NHẬT BÁO TIME * MẬU THÂN

Cuộc Thảm Sát Tại Huế Nhật Báo Time 31/10/1969
(nguyên văn bài báo Time phía dưới)

Năm nay, đánh dấu 40 năm biến cố đau thương Tết Mậu Thân 1968. Ðể tưởng nhớ đến các đồng bào đã bị thảm sát tại Cố Ðô Huế, chúng tôi xin gởi đến quý vị bài báo của tạp chí TIME đăng ngày 31/10/1969.

"Lúc đầu thì họ không dám bước xuống giòng suối", một trong những người thuộc toán tìm kiếm kể lại. “Nhưng mặt trời đang lặn và cuối cùng thì chúng tôi bước xuống nước, cầu nguyện cùng những người chết xin hãy thông cảm cho chúng tôi”. Những người thuộc toán tìm kiếm, khảo sát giòng suối cạn trong một khe núi ở phía nam thành phố Huế đã cầu nguyện cho sự thông cảm vì những người chết nằm ở đây đã không được chôn cất suốt 19 tháng trời, mà theo tín ngưỡng Việt Nam thì linh hồn của họ bị trừng phạt phải vất vưởng ở thế gian do hậu quả đó. Trong giòng suối, toán tìm kiếm đã tìm thấy những gì mà họ đang tìm kiếm, khoảng 250 xương sọ và một đống xương người. “Các tròng mắt thì sâu và đen, và nước suối chảy tràn qua các xương sườn”, một người Mỹ có mặt tại hiện trường cho biết.

Sự khám phá kinh khiếp này vào hồi cuối tháng trước đã nâng tổng số lên khoảng 2300 xác của đàn ông, đàn bà và trẻ con được đào lên chung quanh thành phố Huế. Tất cả đã bị cộng sản hành quyết vào khoảng thời gian 25 ngày tấn công mãnh liệt vào thành phố, trong cuộc tổng công kích Tết Mậu Thân năm 1968. Những xác chết trong giòng suối ở Nam Hòa thuộc về 398 người đàn ông ở quận Phủ Cam một khu vực của thành phố Huế. Vào ngày thứ 5 của cuộc tấn công, bộ đội cộng sản xuất hiện tại nhà thờ chính tòa Phủ Cam, nơi những người đàn ông này trú ẩn cùng gia đình họ, và dẫn họ đi. Bộ đội cộng sản nói rằng những người đàn ông sẽ được tuyên truyền học tập và cho phép trở về, nhưng gia đình họ đã không bao giờ nghe gì về họ nữa. Tại chân núi Nam Hòa, cách mười dặm từ nhà thờ chính tòa, những người bị bắt đã bị bắn hoặc đập cho đến chết.

Những ngôi mộ lộ thiên. Khi cuộc tấn công vào Huế chấm dứt ngày 24/02/1968, khoảng 3500 thường dân bị mất tích. Một số rõ ràng là bị chết trong lúc loạn lạc và nằm chôn vùi dưới những đống gạch đổ nát. Nhưng khi dân chúng và quân đội chính quyền bắt đầu việc dọn dẹp, thì họ gặp phải nhiều ngôi mộ tập thể được chôn vội vàng ở phía tây Thành Nội, là một cổ thành bao bọc hoàng cung cũ của Huế. Khoảng 150 xác người được đào lên từ nấm mồ tập thể đầu tiên, nhiều xác bị cột lại với nhau bằng dây kẽm và bằng dây lạt tre. Một số bị bắn, còn số khác thì rõ ràng là đã bị chôn sống. Hầu hết các nạn nhân là viên chức chính phủ hoặc những người làm việc cho Mỹ, bị bắt đi trong một cuộc lục xoát từng cửa nhà người dân do cán binh cộng sản có cầm theo những danh sách đen với đầy đủ chi tiết. Nhiều ngôi mộ tương tự đã tìm thấy bên trong thành phố và ở phía tây nam, gần khu vực lăng tẩm của các hoàng đế Việt Nam. Trong số các xác được đào lên có thi hài của 3 vị bác sĩ người Ðức làm việc tại Viện Ðại học Huế.

