CUOÄC CHIEÁN BÍ MAÄT CHOÁNG HAØNOÄI
(1961-1972)
SUY NGAÃM VEÀ MOÄT SÖÏ THAÁT BAÏI
Lam Le Trinh / Laâm Leã Trinh
Homepage, Acceuil, Trang Nha
Neùn höông cho anh lính bieät kích khoâng coù ngaøy veà.
Lôøi Toaø soaïn: Trong chöùc vuï Boä tröôûng Noäi vuï cuûa Chính phuû VNCH, Ts Laâm
Leã Trinh ñaõ theo doõi sít sao cuoäc chieán aâm thaàm choáng Baéc Vieät töø 1956 ñeán
1960. Bôûi vaäy, nhaän ñònh cuûa taùc giaû coù giaù trò ñaëc bieät. Boån baùo thaønh thaät
caùm ôn taùc giaû.
Theo giôùi nghieân cöùu nhaän ñònh, söû lieäu vieát veà Ñeä nhò Theá chieán ñeàu thieáu soùt
cho ñeán khi Tình baùo Anh quoác coâng khai hoaù hoà sô Ultra-British tieát loä heä
thoáng maät maõ chaän baét ñöôïc cuûa Ñöùc Quoác Xaõ. Veà Vieät Nam, neáu boû qua cuoäc
chieán bí maät choáng Haønoäi do CIA vaø Nguõ Giaùc Ñaøi toå chöùc töø 1961 ñeán 1972
thì boä quaân söû VN seõ maát nhieàu chöông heä troïng. Gaàn ñaây, Boä Quoác Phoøng HK
cho giaûi maät hoà sô SOG., Studies & Observation Group. Richard H. Schultz, JR,
giaùo sö chính trò hoïc taïi Fletcher School of Law and Diplomacy, phaân tích tinh
vi taøi lieâu naøy trong quyeån saùch "The Secret War Against Haønoäi" do Harper
Collins Publishers 2000 xuaát baûn. Thöôïng nghò só John McCain vaø töôùng John
R.Galvin, cöuï Tö leäânh Ñoàng Minh taïi NATO, AÂu chaâu, khoâng tieác lôøi ngôïi
khen. Döôùi ñaây, xin toùm taéc caùc ñoaïn chính.
Thôøi Ñeä nhò Theá chieán. Vaøi troø cuûa OSS.
OSS. Office of Strategic Services, tieàn thaân cuûa CIA, ñöôïc thaønh laäp bôûi quyeát
ñònh ngaøy 13.6.1942 cuûa Toång thoáng Franklin Roosevelt. Boä Tham möu Lieân
quaân khoâng maáy höôûng öùng maëc duø naém quyeàn kieåm soaùt cô quan. William
Donovan laø Giaùm ñoác ñaàu tieân. OSS coù traùch vuï thöïc hieän caùc coâng taùc baùn
quaân söï maät nhö tình baùo , chieán tranh taâm lyù , hoå trôï caùc phong traøo choáng ñoái
ñòa phöông, toå chöùc vaø huaán luyeän quaân du kích taïi nhöõng xöù AÂu chaâu vaø AÙ
chaâu bò Ñöùc Quoác Xaõ vaø Nhöït chieám ñoùng. Hoà Chí Minh baét lieân laïc ñöôïc vôùi
nhoùm OSS ôû Coân Minh vaø keát thaân vôùi Thieáu taù Archemides L.A. Patti maø
nhieäm vuï chính laø cöùu caùc tuø binh cuûa phe Ñoàng minh. Patti chuyeån cho TT
Truman moät böùc thô cuûa Hoà (khoâng ñöôïc traû lôøi), giuùp Hoà thaûo baûn Tuyeân ngoân
Ñoäc laäp, cung caáp voõ khí vaø giuùp huaán luyeän moät soá caùn boä Vieät Minh. Hoà
cuõng tieáp xuùc vôùi Trung taù OSS Peter Dewey vaø töôùng Khoâng quaân Claire
Chennault, ngöôøi saùng laäp toaùn Coïp Bay, Flying Tigers.. Töø OSS xuaát thaân
nhöõng chuyeân gia tình baùo gaïo coäi HK nhö Edward Lansdale, William Colby,
John K. Singlaub, Lou Conein...
CIA thay theá OSS, hoaït ñoäng taïi Vieät Nam (1954- 1960)
Khi Theá chieán chaám döùt, Harry Truman giaûi taùn OSS. Luaät An ninh Qu6c gia
naêm 1947 thaønh laäp cô quan CIA, Central Intelligence Agency. Hai quyeát ñònh
soá NSC 4 vaø 4A cuûa Toång thoáng giao cho CIA ñieàu haønh nhieàu vaán ñeà thuoäc
an ninh quoác ngoaïi.
Thaäp nieân 40 vaø 50 laø thôøi kyø "vaøng son" cuûa CIA. Ñuùng vaäy, ôû Phi Luaät taân,
Ñaïi taù Lansdale thaønh coâng giuùp Ramon Magsaysay deïp quaân phieán loïan Huks
vaø ñaéc cöû Toång thoáng naêm 1953. Taïi Iran vaø Guatemala, CIA giöït giaây cuoäc laät
ñoå hai nhaø ñoäc taøi Mohammed Mossadegh (1953) vaø Jacobo Guzman (1954).
Tuy nhieân CIA thaát baïi aâm möu gaây roái ôû Estonia, Latvia, Lithuania, Ba Lan,
Ukraine vaø Albania thuoäc khoái Xoâ Vieát.
