VAØ TAI NAÏN PHI THUYEÀN COLUMBIA
(Sau ñaây laø nguyeân vaên cuoäc phoûng vaán cuûa Quang Duõng, phoùng vieân ñaøi tieáng noùi Phuïc Höng Vieät Nam qua laøn soùng cuûa ñaøi Vieät Nam Haûi Ngoaïi phaùt soùng vaøo luùc 10:15PM ngaøy Thöù Naêm 6 thaùng 2 naêm 2003)
Quang Duõng: Hoâm nay laø nhöõng ngaøy ñaàu Xuaân Quí Muøi 2003, oâng coù nhaän xeùt gì veà naêm cuõ?
Traàn Bình Nam: Naêm Nhaâm Ngoï 2002 laø naêm theá giôùi noùi nhieàu nhaát ñeán chieán tranh choáng khuûng boá. Vaø ñoù laø söï vieäc aûnh höôûng ñeán moïi sinh hoaït chính trò vaø kinh teá cuûa theá giôùi. Naêm 2002 coù theå noùi laø naêm baûn leà ñöa theá giôùi vaøo khuùc quanh môùi. Baûn leà ñoù baét ñaàu baèng cuoäc taán coâng cuûa nhöõng ngöôøi Hoài giaùo vaøo hai cao oác cuûa Trung taâm Maäu dòch Theá giôùi cuûa Hoa Kyø taïi New York ngaøy 11 thaùng 9 naêm 2001. Sau cuoäc taán coâng naøy theá giôùi hình nhö chia ra laøm hai: theá giôùi Taây Phöông vôùi neàn vaên minh Cô Ñoác vaø theá giôùi Hoài giaùo tranh chaáp nhau.
Cuoäc tranh chaáp naøy dieãn ra döôùi hình thöùc noùng nhö cuoäc chieán tranh Afghanistan, vaø cuoäc ñoái ñaàu vôùi Iraq hieän nay, vaø döôùi hình thöùc aâm thaàm cuûa caùc hoaït ñoäng tình baùo cuûa Hoa Kyø vaø Anh quoác vaø caùc nöôùc ñoàng minh AÂu chaâu ñeå phaù huûy heä thoáng khuûng boá cuûa toå chöùc Al Queda.
Taïi nöôùc Myõ taâm lyù quaàn chuùng thay ñoåi moät caùch caên baûn. Ñôøi soáng kinh teá khoù khaên hôn nhöng daân chuùng vaãn uûng hoä chính saùch maïnh tay cuûa toång thoáng George W. Bush, nghóa laø neáu caàn chieán tranh thì chaáp nhaän chieán tranh.
Vì nhu caàu an ninh, quoác hoäi Hoa Kyø ñaõ thoâng qua moät soá luaät leä haïn cheá chuùt ít quyeàn töï do cuûa ngöôøi daân vaø ban haønh nhöõng chính saùch veà di truù gaét gao nhaát töø tröôùc tôùi nay ñoái vôùi truyeàn thoáng roäng raõi cuûa Hoa Kyø.
Do nhu caàu khai thaùc tin töùc tình baùo nhanh choùng ñeå ngaên chaän kòp thôøi nhöõng cuoäc taán coâng töï saùt coù theå gaây nhieàu thöông vong, cô quan an ninh Hoa Kyø ñaõ aùp duïng nhöõng phöông phaùp tröôùc ñaây caám ñoaùn nhö aùm saùt nhöõng keû khuûng boá vaø duøng nhöõng hình thöùc aùp löïc cô theå tuø nhaân tröôùc ñaây ñöôïc xem laø moät hình thöùc tra taán.
