Sinh Loä DaânChuû...Chính Trò Vaø Kinh Taøi
Lam Le Trinh / Laâm Leã Trinh
Homepage, Acceuil, Trang Nha
Caùc quan saùt vieân Taây phöông hieän theo doõi sít sao ñeå tìm hieåu lyù do
thuùc ñaåy caùc nöôùc AÙ chaâu ñua nhau mua hoûa tieån vaø caùc voõ khí tieâu
dieät ñaïi chuùng trong khi nhöõng cheá ñoä quaân phieät trong vuøng coù veû
giaûm suùt, aùp löïc cuûa Chieán tranh laïnh khoâng coøn nöõa vaø ña soá chính
phuû xem vieäc phaùt trieån kinh teá laø öu tieân haøng ñaàu.
Muoán tìm ra caâu giaûi ñaùp, töôûng neân xem laïi vai troø cuûa caùc quaân ñoäi
ôû AÙ chaâu tröôùc ñaây.
Vaán ñeà chính trò hoùa Quaân ñoäi trong quaù khöù.
Sau khi cheá ñoä thuoäc ñòa keát thuùc, caùc quaân ñoäi taïi AÙ chaâu ñoùng vai
troø quan yeáu trong vieäc taïo ra taân lyù lòch cuûa nhöõng nöôùc vöøa thu hoài
ñoäc laäp baèng caùch san baèng caùc dò bieät ñòa phöông vaø toân giaùo maø
thöïc daân ñaõ khai thaùc taän cuøng ñeå chia reû vaø cai trò. Quaân ñoäi, ôû
khaép nôi , laø coâng cuï ñeå haøng nguõ hoùa quaàn chuùng , moät tröôøng hoïc
khoång loà ñeå nung naáu tinh thaàn daân toäc vaø nhoài soï theo chuû nghóa
môùi. Thoaït ñaàu, caùc quaân ñoäi (mang danh hieäu "giaûi phoùng nhaân
daân") khoâng phaûi laø nhöõng toå chöùc ñaùnh giaëc nhaø ngheà vì thaønh phaàn
khaù oâ hôïp, voõ trang thoâ sô vaø khoâng ñöôïc huaán luyeän theo quy cuû,
kinh nghieäm chính thu thaäp taïi chieán tröôøng.
Trong thaäp nieân 90, AÙ chaâu coù 7 trong 10 quaân ñoäi lôùn nhöùt treân theá
giôùi. Vì nhu caàu chính trò hôn laø quaân söï. Nhieàu trieäu ngöôøi ñöôïc
huaán luyeän ñeå ñoàng hoùa vôùi quoác gia thay vì ñaïi dieän cho ñòa phöông,
giai caáp xaõ hoäi hay saéc toäc. Nhaân soá cuûa quaân ñoäi ñöôïc quyeát ñònh
tuøy theo moái hoïa ngoaïi bang vaø nhu caàu laäp quoác. Ñaëc bieät taïi Trung
hoa, quaân ñoäi ñoùng vai troø quyeát ñònh trong coâng taùc caùch maïng. Caùc
ñôn vò quaân ñoäi laõnh ñaët ñöôøng hoûa xa vaø phuï traùch tuyeân truyeàn xaõ
hoäi chuû nghóa. Taïi AÁn ñoä, vai troø cuûa quaân ñoäi ít tröïc tieáp hôn, quaân
ñoäi ôû ngoaøi laõnh vöïc chính trò nhöng laø moät traïi huaán luyeän khoång loà
ñeå taïo ra " con ngöôøi AÁn ñoä".