Caùc coâng taùc choáng Baéc Vieät baét ñaàu naêm 1954, sau ngaøy Hieäp ñònh Geneøve
chia ñoâi taïm thôøi VN taïi vó tuyeán 17 ñeå chuaån bò baàu cöû töï do naêm 1956. HK
cuõng nhö Mieàn Nam khoâng kyù vaøo vaên kieän. Daân hai mieàn Nam-Baéc coù 300
ngaøy ñeå ñònh cö. Lansdale (ñöôïc TT Eisenhower phaùi qua VN hoaït ñoäng sau
ngaøy Ñieän Bieân Phuû thaát thuû 7.5.1954) thöøa cô hoäi cho ñoå boä ôû ven bieån Baéc
Vieät vaøi nhoùm bieät kích qua nhöõng cuoäc haønh quaân bí maät marops, maritime
operations. Soá ngöôøi naøy bò CS veùt saïch. Trong khi ñoù, Hoà Chí Minh ra leänh cho
10.000 caùn boä ôû laïi Mieàn Nam vaø buõa roäng taïi ñaây moät maïng löôùi giaùn ñieäp.
Naêm 1956, CIA giuùp toå chöùc Nhoùm Quan saùt baùn quaân söï ñaàu tieân, the First
Observation Group naèm ngoaøi heä thoáng chæ huy cuûa Quaân ñoäi VNCH vaø do TT
Dieäm ñieàu ñoäng,. Nhoùm naøy coâng taùc beân kia vó tuyeán 17 ñeå laáy tin vaø phaù huyû
heä thoáng lieân laïc cuûa ñòch. Naêm 1958, coù moät thoûa öôùc Dieäm-CIA ñeå ñöa bieät
kích ñoäät nhaäp Baéc Vieät. Ngaøy 28.1.1961, traû lôøi caâu hoûi cuûa TT Kennedy,
Giaùm ñoác CIA Allan Dulles cho bieát keát quaû döôùi möùc mong ñôïi. Theo phaân
tích gia Herbert Weisshart, trong khoái CS - neáu saùnh vôùi Nga soâ, Trung quoác,
Ñoâng Ñöùc vaø Baéc Haøn. ñöôïc CIA meänh danh quoác gia "phaûn giaùn/ voâ thöøa
nhaän, counterintelligence states, denied states" - thì Baéc Vieät laø nôi khoù thöïc
hieän nhaát taâm lyù chieán vaø coâng taùc bí maät. Tình traïng naøy coù nhieàu lyù do: Taïi
BV khoâng theå laäp khu khaùng chieán maquis, kieåu Phaùp thôøi chieán, do beân ngoaøi
tieáp teá vì daân chuùng bò nhoài soï vaø haøng nguû hoaù trieät ñeå. Maët khaùc, boä maùy
coâng an CS keàm keïp sít sao thaønh thò, thoân queâ ñeán haûi phaän; bieân giôùi bò khoaù
chaët vaø khoâng coù söï giao thöông, trao ñoåi tin töùc, du lòch giöõa hai mieàn
Nam-Baéc. Bôûi theá, CIA doàn 90% noå löïc vaøo Mieàn Nam. Ñaõ coù moät luùc
Lansdale ñeà nghò toå chöùc taïi Baéc Vieät moät phong traøo khaùng chieán choáng coäng
ñeå taïo roái loaïn nhö ôû Hung Gia Lôïi naêm 1956. Boä Ngoaïi giao vaø CIA baùc yù
kieán naøy, cho laø quaù baïo, coù theå gaây ñuïng ñoä vôùi Nga, Taøu vaø khai maøo theá
chieán.
Toång thoáng Kennedy khôûi ñaàu chieán tranh baát quy öôùc (1961)
Trong phieân hoïp 28.1.1961 taïi Hoäi ñoàng An ninh Quoác gia, J.F Kennedy ? vöaø
ñaéc cöû Toång thoáng - tuyeân boá oâng muoán nhöõng cuoäc haønh quaân bieät kích ñöôïc
toå chöùc beân trong Baéc Vieät., môû maøn moät giai ñoïaïn "ñaáu tranh khoù hoân chieán
tranh (quy öôùc) treân nhieàu phöông dieän...", bôûi theá "...caàn nghieân cöùu nhöõng gì
Mao Traïch Ñoâng vaø Che Guevara ñaõ vieát veà chieán tranh du kích." Ngaøy
27..4.1961, tai Hoäi ñoàng, töôùng Edward G. Lansdale, baïn thaân cuûa TT Ngoâ
Ñình Dieäm, thuyeát trình raèng Vieät coäng ñang thaønh coâng gia taêng khuûng boá vaø
du kích taïi Mieàn Nam VN vôùi chuû ñích laät ñoå cheá ñoä hieän lung lay. Theo lôøi keå
laïi cuûa Richard Helms ? sau naøy trôû thaønh Giaùm ñoác CIA ? Boä tröôûng Tö phaùp
Robert Kennedy, Boä tröôûng Quoác phoøng McNamara, hai anh em Bundy, Walt
Rostow vaø töôùøng Maxwell Taylor uûng hoä haêng haùi yù kieán cuûa Toång thoáng
nhöng khoâng coù kinh nghieäm nhieàu veà vaán ñeà.