Do khuynh höôùng quan taâm ñeán an ninh laø chính vaø chaáp nhaän chieán tranh, daân chuùng Hoa Kyø ñaõ uûng hoä ñaûng Coäng hoøa trong cuoäc baàu cöû thaùng 11/2002 vöøa qua, keát quaû ñaûng Coäng hoøa ñaõ chieám ña soá trong caû hai vieän quoác hoäi, giuùp toång thoáng Bush coù theâm quyeàn haønh. OÂng Bush khoâng boû qua cô hoäi. Naém quoác hoäi trong tay oâng ñöa ra chöông trình kinh teá goïi laø chöông trình “taïo coâng aên vieäc laøm vaø taêng tröôûng kinh teá” (job & growth) döï truø caét giaûm 670 tæ myõ kim tieàn thueá trong 10 naêm tôùi. Lyù luaän kinh teá cuûa oâng Bush laø giaûm thueá ngöôøi ta seõ coù nhieàu tieàn ñeå ñaàu tö, vaø seõ taïo neân coâng aên vieäc laøm. Leõ dó nhieân giôùi taøi phieät vaø nhöõng nhaø tæ phuù laø thaønh phaàn ñöôïc höôûng söï caét thueá naøy nhieàu hôn traêm ngaøn laàn ngöôøi trung löu vaø giôùi thaét löng buoäc buïng. Chính saùch giaûm thueá cuûa toång thoáng Bush coù moät haäu quaû khoâng traùnh ñöôïc laø laøm cho ngaân saùch quoác gia thaâm thuûng hôn vaø theá heä töông lai phaûi traû nôï. Nhöng ñoù laø chuyeän töông lai. OÂng Bush caàn kích thích kinh teá trong naêm nay vaø naêm 2004 tôùi ñeå traùnh veát xe ñoå cuûa thaân phuï oâng, cöïu toång thoáng George Bush. Naêm 1992, thaân phuï oâng huy hoaøng vöøa thaéng traän chieán Trung ñoâng, Lieân xoâ cuõng vöøa suïp ñoå neân khoâng laøm gì ñeå chaán chænh tình traïng kinh teá ñang suy thoaùi neân ñaõ thaát cöû khi tranh cöû toång thoáng nhieäm kyø 2 döôùi tay oâng Bill Clinton, öùng cöû vieân cuûa ñaûng Daân chuû.
Trôû laïi böùc tranh naêm 2002. Caùc hoaït ñoäng khuûng boá hình nhö caøng ngaøy caøng baïo daïn hôn vaø lan roäng ra nhieàu nôi treân theá giôùi. Taïi AÙ chaâu laø vuï ñaùnh bom ôû Bali, taïi Lieân bang Nga laø vuï quaân du kích Chechnya chieám moät raïp haùt ôû Maïc tö khoa vaø baét giöõ hôn 700 con tin. Taïi Kennya Phi chaâu laø duøng hoûa tieãn caàm tay baén phi cô daân söï cuûa Do thaùi.
Tröôùc aùp löïc cuûa Hoa Kyø, 15 thaønh vieân cuûa Hoäi ñoàng Baûo an Lieân hieäp quoác (HÑBA/LHQ) ñaõ thoâng qua quyeát nghò 1441 buoäc Iraq phaûi môû cöûa laïi cho caùc quan chöùc cuûa Lieân hieäp quoác vaøo thanh saùt xem Iraq coøn cheá raïo vaø taøng tröõ vuõ khí hoùa hoïc, vi truøng vaø nguyeân töû laø nhöõng thöù vuõ khí gieát ngöôøi taäp theå khoâng. Cuoái thaùng gieâng vöøa qua ñoaøn thanh tra baùo caùo sô khôûi vôùi HÑBA raèng ñoaøn khoâng tìm thaáy gì nhöng khoâng quaû quyeát Iraq ñaõ khoâng coù nhöõng thöù vuõ khí treân.
Trong khi ñoù Baéc haøn döôùi söï laõnh ñaïo cuûa Kim Chính Nhöït trôû chöùng tieáp tuïc laïi caùc chöông trình cheá taïo vuõ khí nguyeân töû vaø coâng khai ruùt ra khoûi thoûa öôùc cam keát khoâng phoå bieán hieåu bieát veà vuõ khí nguyeân töû. Baéc Haøn cho chaïy laïi caùc nhaø maùy ñieän nguyeân töû coù khaû naêng saûn xuaát chaát plutonium, laø nhieân lieäu cheá taïo bom nguyeân töû.
Taïi AÂu chaâu, moät soá nöôùc Ñoâng aâu tröôùc kia thuoäc khoái Lieân xoâ nhö Tieäp, Slovakia, Hung, Baûo, Latvia, Estonia vaø Luthiana ñöôïc chính thöùc gia nhaäp khoái NATO. Lieân bang Nga chæ baøy toû söï khoâng haøi loøng laáy leä, bieát raèng khoâng laøm gì ñöôïc ñeå ngaên caûn tieán trình naøy. Nhöng söï vieäc naøy seõ taïo neân hieàm khích ngaàm giöõa Hoa Kyø vaø Lieân bang Nga.