Vì ñaõ goùp phaàn chính yeáu trong vieäc laät ñoå nhaø caàm quyeàn thuoäc dòa
vaø ñöôïc chính trò hoùa bôûi coâng taùc döïng nöôùc neân khi thöïc daân ra ñi,
khoâng gì caûn ngaên quaân ñoäi chia chaùc ñaëc quyeàn baèng caùch tham gia
laøm aên mua baùn. Khaùc hôn Hoa kyø vaø Ñöùc quoác, caùc laõnh tuï chính trò
taïi AÙ chaâu phaûi mua chuoäc nhöõng löïc löôïng voõ trang taïo ra vua chuùa
(the king makers) baèng caùch phaân phaùt cho caáp só quan moät soá ñoäc
quyeàn thöông maïi hay höu boång troïng haäu. ÔÛ Nam Döông, quaân ñoäi
daønh quyeàn khai thaùc daàu hoûa , só quan ñieàu haønh ñöôïc traûõ löông
baèng chöùng khoaùn cuûa coâng ty. Taïi Trung hoa, Quaân ñoäi Giaûi phoùng
Nhaân daân ñieàu khieån ngaønh du lòch, cheá taïo ñoà chôi, saûn xuaát haøng
vaõi vaø cheá taïo boä phaän hoûa tieån. ÔÛ Nam Haøn vaø Vieät Nam, caùc chöùc
vuï quan troïng trong laõnh vöïc kinh teá, truyeàn thoâng, xaây caát ..naèm
trong tay quaân ñoäi.
Chính trò quaân söï, military politics, ñaõ trôû thaønh nguyeân taéc hôn laø
ngoaïi leä trong thôøi haäu thuoäc ñòa ôû AÙ chaâu. Taïi Nam Döông, Trung
Hoa, Nam Haøn, Pakistan vaø Vieät Nam, muoán naém quyeàn laõnh ñaïo
chính trò caàn coù söï uûng hoä cuûa nhaø binh. Quaân ñoäi laø cô cheá maïnh
nhöùt trong nöôùc. Khi tham chieán, quaân ñoäi baát chaáp möùc toån haïi:
Trung hoa hy sinh deã daøng moät trieäu lính trong chieán thuaät bieån ngöôøi
taïi Trieàu tieân; nhöõng cuoäc chieán giöõa AÁn vaø Pakistan ñaãm maùu khuûng
khieáp. Taøu coäng laø thí duï ñieån hình cuûa moät quaân ñoäi khoång loà AÙ
chaâu vôùi nhöõng giôùi haïn cuûa noù: Trong giai ñoaïn hoån ñoän " Böôùc tieán
nhaõy voït", Mao Traïch Ñoâng ñaõ duøng Quaân ñoäi GPND ñeå taùi laäp traät
töï theo ñieàu kieän rieâng. Sau ñoù, trong cuoäc "Caùch maïng Vaên hoùa",
thaäp nieân 60, Mao xöû duïng Veä binh Ñoû quaù khích ñeå khai tröø caùc
phaàn töû choáng ñoái trong Quaân ñoäi. Mao duøng Quaân ñoäi nhö moät löïc
löôïng chính trò ñoái noääi hôn laø moät khoái quaân chuyeân nghieäp ñeå choáng
Myõ vaø Nga. Theo bình luaän gia Paul Bracken thuoäc Ñaïi hoïc Yale
trong taùc phaãm " Fire in the East:The Rise of Asian Military Power and
the Second Nuclear Age, NY Harper Collins, 1999), quaân ñoäi Trung
coäng ñöôïc toå chöùc thaønh nhieàu traüm ngaøn tieåu toå phaân taùn khaép nôi
trong xöù vaø hoïp laïi thaønh nhöõng quaân ñoaøn khoång loà. Caùc quaân ñoaøn
naøy khoâng bao giôø haønh quaân chung vì phoái hôïp khoù khaên vaø thieáu
keùm phöông tieän truyeàn thoâng giöõa caùc ñôn vò. Boä Tham möu coù theå
ra lònh cho quaân giuùp daân laøm muøa hay ñaët ñöôøng hoûa xa nhöng quaân
ñoäi thieáu haï taàng cô sôû vaø huaán luyeän ñeå daøn traän ñaùnh Nga soâ hay
ñoùng vai troø cuûa moät khí cuï meàm deûo veà chính saùch ñoái ngoaïi.