TT Kennedy chæ ñònh moät ban nghieân cöùu do Roswell Gilpatric,Thöù tröôûng
Quoác phoøng, chuû toïa vaø goàm coù Lansdale, Rostow,Alexis Johnson vaø Desmond
Fitzgerald, ñeå thaûo moät "Chöông trình Haønh ñoäng cho VN, Program of Action
for Vietnam". Phuùc trình, naïp ñaàu thaùng 5.1961, cho bieát loái 58% laõnh thoå Mieàn
Nam bò CS keàm toaû. Phuùc trình ñeà nghò chaán chænh gaáp heä thoáng an ninh vaø
phaùt trieån trong xöù, keøm theo moät keá hoaïch xaâm nhaäp bí maät Mieàn Baéc. Ngaøy
11.5.1961, TT Kennedy chaáp nhaän vaø noùí roû trong quyeát ñònh haønh phaùp
NSAM 52 "Muïc tieâu cuûa HK laø .ngaên CS thoân tính Mieàn Nam; döïng taïi ñaây
moät xaõ hoäi daân chuû vöõng vaøng baèng caùch aùp duïng caáp baùch moät loaït bieän phaùp
maät veà maët quaân söï, chính trò, kinh te ávaø taâm lyù"
Cuoäc chieán baát quy öôùc choáng Baéc Vieät traûi qua hai giai ñoïan töø Kennedy cho
ñeán Nixon.
A ?Giai ñoïan 1961 -1962: CIA thaát baïi.
Luaät sö William Colby, toát nghieäp Princeton, noùi raønh tieáng Phaùp, laø tröôûng
ñoaøn CIA taïi Saigon töø 1959. OÂng chuû tröông "gia taêng söï baát oån taïi Baéc Vieät
ñeå laäp thaêng baèng vôùi tình traïng thieáu an ninh maø coäng saûn taïo ôû Mieàn Nam."
Gilbert Layton ñieàu khieån ngaønh ñaëc coâng. Vì phöông tieän giôùi haïn cho neân
CIA chæ ñöa ñöôïc treân vó tuyeán 17, baèng ñöôøng boä, ñöôøng bieån vaø thaûy duø, loáâi
30 bieät kích toå chöùc thaønh toaùn (teams), moåi toaùn 6 ngöôøi, vaø moät soá giaùn ñieäp
vieân hoaït ñoäng ñôn ñoäc (singletons). Löïc löôïng ñaëc coâng goàm ña soá ngöôøi Baéc
di cö vaøo Nam sau Hieäp ñònh Geneøve 1954. Thoaït tieân, hoï coù traùch vuï " toå chöùc
treân ñaát ñòch moät caên cöù du kích" nhöng veà sau, vaøo ñaàu naêm 1962, vì vaáp phaûi
khoù khaên thöïc teá, Colby phaûi ñoåi höôùng coâng taùc cuûa hoï thaønh tình baùo, phaù
hoaïi, chieán tranh taâm lyù vaø raûi truyeàn ñôn "Göôm Thieâng AÙi Quoác". Duø ñoåi nhöù
theá, keá hoaïch vaãn thaát baïi naëng , theo phuùc trình cuûa UÛy ban 303, The 303
Committee, ñöôïc Toaø Baïch oác ñaët ra ñeå traéc löôïng chieán dòch: Gaàn taát caû caùc
bieät kích vöôït tuyeán bò CS baét giöû, tra taán, thuû tieâu hay buoäc coïng taùc vôùi chuùng.
UÛy ban ñieàu tra neâu ra nhieàu lyù do thaát baïi: Hoa kyø giao phoù cho Chính quyeàn
Saigon tuyeån moä tröïc tieáp caùc bieät kích neân khoâng kieåm soaùt ñöôïc veà vaán ñeà
noäi giaùn. Moät khi loït vaøo Baéc Vieät hoï khoâng lieân laïc döôïc vôùi nhau vaø bò daân
ñòa phöông nhaän dieän mau choùng; CS gaøi tình baùo vaøo phiaù ñoái phöông. Phöông
caùch thaû duø caùc ñaëc coâng maø khoâng chuaån bò cho hoï moät cöù ñieåm ñoå boä an
toaøn ñeå hoïat ñoäng trong loøng ñòch ? The Blind Drop concept ? toû ra tai haïi. Theo
lôøi keå laïi cuûa cöïu Thieáu taù bieät kích Traàn Khaéc Kính, hieän nguï taïi Californie,
ñeâm 2.6.1961, Trung taù khoâng quaân Nguyeãn Cao kyø laùi chieác maùy bay C47 bay
ra Baéc Thaùi thaû duø toaùn Castor.
Tai haïi nhaát laø Averell Harriman, "thaày duøi" cuûa TT Kennedy, vaän ñoäng ñeå ba
phe Laøo (Quoác gia-Coäng saûn -Pathet) , Nga soâ vaø Baéc Vieät chaáp nhaän trung laäp
hoaù xöù Laøo taïi Hoäi nghò Geneøve. Theo Harriman, giaûi phaùp trung laäp hoaù ít
nguy hieåm hôn choïc töùc Baéc kinh baèng caùch taán coâng tröïc tieáp Baéc Vieät. Sau
ngaøy kyù Hieäp öôùc 6.7.1962, Myõ ruùt heát quaân. Haønoäi ruùt töôïng tröng ...40 caùn boä
(!)ä vaø gaøi laïi 10.000 du kích ôû Thöôïng Laøo. Duøng Laøo laøm baøn ñaïp, CSVN gaáp
môû roäng ñöôøng moøn Hoà Chí Minh (khai thoâng töø thaäp nieân 50) ñeå aøo aït xua
quaân vaøo Nam döôùi muõi cuûa UÛy ban Kieåm soaùt Quoác teá. Chæ trong thaùng
6.1962 maø thoâi, Haønoäi ñöa ñöôïc 1.500 lính chính qui qua ngaõ Laøo vaø Mieân.