Chiến dịch tìm kiếm. Trong suốt năm đầu tiên sau biến cố Tết Mậu Thân, có nhiều tin đồn dai dẳng cho rằng có nhiều sự kinh khiếp đã xảy ra trong những đụn cát ở phía tây nam thành phố. Hồi tháng 3 năm ngoái, một nông dân đã vướng chân vào một sợi dây kẽm, khi ông ta lôi kéo sợi dây kẽm thì một mảnh xương tay lòi lên khỏi đống cát. Chính quyền lập tức phát động một chiến dịch tìm kiếm. “Có một số giải dất nơi mà cỏ mọc dài và rất xanh tươi một cách bất bình thường”, phóng viên thường trực William Marmon của tạp chí TIME tường trình hồi tuần trước tại Huế. “Bên dưới những chùm cỏ dại tươi tốt một cách bí hiểm này là những nấm mồ tập thể, cứ 20 đến 40 xác vào một mộ. Khi tin tức về sự khám phá này trở nên rõ ràng, thì công việc làm ăn được tạm ngưng và từng đoàn người kéo ra Phú Thứ để tìm kiếm thân nhân mất tích đã lâu, sàng lọc qua từng mớ quần áo giầy dép và vật dụng cá nhân. Hình như họ hy vọng rằng họ sẽ tìm được ai đó và đồng thời cũng hy vọng rằng họ sẽ không tìm được người nào”, theo một viên chức Hoa Kỳ cho biết. Cuối cùng thì 24 địa điểm đã được đào lên và thi hài của 809 người đã được tìm thấy.

Vụ khám phá ở giòng suối thuộc quận Nam Hòa không xảy ra cho đến hồi tháng trước, sau một lời khai báo của một cán binh cộng sản về hồi chánh. Giòng suối và cái bí mât khủng khiếp đã được dấu kín dưới tàn cây rừng rất rậm rạp cho đến nỗi các bãi đáp phải được dọn dẹp bằng chất nổ trước khi trực thăng có thể đáp xuống để thả các toán tìm kiếm. Trong 3 tuần lễ, thi hài của các nạn nhân được để trên các kệ dài trong một trường học gần đó, và hàng trăm người dân Huế đã đến để nhận diện thân nhân mất tích của họ

Sự tuyên truyền lơ là. Ðiều gì đã khiến cộng sản gây ra cuộc thảm sát ? Nhiều người dân Huế cho rằng lệnh hành quyết được đưa thẳng xuống từ Hồ Chí Minh. Nhưng có lẽ một cách chắc chắn, đơn giản hơn là cộng sản đã mất tinh thần. Họ đã bị nhồi sọ để tin tưởng rằng nhiều người dân miền Nam sẽ xuống đường tranh đấu cùng với họ trong cuộc tổng tấn công vào dịp Tết. Nhưng điều đó đã không xảy ra, và khi trận chiến ở Huế bắt đầu nghiêng về phía quân đồng minh, thì rõ ràng là cộng sản đã hoảng sợ và giết sạch các tù nhân.

Chính quyền Sài Gòn, cho rằng cộng sản đã giết chết 25000 thường dân từ năm 1957 và bắt cóc thêm 46000 người khác, đã lơ là trong việc dùng vụ thảm sát để tuyên truyền. Tại Huế thì không phải cần đến chuyện đó. Theo Ðại tá Lê Văn Thân, tỉnh trưởng địa phương, thì “Sau cuộc Tổng tấn công Tết Mậu Thân, mọi người đều biết rằng Việt cộng sẽ giết họ, không cần biết đến lập trường chính trị”. Nỗi suy nghĩ sợ hãi đó đã ám ảnh nhiều người dân miền Nam, nhất là những người làm việc cho chính phủ của họ hoặc cho người Mỹ. Với sự triệt thoái của quân đội Hoa Kỳ đang bắt đầu, vụ thảm sát tại Huế có lẽ đã đưa ra một thí dụ rùng rợn của những gì có thể sẽ xảy ra trong tương lai” ...