Nhöõng giôùi haïn neâu treân khoâng coù nghóa laø caùc chieán löôïc giaûn dò,
khi aùp duïng ñuùng luùc, khoâng ñem laïi keát quaû. Taïi Baéc Trieàu tieân,
quaân ñoäi Trung hoa ñaõ chaän ñöôïc quaân ñoäi Hoa kyø. Quaân ñoäi Baéc
Vieät , tuy voõ trang cuõ kyõ hôn, vaãn ñaùnh baïi Myõ. Möùùc ñoä caûi caùch taïi
Trung hoa ,Vieät Nam vaø phaàn ñoâng caùc nöôùc AÙ chaâu khaùc, tuy nhieân,
bò haïn ñònh vì thieáu kyû thuaät vaø haï taàng cô sôû . Saùng kieán naøy xöû
duïng coát yeáu söùc maïnh cuûa ñaïi chuùng ñeå ñaùnh baïi ñòch vaø quy tuï vaøo
vieäc toå chöùc laïi quaân ñoäi thaønh nhöõng ñôn vò nhoû hôn , vôùi traùch vuï
chuyeân moân. Thí duï, löïc löôïng voõ trang cuûa Baéc Vieät chia ra thaønh
quaân ñoäi chính quy vaø ñòa phöông quaân chuyeân ñaùnh du kích. Phaàn
chính Quaân ñoäi Baéc Haøn goàm coù boä binh vaø caùc ñôn vò commandos
phuï traùch coâng taùc phaù hoaïi.
Moät AÙØ chaâu caûi tieán veà quaân söï.
Ña soá caùc nöôùc AÙ chaâu ngaøy nay ñöôïc cuûng coá. Moái ñe doïa thöïc daân
trôû laïi khoâng coøn nöõa vaø hoïa noäi chieán cuõng giaûm bôùt. Tieán trình
chính trò trôû neân giaø giaën hôn ôû Nam Haøn, Trung Hoa vaø AÁn ñoä. Taïi
caùc xöù khaùc nhö Nam Döông, Baéc Haøn, Vieäât Nam vaø Pakistan, töông
lai coøn daønh nhieàu baát ngôø. Duø sao, ôû taát caû nhöõng quoác gia naøy, nhu
caàu giöõ laïi moät quaân ñoäi quaù ñoâng khoâng thieát yeáu nhö tröôùc. Caùc
quaân ñoäi ñöôïc chính trò hoùa gaây khaù nhieàu khoù khaên cho söï oån ñònh
kinh teá khi naém ñaëc quyeàn treân thò tröôøng. Taïi Trung hoa,Pakistan,
Nam Döông vaø Vieät Nam, caùc xí nghieäp do quaân söï quaûn trò ñöa ñaát
nöôùc vaøo con ñöôøng suy thoaùi.
Vaán ñeà sinh töû cho AÙ chaâu laø laøm sao taùch quaân ñoäi ra khoûi chính trò
vaø kinh teá. AÙ chaâu caàn moät giôùi quaân söï höôùng ngoaïi hôn
höôùng noäi, chuyeân nghieäp hôn laø ñeo ñuoåi chính trò vaø meàm
deûo hôn cöùng raén. Quaân soá phaûi giaûm bôùt vaø thay theá
baèng nhöõng löïc löôïng taân thôøi. Trung hoa, thí duï, ñaõ ruùt soá
quaân nhaân taïi nguõ töø 5 trieäu (naêm 1980) xuoáng coøn 2 trieäu
röôûi. Vieät Nam ruùt töø moät trieäïu xuoáng 500.000. Vaán ñeà canh
taân quaân ñoäi veà nhaân soá, huaán luyeän vaø voõ khí vaáp nhieàu
trôû ngaïi vaø dieãn tieán chaäm chaïp vì caùc töôùng laõnh ñöông
nhieäm choáng moïi bieän phaùp cuûa giôùi laõnh tuï daân söï giaûm
quyeàn cuûa hoïï. Maët khaùc, giaác mô cuûa nhoùm töôùng laõnh
naøy khoâng goàm coù hoûa tieån vaø taân voõ khí tieâu dieät ñaïi
chuùng . Hoï chuû tröông duøng ngaân saùch mua troïng phaùo, xe
taêng, howitzers...ñeå taêng cöôøng cho caùc löïc löôïng quy öôùc saün
coù. Söï voâ naêng coïng vôùi naïn tham nhuõng vaø thuû tuïc thö laïi
gaây phung phí vaø roát cuoäc, nhieàu ngaân khoaûn khoång loà loït
vaøo hoà bao cuûa caùc töôùng phuï traùch chöông trình canh taân i.
Tieâu theâm tieàn ñeå trang bò caùc löïc löôïng quy öôùc laø moät ñieàu voâ
nghóa veà chieán thuaät. Ngaøy nay, nhöõng laõnh tuï daân söï coù moät phöông
caùch kieåm soaùt caùnh quaân söï: laøm vieäc qua moät soá taân toå chöùc ñöôïc
ñaët ra ñeå thu thaäp kieán thöùc vaø kyõ thuaät hieän ñaïi veà voõ khí môùi. Caùc
cô quan naøy mang teân UÛy ban Nguyeân töû löïc, Vieän nghieân cöùu chieán
tranh hoùa hoïc, UÛy ban cheá taïo hoûa tieån..v..v..duøng toaøn chuyeân gia.
Keát quaû laø aûnh höôûng cuûa Quaân ñoäi coå ñieån - cô cheá noàng coát trong
thôøi haäu thuoäc ñòa ? laàn hoài ñöôïc thay baèng caùc xí nghieäp chuyeân
moân.
Moät taân khu lieân hôïp quaân söï ? kyõû ngheä ñeå cheá taïo hoûa tieån vaø voõ
khí tieâu dieät ñaïi chuùng ñang xuaát hieän ôû AÙ chaâu vaø höùa heïn trôû thaønh
moät löïc löông chính trò töông lai vì xöû duïng khoái nhaân löïc khoa hoïc
gia vaø kyõõ sö coù uy tín. AÁn ñoä laø moät thí duï ñaùng chuù yù. Taïi ñaây,
nhöõng hình thöùc kyõ thuaät môùi phuû leân moät quaân ñoäi khoång loà, keùm
khaõ naêng vaø thieáu taøi trôï. Hieän coù hai cô sôû, moät cuõ vaø moät môùi,
phaàn taân thôøi cuûa quaân löïc vaø phaàn giaø coåi hôn, keùm hieäu naêng. AÁn
thöû traùi bom haït nhaân ñaàu tieân naêm 1974, khoâng duøng ñöôïc vì quaù
lôùn. Cuoái thaäp nieân 80, Thuû töôùng Rajiv Gandhi ra lònh cheá taïo nhöõng
quaû bom nguyeân töû nhoû hôn, coù theå vaän chuyeån baèng hoûa tieån khoâng
gian. Hai cô quan The Indian Atomic Energy Commission vaø The
Defense Research and Development Organization coïng taùc chaët cheû
vôùi nhau ñaàu thaäp nieân 90 vaø thaønh coâng thí nghieäm bom vaøo muøa
xuaân 1998. Hieän nay, AÁn coù moät chöông trình thaùm hieåm khoâng gian
, coù theå laøm ra rockets phoùng veä tinh giaùn ñieäp vaø ñang thí nghieäm
loaïi phi ñaïn tung töø ñaïi döông. Moái lieân heä giöõa hai khu vöïc daân söï
vaø quaân söï taïo ra moät töông quan phöùc taïp . Caáp laõnh ñaïo chính trò
kieåm soaùt phía quaân söï deã daøng hôn tröôùc vaø Quaân ñoäi hieän laø moât
khí cuï höõu ích cho chính saùch ngoaïi giao cuûa Chính phuû AÁn ii.
Sau ñaây laø baûng ñoái chieáu ngaân saùch quoác phoøng (NSQP) cuûa nhöõng
nöôùc AÙ chaâu coù khaõ naêng cheá taïo voõ khí haït nhaân, ñaêng trong taïp chí
Foreign Policy, Spring 2000, (daân tính theo trieäu, ngaân khoaûn tính
theo tyû myõ kim)iii :
1.NHÖÏT: Daân soá 126 trieäu 5 , GDP: 3,800.0 , NSQP: 37.7 töùc 1%
GDP, hieän coù 24.1 tons plutonium, seõ taêng 80 tons naêm 2010, kyõ
thuaät taân tieán phaùt trieån laser-isotope-plutonium, coù theå cheá ñaàu
ñaïn nguyeân töû trong vaøi thaùng, coù giaøn phoùng ballistic missiles.
2.TRUNG HOA; Daân soá 1 tyû 244 trieäu, GDP 703.0 , NSQP 37.5
töùc 5.3% GDP, ñaïi cöôøng nguyeân töû thöù ba treân theá giôùi, coù
phöông tieän cheá 2,700 ñaàu ñaïn nguyeân töû, hieän coù loái 20 Dong
Feng- 5 hoûa tieån nguyeân töû coù taàm baén xa ñeán West Coast HK,
laàn hoài toái taân hoùa hoûa tieån phoùng töø ñaïi döông.
3.AÁN: Daân soá 1 tyû, GDP 469.0, NSQP 14.1 töùc 3.0% GDP, Naêm
1998 thí nghieäm nguyeân töû 5 laàn, coù ñuû plutonium ñeå cheá töø 40
ñeán 80 ñaàu ñaïn nguyeân töû, ñaõ thöû Agni 2 ballistic missile ñuû
maïnh ñeå taán coâng Pakistan vaø vuøng Nam Trung hoa. Khoâng
tham gia Non- Proliferation Treaty .
4.PAKISTAN: Daân soá 144.4, GDP 61.0, NSQP 4.0 töùc 6.5%
GDP,Naêm 1998 thí nghieäm nguyeân töû 6 laàn, coù ñuû uranium ñeå
cheá 22- 43 ñaàu ñaïn nguyeân töû, ñaõ thöû Ghauri 2 ballistic missile
ñuû maïnh ñeå taán coâng toaøn laõnh thoå AÁn, Khoâng tham gia Non
Proliferation Treaty.
5.BAÉC HAØN: Daân soá 21.5, GNP 14.0. NSQP 2.0 töùc 14.3% GNP,
Thaäp nieân 1990 coù ñuû plutonium ñeå cheá 2 ñaàu ñaïn nguyeân töû,
coù theå cheá theâm töø 4 ñeán 5 ñaàu ñaïn khaùc,; naêm 1994 chòu ngöng
thí nghieäm nguyeân töû ñeå nhaän cuûa HK vaø Nam Haøn hai light
water reactors,ñaõ cho daøn hoûa tieån No Dong vaø Teapo Dong 2
coù taàm baén xa ñeân Nhöït vaø Alaska.
6.ÑAØI LOAN : Daân soá 21,8, GNP 310.0, NSQP 14.2 töùc 4.5%
GNP, Huûy boû chöông trình nghieân cöùu veà haït nhaân naêm 1970 vaø
1988 do aùp löïc cuûa HK, Hieän coù moät reactor ñeå cheá plutonium
vaø moät ñaàu hoûa tieån.
Vieät nam coù moät cheá ñoä ñoäc ñaûng. CSVN chi phoái hoaøn toaøn Laäp
phaùp, Tö phaùp vaø Haønh Phaùp. Quaân ñoäi Nhaân daân laø coâng cuï cuûa
Ñaûng. Vì theá taùch Quaân ñoäi khoûi chính trò vaø kinh teá laø moät vaán ñeà
nan giaûi trong hieän taïi. Ít nöõa cho ñeán khi Hieán phaùp ñöôïc tu chính.
Hay trong tröôøng hôïp cheá ñoä bò noäi loaïn laät ñoå. Haønoäi vaãn giöõ kín
ngaân saùch quoác phoøng vaø chôi troø ñu giaây: ñeå Nga xöû duïng Cam
Ranh, nhöôøng Tröôøng Sa, Hoaøng Sa cho Baéc kinh vaø traûi thaûõm ñoû
ñoùn Boä tröôûng Quoác phoøng HK William Cohen ngaøy 13 thaùng 3 vöøa
qua. Quaân ñoäi Vieät trang bò theo loái Nga thaäp nieân 80. Vì kinh teá kieät
queä vaø e ngaïi Trung hoa, VN chöa coù vaø chöa nghó ñeán vieäc laäp keá
hoaïch nguyeân töõ, hoûa tieån hay khoâng gian. Tuy nhieân, taân trang Quaân
ñoäi laø ñieàu khoâng theå traùnh. Vaø coù tính caùch khaån caáp. Ñeå ruùt kinh
nghieäm, VN xoay qua AÁn (laø quoác gia coù caõm tình vôùi Haønoäi trong
suoát cuoäc chieán tröôùc 1975) deå hôn laø caàu caïnh Myõ vaø Trung hoa,
ñieàu luoân luoân laøm cho Chính Trò Boä co ruùt. Cuoäc vieáng thaêm vöøa roài
cuûa Toång tröôûng Quoác phoøng AÁn taïi Haønoäi, tieáp theo chuyeán coâng du
cuûa W. Cohen, mang nhieàu yù nghóa. Caâu hoûi ñöôïc ñaët ra laø CSVN
nghó sao veà giaûi phaùp thí nghieäm quoác phoøng treân ñaây cuûa New Delhi
?
Toång quaùt, khuynh höôùng quaân phieät giaõm suùt laø moät daáu hieäu khích
leä hieän nay taïi Ñoâng AÙ. Vôùi ñöôøng loái cöông quyeát cuûa taân Toång
thoáng Hoài giaùo Wahid, phe nhoùm cuûa töôùng Wiranto ruùt khoûi chính
tröôøng sau nhieàu thaùng xaùo troän taïi Ñoâng Timor vaø daân chuùng phaõn
ñoái trong xöù. Chính quyeàn Thaùi ñaõ daân söï hoùa hoaøn toaøn vaø coù veõ
thaønh coâng keàm haõm Quaân ñoäi . Taïi Mieán Ñieän, toå chöùc cuûa baø
Aung Sang Sukyi tranh ñaáu cho daân chuû ñaõ thaéng cöû vaø, tuy chöa
naém quyeàn, cuõng laøm cho Chính phuû quaân phieät lung lay boái roái. Taïi
Nam Haøn, Phi vaø Ñaøi Loan, daân chuû ñaõ moïc goác khaù chaéc. Giai ñoaïn
saép tôùi ñaët troïng taâm vaøo vieäc phaùt trieån kinh teá , naâng cao möùc soáng
cuûa daân vaø cuûng coá daân chuû.
Kinh nghieäm ñaõ qua taïi hai mieàn Nam/ Baéc Vieät Nam chöùng minh
moät söï kieän: Ñaûng phaùi ? cuõng nhö Toân giaùo - (thöôøng duøng nhaõn
hieäu yeâu nöôùc quaù khích) laøm hö Quaân ñoäi vì gaây baát coâng, taïo baát
maõn, phaù kyû luaät vaø ñaët quyeàn lôïi quoác gia sau oùc beø nhoùm nguy haïi.