Theá quaân söï nghieâng haún coù lôïi veà phiaù Baéc Vieät.
B ? Sau 1962: Nguõ Giaùc Ñaøi thay theá CIA.
Cuoái 1961, caùc phuùc trình baùo ñoäng cuûa Ban Thaåm löôïng Tình Baùo Quoác gia ,
National Intelligencve Estimate (hay NIE) thuùc Kennedy döùt khoaùt chaám döùt
coâng taùc baùn quaân söï cuûa CIA ôû Baéc Vieät vaø chuyeån traùch nhieäm qua Nguû
Giaùc Ñaøi. Söï thaát baïi ñoå boä taïi Vònh Con Heo, Bay of Pigs Cuba, ngaøy
28.6.1961 ñeå möu laät ñoå Fidel Castro, caøng chöùng roû CIA baát taøi. Thaùng baûy
1962, McNamara trieäu taäp ñaïi dieän cuûa Boä Quoác phoøng, Ban chæ huy Thaùi Bình
Döông, CIA, Boä Ngoaïi giao vaø cô quan MACV taïi Honolulu nghieân cöùu keá
hoïach Operation Switchback. Töôùng Harkins , xeáp MACV ? con gaø noøi cuûa
Maxwell Taylor taïi Saøigoøn - toû ra raát laïc quan maëc duø cuoái 1962, 300 du kích
Vieät coäng khaùng cöï thaønh coâng taïi AÁp Baéc, Ñoàng Thaùp Möôøi, vôùi Sö ñoaøn 7
Boä binh cuûa VNCH. Baùo chí vaø coâng luaän HK xao xuyeán maïnh veà traän ñaùnh
naøy.
TT Johnson cho thaønh laäp SOG (1964) . Keá hoïach OPLAN 34A
Vì heä thoáng bieät kích treân vó tuyeán 17 do CIA saép xeáp neân caàn coù moät giai ñoïan
chuyeån tieáp, CIA vaø Quaân ñoäi coïng taùc. Giai ñoïan naøy keùo laèng nhaèng cho ñeán
1964. Ngaøy 24.1.1964, Boä Tö leänh MACV taïi Saøigoøn ra coâng vaên thaønh laäp cô
quan Nghieân cöùu vaø Quan saùt SOG, ñeå thi haønh keá hoaïch Operation Plan treân
ñaát Baéc Vieät. OPLAN 34A ñöôïc TT Johnson chaáp thuaän, 4 ngaøy sau vuï aùm saùt
Kennedy, chieáu ñeà nghò cuûa McCone ,Mc Namara, Rusk, Bundy. vaø töôùng
Krulak. Keá hoïach naøy ? do Partain, Woolard, McLane vaø Kingston lieân tieáp phuï
traùch - goàm coù 72 loïai bieän phaùp ñeå thöïc hieän trong 12 thaùng, nhaèm 2,062 muïc
tieâu.
Veà sau, Giaùøm ñoác CIA William Colby coù nhaéc laïi: "Luùc ñoù, toâi ñaõ löu yù
McNamara caùc chieán dòch naøy khoâng theå thaønh coâng. Quan ñieåm cuûa phiaù
Quaân ñoäi (HK)ï laø CIA haønh ñoäng quaù ít, quaù chaäm vaø khoâng ñi saâu ñöôïc vaøo
khoái daân chuùng ôû Baéc Vieät. Ñaây laø McNamara coå ñieån: Caùc con soá traû lôøi cho
taát caû, Numbers are answers to everything! OÂâng ta tin raèng chæ caàn gia taêng aøo
aït nhöõng coá gaéng hoaït ñoäng bí maät thì seû gaây roái loïan beân trong Baéc Vieät vaø coù
theå buoäc Hoà Chí Minh ngöng uûng hoä khaùng chieán ôû Mieàn Nam!" (ñoïc "Secret
War" trang 36):
Keá hoïach OP 34 toå chöùc boán toaùn bieät kích mang bí danh Bell, Remus,
Tourbillon vaø Easy, toång soá goàm loái 30 ngöôøi . Toaùn thöù naêm, Europa, ñöôïc CIA
ñöa ra Baéc vaøo thaùng hai 1962, ñaõ ngöng lieân laïc baèng ra-doâ vaø coi nhö maát
luoân. Ngoaøi ra, CIA coøn xöû duïng moät giaùn ñieäp vieân coù bí danh Ares. CIA cuõng
trao laïi cho SOG traïi Long Thaønh ñang huaán luyeän gaàn 169 caùn boä vaø moät vaøi
truï sôû ôû trung taâm Saøigoøn. McNamara vaø Hoa Thònh Ñoán hoái thuùc SOG baét tay
vaøo vieäc. Töø thaùng 4.1964 cho ñeán thaùng 10.1967, gaàn 250 bieät kích chia thaønh
30 toaùn, ñöôïc gaøi theâm vaøo Baéc Vieät. Neáu coïng vôùi soá ngöôøi cuûa CIA hoïat
ñoäng saún thì toång soá leân ñeán 500. Cuoái 1967, coù taáùt caû 7 toaùn ñaëc coâng: Remus,
Tourbillon, Easy, Eagle, Hadley, Red Dragon, Romeo, vaø moät giaùn ñieäp mang
teân Ares. Naêm 1968, cô quan DIA, Defense Intelligence Agency, trong ñoù coù caû
ñaïi dieän CIA, toång xeùt thaønh quaû vaø keát luaän bi quan raèng phiaù ñòch, trong gaàn
baûy naêm, chaúng nhöõng phaù vôõ ñöôïc caùc toaùn noùí treân maø coøn xöû duïng hoï
choáng laïi Mieàn Nam döôùi nhieàu hình thöùc (phaûn giaùn, thoâng tin xuyeân taïc,
phænh gaït....).
