Saturday, August 25, 2012

TRẦN HỒNG CHÂU * ĐOẢN VĂN

Buổi Chiều Hằng Cửu
Trần Hồng Châu



Chúng tôi xin trích đăng một đoạn trong Thành phố trong hồi tưởng của tác giả viết về Tết Sàigon.
Næm tháng qua, nhÜ nܧc chäy dܧi cÀu Khánh H¶i, nhÜ mây bay trên 18 thôn vÜ©n trÀu, tôi vÅn không h‰t ngåc nhiên, xúc Ƕng ljn thäng thÓt, m‡i khi mây Sàigòn bûa vây, t§i tÃp, hay khi n¡ng Sàigon nung nÃu ljn rùng mình cä m¶t bÀu khí quy‹n siêu th¿c, vàng ánh nhu tranh Van Gogh v§i cái chói chang bÕng lºa cûz trÜa hè Çúng ng†. M‡i khi hoa mai bØng nª ª Minh Phøng hay khi con Çò Thû Thiêm Çûng ÇÌnh b¡c cÀu cho nh»ng Sâm ThÜÖng th©i Çåi. M‡i khi sông Nhà Bè bÒn chÒn nܧc chäy chia Çôi hay khi tÃm lòng son cûa nh»ng trái dÜa Hà Tiên b¢ng ng†c thåch dÜ®c giãi bày trên lŠ ÇÜ©ng Çi vŠ cÀu Ông Lãnh trong nh»ng ngày ÇÀu xuân.


DÜa ÇÕ, mai vàng. . . Nh§ låi không khí T‰t, gÀn gÛi cÛng nhÜ xa v¡ng, g¡n liŠn v§i hai màu tÜ®ng trÜng Çang dàn träi trên ÇÜ©ng phÓ Sàigon. ñÕ, vàng. Máu ÇÕ, da vàng.. ., Çi‹m xác minh cÛng nhÜ nhÆn diŒn cûa lÎch sº và giÓng nòi. Vàng, son. . . s¡c màu cûa nh»ng cung ÇiŒn tâm hÒn và š thÙc nghŒ thuÆt.
Trái dÜa là chÙng tích bình minh dân t¶c v§i sÙc sÓng månh và lòng tin yêu,låc quan không gì lay chuy‹n n°i cûa th©i d¿ng nܧc. Cành mai thanh tao, thân hình uÓn lÜ®n, ÇÖn sÖ và khÕe. VØa kh¡c kh° Çåm båc, vØa r¿c r« ,lãng mån. Nói lên khí phách ngÜ©i quân tº " th‰ gia thanh båch tÌ sÖn mai,"m¶t mình ÇÜÖng ÇÀu v§i cái Ça sÓ, có khi a dua, sai lÀm, phi lš. Nói lên cÓt cách nghŒ sï, có th‹ cÜÖng nhu, ÇÆm nhåt, ª nh»ng th©i và không gian khác nhau, nhÜng luôn bäo vŒ ÇÜ®c sinh mŒnh tinh thÀn cûa mình trong tÜ th‰ m¡t sáng, ÇÀu ngûng cao.
Hai s8ác ÇÕ vàng nª r¶ trên ÇÜ©ng phÓ Çô thành có nghïa là mùa xuân Çã t§i, không m¶t lÀn l« hËn. CÛng nhÜ ti‰t ÇiŒu và š l©i nh»ng bài thÖ xuân tØng vÜ®t qua trÜ©ng thành cûa th©i gian và quên lãng. Xuân giang hoa nguyŒt då hay Xuân nhÆt khªi ngôn chí. . .
DÜa ÇÕ ,mai vàng trên ÇÜ©ng NguyÍn Væn H†c và TrÀn HÜng ñåo. Xuân vŠ Çúng chu kÿ, chính xác nhÜ m¶t ÇÎnh lš toán h†c. ñÒng th©i cÛng biŒn minh cho m¶t nhÆn ÇÎnh tâm lš: s8ác màu, âm thanh thÜ©ng quÃn quít, Çan xen nhau trong m¶t t°ng th‹ hÒi tܪng Ça dång.Quá khÙ thÜ©ng trª vŠ trên ÇÌnh tr©i âm và sæc . Vì Çó là hai chÃt xúc tác, khÖi Ƕng, g®i nh§. . . Là tÓ chÃt không th‹ thi‰u ÇÜ®c cûa bän th‹ cái Çã qua, dù ª th©i Çi‹m nào.
Mùa xuân Çã trª vŠ v§i dÜa ÇÕ, mai vàng và ti‰ng ngâm thÖ HÒ ñiŒp, giai ÇiŒu muôn màu, âm vang trên suÓt chiŠu dài phÓ phÜ©ng Sài gòn.
TÃt cä là m¶t bØng nª sáng chói. HÜÖng và s¡c. Hoa thäo m¶c và hoa bi‰t nói, theo sáo ng». Cùng ÇÙng bên nhau. Thân thi‰t: nhân diŒn Çào hoa tÜong ánh hÒng. Lan tÕa mênh mang : Xuân thành vô xÙ bÃt phi hoa. Thoåt tiên là thÜ®c dÜ®c, cÄm chܧng rÒi hܧng dÜong, cánh mª r¶ng nhÜ m¶t m¥t tr©i Van Gogh. Ti‰p theo là mãn Çình hÒng v§i thân cây cao vÒng Çi nhanh hÖn cä th©i gian, v§i nhøy hoa reo r¡c phÃn vàng óng ä cûa loài hoa nhiŒt ǧi làm b¢ng s¡c ÇÆm tÜÖi và hÜÖng nÒng say ljn choáng váng. . .
NhÜng vÅn nhiŠu nhÃt là cúc,hÒng và lan, nh»ng n» hoàng cûa h¶i hoa, cûa mùa xuân bÃt tÆn.Cúc vàng, cúc tr¡ng.. .Çi tØ kim cúc bé nhÕ Ç‰n Çåi Çóa b©i b©i tóc rÓi. TØ tr¡ng Çøc, vàng nhåt, hoàng anh cûa NguyÍn Du trong nh»ng ngày Kinh B¡c, bŒnh hoån và mai danh Än tích, ljn vàng cam, sÖn mài , cûa nh»ng cánh vån th† ngoåi thành L¶c Uy‹n mà có lë Thích Ca Çã tØng yêu m‰n trong nh»ng bu°i chiŠu thuy‰t pháp.