Veà maët khoa hoïc, vieäc coâng ti Clonaid coâng boá ñaõ sao baûn (cloning) ñöôïc con ngöôøi laø moät bieán coá khaùc cuûa nhaân loaïi. Maëc duø cho ñeán nay, do söï can thieäp cuûa luaät phaùp Hoa Kyø, coâng ti Clonaid khoâng thöïc hieän ñöôïc cuoäc thöû nghieäm khoa hoïc ñeå chöùng minh coâ beù Eve sinh ngaøy 26/12/2002 laø sao baûn cuûa moät phuï nöõ khaùc, vieäc coâng nhaän sao baûn ngöôøi ñöôïc chæ laø vaán ñeà thôøi gian. Vaø vieäc naøy seõ laø moät vaán naïn lôùn ñoái vôùi nhaân loaïi beân caïnh nhöõng vaán naïn khaùc laø chieán tranh vaø ngheøo ñoùi.
QD: Taïo sao oâng xem vieäc sao baûn ngöôøi laø moät vaán naïn lôùn cuûa nhaân loaïi. Nhieàu ngöôøi nghó raèng ñoù laø moät tieán boä cuûa khoa hoïc?
TBN: Maëc duø sao baûn laø moät vaán ñeà khoa hoïc, nhöng sao baûn ngöôøi coù nhöõng heä luïy nghieâm troïng ñoái vôùi söï soáng vaø söï toàn taïi töï nhieân cuûa con ngöôøi.
Khi bieát ñöôïc tieán trình thaønh hình baøo thai trong buïng meï caùc khoa hoïc gia tìm caùch laëp laïi tieán trình naøy trong oáng nghieäm roài ñaët vaøo töû cung cuûa moät ngöôøi nöõ, goïi laø söï thuï thai nhaân taïo. Vaø hoï ñaõ aùp duïng söï thuï thai nhaân taïo giuùp cho nhöõng caëp vôï choàng khoâng sinh nôû ñöôïc coù con caùi. Thai nhaân taïo ñaàu tieân laø coâ Louise Brown sinh naêm 1978 naêm nay 25 tuoåi, vaø ñeán nay taïi Hoa Kyø ñaõ coù 28.000 gia ñình coù con qua phöông phaùp thuï thai nhaân taïo.
Nhöng caùc nhaø khoa hoïc khoâng ngöøng ôû ñoù. Hoï hoûi, taïi sao khoâng thöïc hieän quaù trình hình thaønh moät baøo thai (thuù vaät hay ngöôøi) maø khoâng caàn (tinh truøng) moät nam vaø (tröùng) moät nöõ? Ñeå laøm gì? Nhaø khoa hoïc khoâng caàn bieát. Keát quaû cöøu Dolly ñaõ ñöôïc caùc nhaø khoa hoïc Anh sao baûn maáy naêm tröôùc, vaø baø Brigitte Boisselier thuoäc coâng ti Clonaid cuoái naêm 2002 ñaõ tuyeân boá ñaõ sao baûn ñöôïc coâ beù Eve töø moät phuï nöõ Myõ 31 tuoåi.
ÔÛ ñaây toâi khoâng baøn veà ñaïo lyù vaø quyeàn cuûa ñaáng taïo hoùa trong vieäc taïo ra söï soáng. Taïo hoùa do con ngöôøi taïo ra do nhu caàu cuûa ñôøi soáng taâm linh, cho neân quyeàn cuûa ñaáng taïo hoùa cuõng do quan nieäm cuûa con ngöôøi, vaø veà maët naøy moãi ngöôøi coù theå coù moät quan nieäm khaùc nhau. Thaät ra, neáu theá giôùi naøy khoâng coù naïn nhaân maõn, khoâng coù nhöõng vuøng ñaát coù quaù nhieàu ngöôøi nhöng khoâng coù gì aên phaûi cheát ñoùi thì vieäc sao baûn con ngöôøi chaéc khoâng coù ai phaûn ñoái. Moät ngoâi nhaø troáng vaéng coù theâm ngöôøi ôû cuõng toát thoâi, duø ngöôøi ñoù töø ñaâu tôùi.
Nhöng vaán naïn laø, theá giôùi chuùng ta ñaõ coù quaù nhieàu vaán ñeà. Nhaân maõn, chieán tranh, beänh taät, xung khaéc vaên minh, xung khaéc toân giaùo... Caøng nhieàu thuoác tieân caøng nhieàu beänh baát trò. Caøng vaên minh caøng thaáy luùng tuùng vôùi nhöõng gì mình taïo ra. Baây giôø laïi theâm con ngöôøi sao baûn chæ coù Meï hoaëc coù Cha, theá giôùi caøng theâm hoãn ñoän.