Caùc toaùn ñaëc nhieäm ñöôïc ñöa ra Baéc Vieät vaøo nhöõng luùc khaùc nhau, khoâng
hoïat ñoäng chung moät choå, ñaûm nhaän coâng taùc rieâng bieät vaø khoâng lieân laïc vôùi
nhau vì caàn baûo maät toái ña : Toaùn Tourbillon, taïi vuøng Taây Baéc töø thaùng
5.1962, ñeå phaù hoaïi vaø laáy tin ? Toaùn Easy taïi Sôn La töø thaùng 8.1963, ñeå lieân
laïc vôùi saéc daân Meøo-Thaùi, toå chöùc hoï choáng chính phuû ? Toaùn Remus, trong
vuøng Ñieän Bieân Phuû, töø thaùng tö 1962, ñeå thieát laäp caên cöù vaø laøm tình baùo ?
Toaùn Eagle, gaàn bieân giôùi Hoa Vieät, vaøo thaùng 6.1964, ñeå tìm caùch phaù hoaïi
hai con ñöôøng soá 1 vaø 4, thieát loä Nam Quan vaø saân maùy bay Mai Pha ? Toaùn
Romeo, ôû phiaù Baéc khu phi chieán DMZ , töø thaùng 11.1965, ñeå theo doûi caùc
ñoaøn quaân xa treân quoác loä 103 ? Toaùn Haddley, cuõng ôû phiaù Baéc DMZ, ñeå
quan saùt söï di chuyeån cuûa ñòch treân quoác loä 8 noái lieàn vôùi caùc truïc giao thoâng soá
15, 81, 12 vaø 121 daãn sang Laøo. ? Sau heát, toaùn Red Dragon, töø thaùng 9.1967,
ñeå hoaït ñoäng phaù hoaïi vaø thoâng tin trong hai tænh Laøo Cai vaø Yeân baùi.
Giai ñoïan Nixon. Hoa kyø ruùt quaân. Keá hoaïch OP 35 chaám döùt
(30.4.1972)
Ñaàu naêm 1969, TT Nixon noùi vôùi Boä Tham möu: "Toâi seõ chaám döùt chieán tranh.
Mau choùngï." OÂng gôûi thoâng ñieäp cho Haønoäi ñeà nghò BV vaø HK ñoàng ruùt binh
khoûi Mieàn Nam. Ñeå gaây aùp löïc, Nixon cho thaû bom caùc ñaëc khu CSVN taïi
Mieân. Haønoäi khoâng nao nuùng, xua theâm quaân vaøo döôùi vó tuyeán 17 vaø tuyeân boá
seõ kieân trì ñaøm phaùn ôû Hoäi nghò Paris "until the chairs rot, cho ñeán khi gheá
muïc!" Nixon ra leänh cho Kissinger nghieân cöùu traû ñuõa baèng caùch phong toûa caùc
haûi caûng ñòch vaø gia taêng oanh taïc BV. Nhöng Kissinger laïi ñeà nghò "vieät nam
hoaù" chieán tranh. (coøn goïi laø jaunissement, yellowing the war). Thaùng möôøi
.1968, chuyeân gia Anh choáng du kích Sir Robert Thompson ? töøng thaønh coâng
deïp loïan taïi Maõ Lai trong thaäp nieân 50 vaø ñaõ giöõ vai troø coá vaán ôû VN töø 1961
ñeán 1965 theo lôøi môøi cuûa Kennedy - ñöa ra giaûi phaùp naøy vaø cho bieát Mieàn
Nam, vôùi moät trieäu quaân taïi nguõ, coù theå, trong voøng hai naêm, taùi laäp hoaø bình
neáu Myõ tích cöïc giuùp Chính phuû Saøigoøn veà vuõ khí vaø kinh teá. Theo Thompson,
chi phí vieän trôï naøy vaãn coøn raát reû vì döôùi thôøi Truman, Myõ ñaõ xaøi tôùi 150 tyû ñoâ
la. Treân thöïc teá, ñaây chæ laø moät giaác mô vì thôøi haïn hai naêm quaù ngaén. Hôn nöûa,
naêm 1970, Nixon cho ruùt 150,000 lính Myõ, baát chaáp MACV baùo ñoäng quyeát
ñònh naøy seõ gaây khoù cho thuû tuïc vieät nam hoaù.
Thaùng hai 1970, döôùi söï chæ huy cuûa Ñaïi taù Don Schungel, nhöõng toaùn thaùm
thính Prairie Fire. thuoäc keá hoaïch OP 35, thöïc hieän 441 chuyeán ï quan saùt taïi
Laøo, doïc ñöôøng moøn Hoà Chí Minh. vaø gaëp söï choáng cöï maõnh lieät cuûa caùc toaùn
truy naõ, tracker teams, Baéc Vieät. 12 quaân nhaân Myõ töû vong , 98 bò thöông vaø 4
maát tích.