* * * * *
The Massacre Of Hue
Friday, Oct. 31, 1969

AT first the men did not dare step into the stream," one of the searchers recalled. "But the sun was going down and we finally entered the water, praying to the dead to pardon us”. The men who were probing the shallow creek in a gorge south of Hue prayed for pardon because the dead had lain unburied for 19 months; according to Vietnamese belief, their souls are condemned to wander the earth as a result. In the creek, the search team found what it had been looking for—some 250 skulls and piles of bones. "The eyeholes were deep and black, and the water flowed over the ribs," said an American who was at the scene.

The gruesome discovery late last month brought to some 2,300 the number of bodies of South Vietnamese men, women and children unearthed around Hue. All were executed by the Communists at the time of the savage 25-day battle for the city, during the Tet offensive of 1968. The dead in the creek in Nam Hoa district belonged to a group of 398 men from the Hue suburb of Phu Cam. On the fifth day of the battle, Communist soldiers appeared at Phu Cam cathedral, where the men had sought refuge with their families, and marched them off. The soldiers said that the men would be indoctrinated and then allowed to return, but their families never heard of them again. At the foot of the Nam Hoa mountains, ten miles from the cathedral, the captives were shot or bludgeoned to death.

Shallow Graves. When the battle for Hue ended Feb. 24, 1968, some 3500 civilians were missing. A number had obviously died in the fighting and lay buried under the rubble. But as residents and government troops began to clean up, they came across a series of shallow mass graves just east of the Citadel, the walled city that shelters Hue's old imperial palace. About 150 corpses were exhumed from the first mass grave, many tied together with wire and bamboo strips. Some had been shot, others had apparently been buried alive. Most had been either government officials or employees of the Americans, picked up during a door-to-door hunt by Viet Cong cadres who carried detailed blacklists. Similar graves were found inside the city and to the southwest, near the tombs where Viet Nam's emperors lie buried. Among those dug out were the bodies of three German doctors who had worked at the University of Hue.

Search Operation. Throughout that first post-Tet year, there were persistent rumors that something terrible had happened on the sand flats southeast of the city. Last March, a farmer stumbled on a piece of wire; when he tugged at it, a skeletal hand rose from the dirt. The government immediately launched a search operation. "There were certain stretches of land where the grass grew abnormally long and green," TIME Correspondent William Marmon reported last week from Hue. "Beneath this ominously healthy flora were mass graves, 20 to 40 bodies to a grave. As the magnitude of the finds became apparent, business came to a halt and scores flocked out to Phu Thu to look for long-missing relatives, sifting through the remains of clothes, shoes and personal effects. They seemed to be hoping they would find someone and at the same time hoping they wouldn't,' said an American official”. Eventually, about 24 sites were unearthed and the remains of 809 bodies were found.

The discovery at the creek in Nam Hoa district did not come until last month—after a tip from three Communist soldiers who had defected to the government. The creek and its grisly secret were hidden under such heavy jungle canopy that landing zones had to be blasted out before helicopters could fly in with the search team. For three weeks, the remains were arranged on long shelves at a nearby school, and hundreds of Hue citizens came to identify their missing relatives. "They had no reason to kill these people," said Mrs. Le Thi Bich Phe, who lost her husband.

Negligible Propaganda. What triggered the Communist slaughter ? Many Hue citizens believe that the execution orders came directly from Ho Chi Minh. More likely, however, the Communists simply lost their nerve. They had been led to expect that many South Vietnamese would rally to their cause during the Tet onslaught. That did not happen, and when the battle for Hue began turning in the allies' favor, the Communists apparently panicked and killed off their prisoners.

The Saigon government, which claims that the Communists have killed 25000 civilians since 1957 and abducted another 46000, has made negligible propaganda use of the massacre. In Hue it has not had to. Says Colonel Le Van Than, the local province chief: "After Tet, the people realized that the Viet Cong would kill them, regardless of political belief”. That fearful thought haunts many South Vietnamese, particularly those who work for their government or for the Americans. With the U.S. withdrawal under way, the massacre of Hue might prove a chilling example of what could lie ahead