HÒng nhung, hÒng qu‰.. . tÃt cä s¡c tÓ ÇÆm nhåt cûa màu hÒng Çi tØ hÒng tÀm xuân ljn huy‰t dø ÇÕ tía. NhÜ s¡c tÓ ÇÆm nhåt cûa nh»ng thÕi son khác nhau Çã lÀn lÜ®t Çi trên môi, tØ thuª ngÜ©i gái dÆy thì khªi ÇÀu bi‰t làm dáng t§i nh»ng ngày " mùa thu thi‰u phø" ÇÀy ngÆm ngùi và hÒi tܪng.

Lan là vÜÖng giä chi hoa. ñÎa lan. Phong lan. Y‹u ÇiŒu. Mänh mai. Cánh bܧm vàng phÖi ph§i. Håc ÇÒng n¶i nhªn nhÖ. Chi‰c hài vân Çong ÇÜa g®i mùa xÜa cÛ. M¶t di‹m hÒng. Vài bông ng†c tr¡ng rung rinh trܧc gió xuân ng†t ngào nhÜ nºa tÌnh, nºa say. Th‰ gi§i cûa lan là m¶t th‰ gi§i mŠm måi, gÀn nhÜ y‰u lä, nhåt nhòa, thoang thoäng. HÜÖng s¡c, hình hài, âm thanh tܪng nhÜ có,nhÜ không. Th‰ gi§i Ãn tÜ®ng cûa bu°i chiŠu Monet, vàng sáng Pissaro và làn da Renoir,thÃp thoáng, m© äo, bÃp bênh, có lë cÛng chÌ Çܧc xây d¿ng b¢ng nh»ng tÓ chÃt Çó thôi.
Trong bi‹n hoa NguyÍn HuŒ ngÜòi và hoa dÜ©ng nhÜ cùng chung m¶t š thÙc vŠ th©i gian. M†i chuyŒn ÇŠu là phù du, hÜ äo, s§m nª tÓi tàn. Hãy sÓng v§i hiŒn tåi, v§i nh»ng gì hiŒn h»u nhÃt trong phút giây hiŒn h»u cûa hôm nay!