Taïi Cam boát, trong 4 thaùng ñaàu naêm 1970, keá hoïach thaùm saùt Salem House
khaùm phaù BV laäp nhieàu caên cöù ñoät nhaäp vaø traïm tieáp vieän gaàn bieân giôùi
Mieân-Vieät. Ngaøy 18.3.1970, töôùng Lon Nol laät ñoå Sihanouk. Cuoäc haønh quaân
hoån hôïp Myõ-Vieât mang teân Operation Bình Taây treân ñaát Mieân phaù huûy, ít nöûa
taïm thôøi, heä thoáng quaân söï ñòch. Ngaøy 1.5.1970, sinh vieân phaûn chieán cuûa Kent
State bieåu tình choáng ñoái raàm roä ôû Ohio. Tieáp theo , daân chuùng xuoáng ñöôøng taïi
Washington. Keát quaû laø, keå töø 30.6.1970, cô quan MACVSOG khoâng coøn ñöôïc
pheùp duøng bieät kích Myõ treân ñaát Mieân. Toång keát, chieán dòch Salem House ñaõ
thöïc hieän 577 laàn xuaát quaân. Taát caû ? tröø 19 ? coù tính caùch thaùm saùt.
Ñeå chuaån bò taùi öùng cöû Toång thoáng naêm 1972, Nixon laáy moät quyeát ñònh ngoaïn
muïc: caét ñöôøng moøn Hoà Chí Minh taïi Laøo daøi theo quoác loä 9 vaø tieâu huûy cô sôû
BV trong vuøng. Töôùng Creighton Abrams, tö leänh MACV, ñeà xöôùng chieán dòch
Lam Sôn 719 do hai töôùng Hoaøng Xuaân Laõm vaø James Sutherland ñieàu ñoäng.
Skip Sadler, ngöôøi chæ huy choùt cuûa MACVSOG, noùi vôùi töôùng Laõm: " Moái lo
lôùn nhaát cuûa toâi laø laøm caùch naøo oâng seõ ruùt khoûi ñòa nguïc naøy." Ñeå doïn ñöôøng
cho chieán dòch vaø ñaùnh laïc höôùng ñoái phöông, caùc ñoäi ñaëc coâng SOG thaû duø
nhöõng hình noäm , chaát noå vaø truyeàn ñôn ôû phiaù Taây Kheâ Sanh vaø trong thung
luûng Ashau nhöng töôùng Voõ Nguyeân Giaùp khoâng ñeå bò gaït vaø saún saøng öùng
chieán vôùi 4 sö ñoaøn chính quy. Lam Sôn 719 baét ñaàu ngaøy 8 thaùng hai. Sau 6
tuaàn chieán ñaáu, Quaân ñoäi VNCH toån thaát 50% vaø Vieät coäng kieåm soaùt ñöôïc
phaàn ñaát phiaù taây cuûa Quaân khu 1 vaø vuøng DMZ. Con döôøng tieán veà Hueá
khoâng coøn bò ngaên. BV chuaån bò toång taán coâng vaøo muøa Phuïc sinh 1972.
Ñaïi taù Roger Pezzelle, ngöôøi chæ huy cuoái cuøng keá hoaïch ñaëc coâng OP 35, than
phieàn bò Hoa Thònh Ñoán boù tay vì töø nay, moåi laàn haønh quaân thaùm saùt taïi Mieân
hay Laøo ñeàu phaûi xin pheùp tröôùc ba hoâm Boä Tham möu Lieân Quaân HK ngang
qua MACV. Chaùn naûn, oâng noùi: "Isn?t it ridiculous?". Ngaøy 30.4.1972, baèng
moät thoâng caùo, Boä Tö leänh Thaùi Bình Döông ra leänh chuyeån giao taát caû chöông
trình SOG cho Nha Giaùm ñoác Kyõ thuaät Chieán löôïc cuûa VNCH. Töø thaùng gieâng
ñeán cuoái thaùng ba, tai maét cuûa MACV treân laõnh thoå CS khoâng coøn nöûa.
Kinh nghieäm töø moät söï thaát baïi. Vai troø töông lai cuûa chieán tranh
baát quy öôùc
Ñeán nay, veà cuoäc chieán aâm thaàm choáng Baéc Vieät, coù nhieàu phoùng söï giaät gaân
cuûa taùc giaû ngoaïi quoác hay hoài kyù phieán dieän cuûa moät soá cöïu bieät kích töøng bò
CS giam caàm. Xuyeân qua hoà sô vöøa ñöôïc Boä Quoác phoøng baïch hoùa - coù theå
chöa noùi heát - theá giôùi nhaän roû hôn vì sao Hoa kyø thua ôû VN veà caø hai maët,
chieán tranh quy öôùc vaø chieán tranh baát quy öôùc. Nhöõng lyù do naøo khieán Myõ thaát
baïi trong chieán tranh thöù hai?
1 ? Thieáu chuû tröông thích öùng, ñoàng nhaát vaø lieân tuïc, thieáu laõnh ñaïo ôû caáp
choùp bu. Eisenhower duøng chieán tranh maät nhö moät lôïi khí heä troïng ñeå thaéng
theá trong Chieán tranh laïnh. Kennedy, quaù lyù töôûng, aùp duïng caùc phöông phaùp
chieán tranh maät moät caùch naêng noå nhöng khoâng nghieân cöùu kyõ quyeát taâm vaø
phaûn öùng cuûa ñòch. Ñeå cöùu vaûn chöông trình chaán höng xaõ hoäi "The Great
Society" cuûa oâng taïi Myõ vaø vì bò xoâ ñaåy baát thaàn vaøo moät tình traïng khuûng
hoaûng sau caùi cheát cuûa Dieäm vaø Kennedy, Lyndon Johnson thaän troïng ñoái phoù
vôùi Haønoäi theo ñöôøng loái "graduated answer/graduated pressure, traû lôøi/gaây aùp
löïc tuøy thôøi " . Chính saùch "gaø nuoát giaây thung" naøy boù tay SOG. Vôùi Nixon,
covert action, cuoäc chieán ñaáu aâm thaàm laø moät chieán thuaät ñeå thoaùt khoûi beá taéc
ñoái ngoaïi. Noùi toùm taéc, HK ñaùnh maø khoâng muoán thaéng, Coâng luaän HK khoâng
ñuû nhaãn naïi ñeå chiuï ñöïng moät cuoäc chieán dai daúng. AÁn töôïng Nga- Taøu aùm aûnh
khoâng thoâi Hoa Thònh Ñoán.
Maët khaùc, CIA thaát suûng khoâng heát loøng coâïng taùc vôùi SOG trong giai ñoaïn
chuyeån tieáp 1962.- 1964. Nghieâm troïng hôn, caùc Tö leänh lieân tieáp cuûa MACV,
töø Paul Harkins, Maxwell Taylor, William Westmoreland cho ñeán Creighton
Abrams, vaãn coi chieán tranh quy öôùc laø bieän phaùp höõu hieäu duy nhaát vaø. khoâng
tin chieán tranh maät giaûi quyeát ñöôïc gì. Quaân ñoäi töø choái saùp nhaäp SOG vaøo caùc
keá hoïach chieán tranh. Ngoaøi ra, Ñaïi söù HK William Sullivan taïi Vientiane
khoâng maáy soát saéng giuùp bieät kích SOG ñoäât nhaäp Laøo ñeå khuaáy phaù ñöôøng
moøn Hoà Chí Minh, vieän leõ Hieäp öôùc Geneøve 1962 ñaõ trung laäp hoaù nöôùc naøy.
Caáp chæ huy cô quan SOC ? Blackburn, Singlaub vaø Cavanaugh - than phieàn
thaùi ñoä deø daëc cuûa Sullivan gaây khoù khaên cho hoï khoâng ít.
2 ? Thieáu söï huaán luyeän vaø kinh nghieäm taâm lyù caàn thieát. Thuyeát chieán tranh
baát quy öôùc, unconventional warfare doctrine, ñeán nay vaãn ñöôïc xem nhö moät
phaàn aên khôùp vôùi chieán tranh noùng vaø khoâng coù vai troø then choát trong chieán
tranh laïnh. Du kích khoâng coù maët traän. Coù nhieàu khaùc bieät saâu roäng giöõa nhöõng
gì Special Warfare School taïi Fort Bragg daïy suoát 15 tuaàn leã cho caùc só quan
thuoäc Löïc löôïng Ñaêïc bieät vaø thöïc teá chieán tröôøng ôû Baéc Vieät trong phaïm vi
thaùm baùo, chieán tranh taâm lyù, choáng khuûng boá, phaù hoaïi haäu caàn ñòch, phöông
thöùc ñeå soáng soùt trong nghòch caûnh..vv..Coâng taùc tieáp vaän caùc toaùn xung kích
vöôït tuyeán vaáp phaûi muoân vaøn trôû ngaïi. Chöông trình huaán luyeän, toå chöùc theo
loái Myõ taïi caùc tröôøng bieät kích Thuû Ñöùc vaø Long Thaønh, khoâng thích öùng voùi
nhu caàu chieán löôïc vaø chieán thuaät. Chính phuû Mieàn Nam khoâng coù tieáng noùí
quyeát ñònh trong caùc cuoäc haønh quaân beân kia vó tuyeán. Ai chi ñòa thì chæ huy!
Noäi giaùn len loõi vaøo boä maùy ñaùnh giaëc phíùa quoác gia. Ñeå laøm vieäc vôùi ñoàng
minh Myõ veà bieät kích, Chính phuû Saøigoøn coù Phoøng Lieân laïc Phuû Toång thoáng
(thôøi Ngoâ Ñình Dieäm) ñoåi thaønh Nha Kyõ thuaät naêm 1963, do moät só quan caáp taù
chæ huy: Leâ Quang Tung, Traàn Vaên Hoå, roàiVöông Vaên Ñoâng (ñöôïc loái 3 thaùng),
sau heát Ñoaøn Vaên Nu.
Noùi toùm taéc, Myõ thua chieán tranh quy öôùc laãn baát quy öôùc vì doát taâm lyù AÙ chaâu,
khoâng naém vöõng chieán thuaät du kích, ngaïo maïn, thaåm löôïng sai aûnh höôûng cuûa
Baéc kinh vaø Maïc tö khoa ñoái vôùi Haønoäi, ñoaùn traät quyeát chí cuûa CSVN vaø coi
thöôøng ñoàng minh Vieät Nam Coïng hoaø. Mieàn Nam laø con côø thí trong chieán
löôïc toaøn caàu Hoa kyø. "Ñaát nöôùc coù theå traùnh ñöôïc chaêng soá maïng haåm hiu neáu
nhaø caàm quyeàn ôû Saøigon, thay vì voïng ngoaïi, bieát saùng suoát taïo moät caùi theá daân
toäc vöõng chaéc vaø choïn con ñöôøng daân chuû thích hôïp? ", ngöôøi quoác gia vaãn töï
hoûi nhö theá, tuy ñaõ chaäm. Dó vaõng, duø sao, cuõng laø oâng thaày toát neáu khoâng uoång
phí baøi hoïc quaù khöù .
Hieän khoâng coù thoáng keâ chính thöùc veà soá caõm töû quaân hy sinh taïi BV. Phoûng
chöøng 500 ngöôøi maát tích. Rieâng keá hoïach OP 35 goàm coù ba toaùn toång coïng 110
só quan vaø 615 ñaëc coâng.Trong moãi ñoäi thaùm saùt coù ba ngöôøi Myõ vaø 250 Vieät.
Töø thaùng hai ñeán thaùng tö 1973, Haønoäi phoùng thích 591 tuø binh HK, khoâng coù só
quan SOG naøo. Vaän meänh cuûa nhöõng chieán só ñaëc nhieäm ra sao? Thôøi
Kennedy, toång nhaân soá Löïc löôïng Ñaëc bieät leân ñeán 10.000 ngöôøi. Thaäp nieân
70, suït xuoáng coøn 3.600. Chính quyeàn Myõ muoán queân hoï ñi, vieän leõ.... khoâng coù
tuyeån moä hoï coâng khai.(!). Theo Sedgwick Tourison ,taùc giaû quyeån saùch "Secret
Army, Secret War", nxb Marine Institute, 1994, nhôø Ñaïi söù HK David
Lambertson ôû Bangkok can thieäp maïnh, 15 ngöôøi, cöïu bieät kích VN ñaàu tieân
ñöôïc Sôû Di cö vaø Nhaäp tòch cho vaøo Myõ naêm 1995. Gaàn ñaây, Quoác hoäi bieåu
quyeát trôï caáp 40.000 ñoâ cho moãi ngöôøi.
******
Chieán tranh laïnh ñaõ chaám döùt, chieán tranh noùng phaûn yù nguyeän hoaø bình cuûa
nhaân loaïi. Hai nhoùm chuû tröông vaø choáng ñoái chieán tranh bí maät vaãn tranh luaän
soâi noåi. Thôøi theá môùi, - nöûa laïnh nöûa noùng -, ñoøi hoûi bieän phaùp môùi, thöïc teá vaø
höõu hieäu hôn. Raên ñe suoâng hay xöû duïng böøa baûi voõ khí toái taân khoâng thích
hôïp. Thaùng 11.1986, thôøi TT Reagan, Quoác Hoäi Myõ bieåu quyeát thaønh laäp
SOCOM, US Special Operations Command. Cô quan naøy, ñaët döôùi quyeàn ñieàu
khieån cuûa moät töôùng boán sao, coù traùch vuï thaûo hoaïch ñöôøng loái vaø chaêm lo caùc
vaán ñeà huaán luyeän, ñieàu nghieân keá hoaïch vaø .trang bò caùc löïc löôïng taùc chieán
ñaëc bieät, special operations forces hay SOF. Noùi caùch khaùc, chính quyeàn HK
coâng nhaän caàn toå chöùc vaø xöû duïng chieán tranh bí maät ñeå ñoái phoù nhöõng tröôøng
hôp "tranh chaáp coù cöôøng ñoä thaáp, low intensity conflicts hay LIC", thöôøng xaûy
ra ngaøy nay treân ñòa caàu vôùi nhoùm quoác gia baát trò (coøn goïi laø "nöôùc du coân,
rogue nations") thích xöû duïng voâ toäi vaï khuûng boá, vuõ khí gieát soá ñoâng vaø xuùi
duïc phieán loïan. Raén rít ñoäc haïi hôn khuûng long. Ngoaøi ra, saéc toäc, toân giaùo vaø
toäi aùc coù toå chöùc cuõng gaây baát oån deã daøng. Taøi khoùùa 1987, SOF nhaän ñöôïc 1,6
tyû trong ngaân saùch quoác phoøng 300 tyû ñoâ. Thôøi haäu chieán tranh laïnh khoù kieåm
soaùt hôn caû chieán tranh laïnh. Roái raám coù theå noå baát luaän ôû ñaâu, luùc naøo, vì moïi
lyù do.
Trong töông lai, veà an ninh, Hoa kyø seõ tröïc dieän nhieàu thaùch thöùc quoác teá môùi.
Caàn ñieåu chænh vaø caäp nhaät hoaù thöôøng xuyeân taân chính saùch, chieán löôïc vaø
phöông tieän. Hoa Kyø cuõng seõ gaëp trôû ngaïi vaø phieàn toaùi gaây thaát voïng nhö ôû
Vieät Nam. Kinh nghieäm ñaõ qua giuùp sieâu cöôøng naøy khoâng taùi phaïm sô suaát cuû.
Mong laém thay!
LAÂM LEÃ TRINH
Ngaøy 9.5.2001
Thuûy Hoa Trang
THÖ TÒCH
"The Secret War Against Hanoi" cuûa Richard H. Shultz, JR.Harper Collins
Publishers, 2000
"Secret Army, Secret War" cuûa Sedgwick Tourison, Marine Institute Publ.
1994
"Early Covert Action on the Ho Chí Minh Trail" cuûa Ken Conboy &
James Morisson in VIETNAM, August 2000
"Project Delta Disaster" cuûa Ken Conboy & J. Morrison in VIETNAM,
October 2000
"Vieät Nam, Histoire secreøte d?une victoire perdue", par William Colby,
Perrin , Paris , 1989
Homepage
Feedback / Commentaire / YÙ kieán
Copyright © Lam Le Trinh - All Rights Reserved
No comments:
Post a Comment