Moät hieän töôïng ñöôïc ghi nhaän trong nhieàu theá kyû qua laø hoân nhaân trong cuøng hoï toäc thöôøng sinh ra nhöõng ñöùa beù beänh hoaïn. Baây giôø khoa hoïc bieát lyù do vì caùc nhieãm saéc theå trong teá baøo cuûa chuùng ña soá ñeàu mang tính di truyeàn cuûa gioøng gioáng. Neáu laø sao baûn thì taát caû nhieãm saéc theå ñeàu mang cuøng moät tính di truyeàn neân saùt xuaát beänh taät raát cao. Keát quaû sao baûn cho ñeán hoâm nay cho thaáy caùc thuù vaät sao baûn thöôøng mang nhieàu daáu hieäu baát oån. Sao baûn con ngöôøi cuõng khoâng ra khoûi qui luaät naøy. Vaø vaán naïn laø: coù neân taïo ra theâm nhöõng con ngöôøi beänh hoaïn khoâng?
QD: Vôùi boái caûnh ñoù cuûa naêm cuõ, oâng nghó gì veà theá giôùi trong naêm 2003?
TBN: Tieân ñoaùn thôøi cuoäc laø moät khoa hoïc khoâng chính xaùc. Nhöng caùc daáu hieäu ñeàu cho thaáy naêm 2003 seõ khoâng phaûi laø moät naêm cuûa hoøa bình. Tröôùc maét, neáu Saddam Hussein khoâng rôøi boû chính tröôøng baèng moät caùch naøo ñoù, thí duï bò ñaûo chaùnh hay töï nguyeän löu vong, Hoa Kyø seõ khoâng coù caùch naøo khaùc hôn laø ñaùnh ñeå giaûi giôùi Iraq. Vôùi töông quan söùc maïnh cuûa ñoâi beân cuoäc chieán coù theå keát thuùc nhanh choùng. Nhöng vaán ñeà oån ñònh Iraq vaø nhöõng cuoäc taán coâng khuûng boá traû ñuõa cuûa nhöõng ngöôøi Hoài giaùo taïi noäi ñòa Hoa Kyø hay caùc cô sôû lieân quan ñeán quyeàn lôïi cuûa Hoa Kyø treân khaép theá giôùi seõ khoâng phaûi laø moät vaán ñeà nhoû. Neáu nhöõng cuoäc khuûng boá naøy ñe doïa an ninh cuûa quoác gia thì khoù ñoaùn ñöôïc Hoa Kyø seõ haønh ñoäng nhö theá naøo ñeå töï veä. Moät cuoäc oanh taïc phaù huûy caùc cô sôû nguyeân töû cuûa Baéc Haøn laø ñieàu khoù traùnh. Hoa Kyø khoâng theå khoanh tay ngoài nhìn quaân khuûng boá duøng vuõ khí cuûa Baéc Haøn ñeå ñaùnh mình.
Taïi AÂu chaâu, Lieân hieäp AÂu chaâu döï truø thu nhaän theâm 10 nöôùc nöõa (goàm caùc nöôùc Ñoâng aâu cuõ tröø Romania vaø Baûo gia lôïi vaø hai tieåu quoác Cyprus vaø Malta) seõ laøm thay ñoåi khung caûnh chính trò AÂu chaâu vaø theâm moät noåi buoàn phieàn cho Lieân bang Nga. Trong naêm 2003 vaán ñeà Thoå Nhó Kyø coù ñöôïc gia nhaäp Lieân hieäp AÂu chaâu hay khoâng cuõng seõ laø moät vaán ñeà taïo caêng thaúng taïi luïc ñòa naøy.