Có nh»ng c¥p v® chÒng Çi xem hoa nhÜ m¶t nghi lÍ cuÓi næm không th‹ thi‰u Çu®c. ñ‹ nh§ k› niŒm m¶t ch® t‰t xÜa. ñ‹ tìm låi trong rØng hoa niŠm yêu Ç©i và sÙc sÓng cÀn phäi có trܧc l§p Üu tÜ Çang ló dång ª chân tr©i.Có nh»ng ngÜ©i tình bé nhÕ, ngÒi bên nhau,l¥ng lë ng¡t và ljm tØng cánh hoa cúc vàng. Dò hÕi vŠ tÜÖng lai, ÇÀu næm theo truyŠn thÓng nhân gian? Hay suy nghï vŠ ki‰p mong manh Ç‹ bàng hoàng lo s®, rÒi quy‰t tâm buÒm lái Çi ngÜ®c låi giòng sông ÇÎnh mŒnh ?

Có nh»ng chàng trai Çi ch® hoa v§i tân hÒn nghŒ sï vÜ®t th©i gian và không gian. NiŠm hoài c° ch®t nhÜ sóng bi‹n tràn lan.. . Không bi‰t Thæng Long xÜa vào nh»ng Çêm ch® hoa ngày T‰t ra sao? Trong khuôn viên Væn mi‰u l¶c xuân nõn nà ció tr° låi nhiŠu không ? Ngoài cºa Kim mã trai thanh gái lÎch ch¡c phäi có hÖn m¶t cu¶c hËn hò ÇÀu xuân. Nh»ng bu°i khán hoa và bình thÖ xuân trên sóng nܧc Tây hÒ tܪng nhÜ vÅn còn Ç‹ låi dÜ âm và phong vÎ cûa ngày xa xÜa khi Lê Quš ñôn hay NguyÍn NghiÍm tØ nh»ng phi‰n trÃn xa xôi trª låi thæm cÓ Çô và các bån vong niên m‡i Ƕ xuân vŠ. . .
Êm ái chiŠu xuân ljn khán Çài,
Lâng lâng ch£ng g®n chút trÀn ai.
RÒi nh»ng h¶i chùa ÇÀu xuân n»a chÙ! ñâu rÒi nh»ng Ng†c hÒ và Quäng Vân Çình nh»ng Tiên du và PhÆt tích, nh»ng cành mÅu ÇÖn và tranh tÓ n» CÀu Çông ? Có lë trong lòng thanh niên Sài gòn gi»a ch® hoa vÅn còn phäng phÃt Çâu dây nhiŠu k› niŒm ÇËp. K› niŒm nh»ng kÿ ng¶ và kÿ tích trong Çó hoa thÜ©ng gÀn gÛi ngÜ©i, g¡n bó v§i ngÜ©i.

ñêm khuya trên phÓ v¡ng. Ch® tàn. Nh»ng xe lam cuÓi cùng Çã ÇÜa vŠ Bình triŒu, Phú xuân mÃy chÆu hoa còn sót låi. Hoa l« th©i, ràu rÀu, chÜa nª r©i ch® hoa vì còn ngÆm ngùi" nh§ nÖ kÿ ng¶."
Gió lånh thêm. ñêm trª nên hoang liêu. Nh»ng cành hoa ch‰t n¢m la liŒt trong lòng ÇÜ©ng, bÖ vÖ, låc lÕng. Båc mŒnh cÀm chung oán hÆn trÜ©ng.
Có ai nhÕ m¶t gi†t lŒ thÜÖng vay ? Có phäi Çây là oan hÒn nh»ng vong n» mà không m¶t bài thÖ Çoån mŒnh, không m¶t trang Liêu trai nào có th‹ giäi tÕa h‰t n°i u Än, niŠm thÜong Çau cûa ki‰p ngÜ©i và ki‰p hoa mãi mãi Ç¡m chìm trong vòng trÀn løy.

No comments: