vŠ Sàigon ho¥c Hà N¶i, tuÀn
sau
ho¥c tháng sau có giáo sÜ Ç‰n,
các
viên chÙc ÇÎa phÜÖng låi
c¡p
sách ljn trÜ©ng...Trܧc 1975, ViŒn
ñåi
h†c Sàigon phäi chi viŒn cho các viŒn
Çåi
h†c Hu‰, Càn thÖ, ñà låt,Vån
Hånh,Cao
ñài,Hoà Häo. Minh ñÙc...
Çã
thÃy mŒt, huÓng hÒ nay m‡i tÌnh ÇŠu
có mª trung tâm tåi chÙc! DÅu sao
nh»ng Çåi h†c cÛ cÛng có m¶t
sÓ giáo sÜ tåi ch‡, còn
Çây
ÇÎa phÜÖng hÀu h‰t là
nhân
viên ÇiŠu hành . Giáo sÜ mŒt
mÕi,h†c
viên h†c ôm ÇÒm , ch§p nhoáng,h†c
cÄu thä và låi lón tu°i,bÆn
công
vø cho nên thành quä chäng
ÇÜ®c
là bao! Tãt cä chÌ là hình
thÙc
chû nghïa, ch£ng ích l®i cho
Çãt
nܧc, trܧc sau vÅn là cái h†c
chuyên tu,cái h†c tåi chÙc, ch£ng
có
giá trÎ. Låi n»a, ª Çây
vÅn
là dåy sinh ngº, vi tính, dåy vŠ
væn
hoá cho cán b¶ væn hoá thông tin,
dåy k‰ toán, thÜÖng måi cho cán
b¶
kinh t‰... Còn nh»ng môn nhÜ hoá
h†c,kÏ
nghŒ....thì không có ch‡ ÇÙng.
Tu°i trè ViŒt
Nam rÃt chæm h†c. M‡i Çêm Çi qua
sân
trÜ©ng Çai h†c, ho¥c ÇÙng trên
sân thÜ®ng
nhìn xuÓng các trung tâm sinh ng»,
thÃy
h†c sinh vào ra tÃp nÆp,thÃy xe
Çåp,
xe g¡n máy Ç‹ hàng hàng, lòng
tôi cäm thÃy bâng khuâng và
xót
xa ! Phäi có m¶t ch‰ Ƕ dân
chû,phäi
có nh»ng con ngÜ©i thông minh,tài
gÌÕi
,yêu nܧc, thÜÖng dân thì
mói
Çem låi t¿ do,dân chû và
hånh
phúc th¿c s¿ cho nhân dân ViŒt Nam.
Khi
Çó,mái gia Çình cÛng nhÜ
mái h†c ÇÜ©ng m§i trª thành
thiên
ÇÜ©ng cûa tu°i trÈ.Và
có
nhÜ vÆy m§i nói ljn viŒc xây
Çãt
nÙÖc giàu månh.
SÖn Trung
________
Chú thích:
(1) H¶ khÄu;
m‡i gia Çình cÜ ngø h®p
pháp,ÇÜ®c
công an cÃp cho bän h¶ khÄu,ghi tên tu°i
và sÓ ngÜ©i trong gia Çình.Mua
gåo,lãnh
tiŠn,làm giá thú, xin sao løc giÃy
t©,..phäi
mang theo h¶ khÀu.ñi h†c xa, Çi làm
xa,
Çi tù... thì bÎ xóa tên trong
h¶
khÄu,ljn nÖi m§i låi xin vào h¶
khÄu.
(2) Anh chÎ nuôi ; ngÜ©i lo viŒc cÖm nܧc ( cán b¶ cÃp dÜ«ng )
(3) Tåi miŠn B¡c,trܧc 1954,ti‹u và trung h†c có 9 cÃp l§p, sau 1954 có 10 cÃp l§p , ljn 1985 m§i theo hŒ 12 næm nhÜ ª miŠn Nam.
(4) Cao Ç£ng : Th©i Pháp thu¶c, nܧc ta chÌ có cÃp cao Çäng ª Hà N¶i, ai muÓn h†c Çåi h†c phäi sang Pháp du h†c. Khoäng 1945, m¶t vài trÜ©ng ª Hà n¶i Çã mª ljn cÃp Çåi h†c.
(5) HiŒn nay lÜÖng giáo viên trung h†c khoäng 250 ngàn ljn 300 ngàn m¶t tháng, tÜÖng ÇÜÖng 25 ljn 30 dô la Canada.
(2) Anh chÎ nuôi ; ngÜ©i lo viŒc cÖm nܧc ( cán b¶ cÃp dÜ«ng )
(3) Tåi miŠn B¡c,trܧc 1954,ti‹u và trung h†c có 9 cÃp l§p, sau 1954 có 10 cÃp l§p , ljn 1985 m§i theo hŒ 12 næm nhÜ ª miŠn Nam.
(4) Cao Ç£ng : Th©i Pháp thu¶c, nܧc ta chÌ có cÃp cao Çäng ª Hà N¶i, ai muÓn h†c Çåi h†c phäi sang Pháp du h†c. Khoäng 1945, m¶t vài trÜ©ng ª Hà n¶i Çã mª ljn cÃp Çåi h†c.
(5) HiŒn nay lÜÖng giáo viên trung h†c khoäng 250 ngàn ljn 300 ngàn m¶t tháng, tÜÖng ÇÜÖng 25 ljn 30 dô la Canada.
No comments:
Post a Comment