Ngaøy 5/2/2003, oâng boä tröôûng ngoaïi giao Hoa Kyø Colin Powell ñaõ tröng nhieàu baèng chöùng tình baùo tröôùc HÑBA/LHQ ñeå chöùng minh raèng chaúng nhöõng Iraq coøn caát daáu vuõ khí gieát ngöôøi taäp theå maø coøn quan heä vôùi toå chöùc Al Queda. Vaø HÑBA/LHQ ñang ñöùng tröôùc moät vaán ñeà nan giaûi. Hoäi ñoàng seõ phaûi quyeát ñònh chaáp thuaän hay khoâng chaáp thuaän cho pheùp Hoa Kyø duøng vuõ löïc giaûi giôùi Iraq. Cho pheùp, coù nghóa Lieân hieäp quoác khoâng choáng noãi aùp löïc cuûa Hoa Kyø. Khoâng cho pheùp maø Hoa Kyø vaãn ñaùnh chöùng toû LHQ khoâng coøn coù khaû naêng laøm troïng taøi caùc tranh chaáp quoác teá. Trong caû hai tröôøng hôïp LHQ seõ maát uy tín, vaø khoâng theå tieáp tuïc toàn taïi döôùi hình thöùc hieän nay. Moät cuoäc caûi toå saâu roäng seõ phaûi ñeán sau naêm 2003.
QD: Rieâng ñoái vôùi AÙ chaâu thì sao?
TBN: ÔÛ treân toâi coù noùi veà vuï Baéc Haøn cheá taïo vuõ khí nguyeân töû, nhöng Baéc Haøn roài seõ laø chuyeän nhoû, ngay caû trong tröôøng hôïp Hoa Kyø doäi bom Baéc Haøn. Vaán ñeà Trung quoác vaø Ñaøi Loan cuõng vaäy. Ñaøi loan seõ khoâng daïi gì tuyeân boá ñoäc laäp ñeå Trung quoác coù côù xaâm laêng. Vaø cho duø Ñaøi loan muoán tuyeân boá ñoäc laäp Hoa Kyø cuõng seõ khoâng ñeå cho Ñaøi loan laøm. Chuyeän chính cuûa AÙ chaâu trong naêm 2003 vaø coù theå noùi trong thaäp nieân naøy vaãn seõ laø tình hình chính trò vaø söùc maïnh kinh teá cuûa Trung quoác trong phöông trình ñoái ñaàu khoâng traùnh ñöôïc giöõa Trung quoác vaø Hoa Kyø. Cuoäc ñoái daàu naøy seõ aûnh höôûng ñeán toaøn boä sinh hoaït chính trò AÙ chaâu.
Vaøo thaùng Ba naêm nay, khi quoác hoäi Trung quoác hoïp, Trung quoác seõ coù thuû töôùng môùi. OÂng Hoà Caåm Ñaøo ñöông kim toång bí thö ñaûng CSTQ coù phaàn chaéc ñöôïc boå nhieäm laøm chuû tòch nöôùc thay Giang Traïch Daân. Cöïu Toång bí thö hoï Giang coù theå seõ coøn giöõ chöùc Chuû tòch Quaân uûy ñeå coù ñuû uy theá giuùp ban laõnh ñaïo môùi goàm ña soá thaønh phaàn treû trong Thöôøng vuï Boä chính trò ñaûng CSTQ naém vöõng vieäc nöôùc. Toâi khoâng thaáy noäi boä laõnh ñaïo Trung quoác seõ xaâu xeù nhau giaønh quyeàn laõnh ñaïo chính trò, nhaát laø ñoái vôùi Giang Traïch Daân nhö ña soá caùc quan saùt vieân taây phöông tieân ñoaùn. Neáu Giang Traïch Daân tham quyeàn coá vò oâng ta ñaõ khoâng trao quyeàn laõnh ñaïo ñaûng cho Hoà Caåm Ñaøo (moät ngöôøi treû hôn caû ngöôøi ñaøn em thaân tín cuûa oâng ta vaø coâng lao ñoái vôùi ñaûng khoâng nhoû laø Taêng Khaùnh Hoàng) vaø cuõng khoâng ñöa thaønh phaàn treû leân naém Thöôøng vuï Boä chính trò. Söï vieäc neáu oâng ta coøn naém chöùc Chuû tòch Quaân uûy Trung öông coù theå chæ laø moät caùch ñeå giuùp cho daøn laõnh ñaïo môùi moät caùch höõu hieäu. Ñieàu naøy Ñaëng Tieåu Bình ñaõ laøm ñoái vôùi Giang Traïch Daân, khoâng neân dieãn ñaït laø moät haønh ñoäng tham quyeàn. Toâi nghó neáu Giang Traïch Daân sau ñaïi hoäi thaùng 11 vöøa qua, boû moïi chính söï ra ngoaøi, ruû aùo ra ñi ngay thì ñoù môùi laø moät haønh ñoäng thieáu traùch nhieäm.
Nhöng khoâng nhôø ñaïi hoäi thöù 16 maø Trung quoác oån ñònh deã daøng. Caùi laøm cho xaõ hoäi Trung quoác caêng thaúng laø söï choïi nhau giöõa hai ñoái löïc: moät neàn kinh teá thò tröôøng ñoøi hoûi moät xaõ hoäi daân chuû, vaø ñaûng CSTQ muoán naém moïi quyeàn haønh trong tay. Quyeát ñònh cho giôùi doanh nhaân vaøo ñaûng trong ñaïi hoäi 16 seõ khoâng laøm cho söï ñoái choïi naøy giaûm bôùt (nhö yù cuûa laõnh ñaïo), traùi laïi coù theå laøm cho caêng thaúng hôn.
AÙ chaâu coøn coù AÁn Ñoä vôùi daân soá hôn 1 tæ ngöôøi. Cuoäc tranh chaáp giöõa nhöõng ngöôøi AÁn Ñoä giaùo ñang caàm quyeàn vôùi thieåu soá Hoài giaùo coù trieån voïng taïo roái loaïn xaõ hoäi trong naêm 2003. Söï roái loaïn naøy seõ ñöôïc söï tranh chaáp giöõa AÁn Ñoä vaø Pakistan (maø treân caên baûn do tranh chaáp giöõa AÁn Ñoä giaùo vaø Hoài giaùo trong vuøng Khasmir) laøm cho caêng hôn. Neáu Pakistan khoâng ngaên caûn ñöôïc du kích Hoài giaùo taán coâng AÁn Ñoä qua vuøng Khasmir, AÁn Ñoä seõ taán coâng traû ñuõa. Noãi lo sôï cuûa theá giôùi laø caû hai nöôùc ñeàu coù vuõ khí nguyeân töû. Trong hôn 10 naêm qua AÁn Ñoä vaø Pakistan ba laàn xuyùt ñaùnh nhau neáu khoâng coù söï can thieäp cuûa Hoa Kyø.
QD: Trong khung caûnh hieän nay cuûa theá giôùi Hoa Kyø coù theå trôû thaønh moät ñeá quoác khoâng?
TBN: Caâu traû lôøi tuøy theo ñònh nghóa theá naøo laø moät ñeá quoác, vaø tuøy theo chính saùch cuûa caùc nhaø laõnh ñaïo nöôùc Myõ. Hieän nay Hoa Kyø laø nöôùc coù toång saûn löôïng baèng 1/3 toång saûn löôïng toaøn theá giôùi, vaø chi phí quoác phoøng cuûa Myõ lôùn baèng chi phí quoác phoøng cuûa 20 nöôùc cao nhaát goäp laïi. Do ñoù aûnh höôûng cuûa Hoa Kyø treân theá giôùi laø ñieàu khoâng theå choái caõi. Nhöng Hoa Kyø coù laø moät ñeá quoác hay khoâng laø moät chuyeän khaùc.
Nhìn laïi lòch söû Hoa Kyø, chæ coù moät laàn (naêm 1898) khi Hoa Kyø ñaùnh baïi Taây Ban Nha Hoa Kyø môùi coù thaùi ñoä ñeá quoác baèng caùch cai trò moät soá vuøng do quaân ñoäi Hoa Kyø chieám ñoùng töø Puerto Rico ñeán Phi Luaät Taân, coøn ngoaøi ra Hoa Kyø raát töï cheá. Qua chieán tranh laïnh Hoa Kyø ñaõ maïnh tay can thieäp vaøo noäi chính cuûa moät soá nöôùc nhö Iran, Vieät Nam, Chí Lôïi ... trong chính saùch ngaên chaän laøn soùng coäng saûn, vaø khoù noùi nhöõng söï can thieäp naøy laø moät bieåu hieän ñeá quoác. Töø naêm 1991 sau khi Lieân bang Xoâ vieát suïp ñoå Hoa Kyø laø sieâu cöôøng duy nhaát, ngöôøi ta khoâng thaáy Hoa Kyø muoán khoáng cheá theá giôùi, ngoaïi tröø chính saùch xieån döông söï toaøn caàu hoùa theá giôùi baèng kinh teá vaø yù nieäm veà daân chuû vaø nhaân quyeàn. Nhöng sau cuoäc khuûng boá ngaøy 11/9/2001 Hoa Kyø thaáy raèng hoøa bình, thònh vöôïng vaø daân chuû treân theá giôùi khoâng theå coù baèng nöôùc boït maø phaûi laø keát quaû cuûa ñaáu tranh. Vaø Hoa Kyø bieát mình chaúng nhöõng khoâng theå ñöùng ngoaøi cuoäc ñaáu tranh naøy maø coøn phaûi giöõ vai troø laõnh ñaïo. Vaø tuøy theo cung caùch laõnh ñaïo cuûa Hoa Kyø maø theá giôùi seõ phaùn ñoaùn Hoa Kyø laø moät ñeá quoác hay khoâng.
QD: Coøn ñoái vôùi Vieät nam trong naêm 2003 thì sao?
TBN: Böùc tranh cuûa Vieät Nam maàu xaùm. Khoâng thaáy coù daáu hieäu gì ñaûng CSVN seõ côûi môû hôn veà chính trò trong naêm 2003. Traùi laïi, lôïi duïng theá giôùi ñang baän taâm vôùi tình hình theá giôùi noùng boûng, vaø nhaát laø Hoa Kyø ñang ve vaõn Trung quoác, moät ñoàng minh cuûa Vieät Nam seõ khoâng ñaët vaán ñeà nhaân quyeàn vôùi Vieät Nam moät caùch gaét gao nhö tröôùc neân ñaûng CSVN seõ maïnh tay ñaøn aùp caùc tieáng noùi ñoái laäp. Ñaûng CSVN cho bieát seõ ban haønh luaät caám caùc cuoäc bieåu tình döôùi moïi hình thöùc. Moät daáu hieäu khaùc, Teát nguyeân ñaùn naêm nay ñaûng CSVN chæ giaûm aùn vaø traû töï do cho gaàn 200 tuø nhaân so vôùi Teát naêm 2000 ñaõ traû töï do vaø giaûm aùn cho haøng ngaøn tuø nhaân.
Vaán ñeà khoù khaên cuûa ñaûng CSVN laø thi haønh thoûa öôùc thöông maõi song phöông kyù naêm 2001 vôùi Hoa Kyø vaø coù hieäu löïc töø ngaøy ñaàu naêm 2002. Ñaûng CSVN muoán lôïi duïng toái ña thoûa öôùc naøy ñeå taêng möùc xuaát caûng sang Hoa Kyø. Nhöng traùi laïi Vieät Nam phaûi ñeå cho caùc coâng ti Hoa Kyø laøm aên taïi Vieät Nam theo luaät leä quoác teá maø keát quaû laø quyeàn haønh cuûa ñaûng bò nôùi loûng. Ñaûng CSVN coù chaáp nhaän thöïc teá naøy ñeå moät caùch tieäm tieán daân chuû hoùa xöù sôû hay seõ coi thöôøng quyeàn lôïi cuûa ñaát nöôùc vì quyeàn lôïi cuûa ñaûng? Caâu traû lôøi khoâng maáy khích leä neáu döïa vaøo nhöõng gì ñaûng CSVN ñaõ laøm töø khi thoáng nhaát ñaát nöôùc ñeán nay. Chæ coøn ñaët hy voïng vaøo theá heä laõnh ñaïo töông lai vaø vaøo cuoäc ñaáu tranh cuûa nhöõng ngöôøi daân chuû trong vaø ngoaøi nöôùc.
QD: OÂng ñeà nghò gì veà moät höôùng ñaáu tranh cho nhöõng ngöôøi daân chuû trong vaø ngoaøi nöôùc?
TBN: Caùc ñoaøn theå ngoaøi nöôùc vaø nhöõng ngöôøi daân chuû trong nöôùc coù theå coù chöông trình haønh ñoäng khaùc nhau tuøy theo khaû naêng vaø ñieàu kieän. Ngöôøi trong nöôùc khoâng coù ñieàu kieän nhö ngöôøi Vieät taïi haûi ngoaïi coù theå ñaáu tranh kheùo leùo vaø meàm deõo ñeå traùnh neù söï kieåm soaùt cuûa boä maùy coâng an. Ngöôøi ngoaøi nöôùc coù ñieàu kieän hôn caàn trieån khai cuoäc ñaáu tranh treân nhieàu maët nhö ñoøi hoûi töï do toân giaùo, daân quyeàn, nhaân quyeàn, ña nguyeân chính trò, baàu cöû töï do, ñoøi hoûi ñaûng CSVN phaûi traû quyeàn laïi cho daân ...
Nhöng cuoäc ñaáu tranh nhieàu maët caàn coù moät chuû ñieåm neáu muoán taïo thaønh söùc maïnh. Thí duï ñoøi huûy boû ñieàu 4 Hieán Phaùp. Ñieàu 4 giao troïn quyeàn laõnh ñaïo ñaát nöôùc cho ñaûng CSVN. Ñoøi ñaûng CSVN boû ñieàu 4 HP laø khôûi ñaàu söï coâng nhaän ña nguyeân chính trò vaø baàu cöû töï do.
Nhaân daân trong nöôùc vaø ngöôøi Vieät ngoaøi nöôùc khoâng mong öôùc gì hôn, vaø ñeàu höôùng cuoäc ñaáu tranh cuûa mình vaøo muïc tieâu toái haäu laø laät ñoå cheá ñoä coäng saûn Vieät Nam, thaønh laäp quoác hoäi laäp hieán, vieát laïi Hieán Phaùp môùi, vaø xaây döïng moät cheá ñoä daân chuû môùi (nhö oâng Ñoã Thaùi Nhieân chuû tröông trong baøi vieát “Ngaøy Teát vaø Con Caù Roâ Goã” ñeå pheâ bình chuû tröông ñoøi boû ñieàu 4 HP ñaêng taûi treân nhieàu tôø baùo xuaân Quùi Muøi). Vaán ñeà laø: Laøm sao ñaït ñöôïc muïc tieâu? AÙp löïc ñaûng CSVN huûy boû ñieàu 4 HP laø ñoøn chính trò (chöù khoâng phaûi laø ñaùnh veà maët luaät Hieán Phaùp nhö noäi dung baøi vieát coâng phu cuûa oâng Ñoã Thaùi Nhieân) khôûi ñaàu cho tieán trình daân chuû hoùa noùi treân.
QD: Xin coù moät caâu hoûi cuoái cuøng. OÂng nghó gì veà tai naïn khoâng gian cuûa chieác Columbia ngaøy 1/2/2003?
TBN: Phi haønh thaùm hieåm khoâng gian laø moät vieäc laøm nguy hieåm. Cho neân neáu tai naïn xaåy ra laø ñieàu khoâng laøm cho giôùi khoa hoïc kyõ thuaät ngaïc nhieân. Naêm 1986 chieác Challenger chôû 5 phi haønh gia cuõng ñaõ noå tung treân baàu trôøi sau khi rôøi daøn phoùng chöa ñaày 2 phuùt. Tröôùc ñoù laø hoûa hoaïn treân chieác Apollo laøm thieät maïng hai phi haønh gia khi chuaån bò phoùng. Tuy nhieân khoâng vì vaäy maø tai naïn xaåy ra vaøo ngaøy 1 thaùng 2 cuõng laø ngaøy moàng moät Teát Quùi Muøi cho phi thuyeàn con thoi Columbia laøm thieät maïng 7 phi haønh gia trong ñoù coù hai phuï nöõ vaø moät ngöôøi Do thaùi khoâng laøm cho moïi ngöôøi ñau buoàn vaø thöông tieác, nhaát laø nhöõng ngöôøi mang truyeàn thoáng AÙ chaâu xem ngaøy ñaàu naêm laø ngaøy ñeå haân hoan chöù khoâng phaûi laø ngaøy tang toùc.
Veà phöông dieän khoa hoïc tai naïn cuûa chieác Columbia seõ laøm chaäm laïi chöông trình thaùm hieåm vaø khaûo saùt khoâng gian cuûa Cô quan Khoâng gian Hoa Kyø vaø laø moät böôùc luøi cuûa khoa hoïc.
Veà chính trò, tai naïn xaåy ra vaøo luùc ñang coù cuoäc chieán tranh choáng khuûng boá, Hoa Kyø ñang chuaån bò ñaùnh Iraq vaø tìm caùch keàm cheá chöông trình saûn xuaát vuõ khí nguyeân töû cuûa Baéc Haøn laø moät baát lôïi cho toång thoáng Bush. Nhöng toâi tin raèng Hoa Kyø seõ vöôït qua nhöõng khoù khaên naøy nhö ñaõ töøng vöôït qua nhöõng khoù khaên lôùn khaùc trong lòch söû cuûa quoác gia treû trung naøy.
QD: Xin caùm ôn oâng Traàn bình Nam
No comments:
Post a Comment