Caùc nguy cô cuûa chuû thuyeát quoác gia.
Caùc laõnh tuï daân söï Hoa kyø vaø Nga soâ maát gaàn 20 naêm môùi naém vöõng
nhöõng hieåm nguy cuûa thôøi ñaïi nguyeân töû. ÔÛ Myõ, baèng quyeát ñònh giaõi
nhieäm töôùng Douglas Mac Arthur, Toång thoáng Harry Truman cho thaáy
ai coù quyeàn kieåm soaùt. Trong thaäp nieân 50, vöôït nguyeân taéc "hoàng
hôn chuyeân", chính quyeàn Nga thay moät loaït töôùng laõnh boân- sô- vít
haøng ñaàu bôûi caùc só quan chuyeân gia ñeå ñieàu khieån nhöõng chöôùng
trình hoûa tieån phöùc taïp.
Taïi AÙ chaâu, vieäc aùp duïng kinh teá thò tröôøng cuûa chuû nghóa tö baûn khôi
ñoäng chuû tröông quoác gia quaù khích. Khuynh höôùng toaøn caàu hoùa vaø
kyû ngheä hoùa gaây khoâng ít xaùo troän trong gaàn taát caû luïc ñòa AÙ chaâu,
nôi maø moåi quoác gia mang moät nhaõn hieäu rieâng veà tinh thaàn daân toäc.
Taân ñöôøng loái kinh teá laøm lung lay moái lieân heä giöõa caùc giai caáp xaõ
hoäi. Giôùi noâng daân thích hôïp khoù khaên vôùi hoaøn caûnh môùi. Caùc xí
nghieäp kyõ ngheä vaø thöông maïi to lôùn laøm suïp ñoå giôùi tieåu thöông
ñöôïc xem tröôùc ñaây nhö thaønh phaàn coát yeáu trong sinh hoaït Ñoâng
phöông. Ñaêïc bieät taïi AÁn, Trung hoa, Vieät Nam.., quen soáng theo taäp
quaùn, phong traøo kyõngheä hoùa laøm suy yeáu söï caáu keát xaõ hoäi vì caùc cô
caáu thò tröôøng thay theá nhöõng hình thöùc coå ñieån chi phoái xaõ hoäi naøy.
Chuû nghóa quoác gia troãi daäy moät khi caùc bieåu töôïng vaø ñöôøng loái
cuõkhoâng coøn baûo ñaûm tình traïngï lieân tuïc nhö tröôùc. Ñoàng thôøi, tinh
thaàn choáng Taây phöông ? tieàm taøng töø thôøi khôûi thuûy cuûa quoác gia ?
cuõng taùi xuaát. Phaàn ñoâng daân chuùng taïi AÙ chaâu vaø Trung Ñoâng khoâng
töï coi nhö soáng trong thôøi ñaïi haäu Chieán tranh laïnh. Hoï nghó Taây
phöông coá gaéng duy trì söï thoáng trò veà maët kyõû thuaät quaân söï vaø kinh
teá. Moái caêm haän , tuy coù dòu bôùt vì nhöõng caân nhaéc thöïc tieån, bao
truøm toaøn AÙ chaâu.
Moät caùch nguy hieåm, caùc quan saùt vieân Taây phöông ñaùnh giaù thaáp chuû
nghóa quoác gia. Hoï queân deã daøng chính chuû nghóa naøy ñaõ
ñaùnh baïi Ñöùc quoác xaõ. Thaäâp nieân 60, loøng yeâu nöôùc cuûa
daân toäc Vieät ñaåy lui ñöôïc sieâu cöôøng Myõ, baát chaáp thieät
haïi veà sinh maïng, ngoaøi söùc töôûng töôïng cuûa theá giôùi. Chuû
nghóa quoác gia cuõng ñaõ böùng Hoa kyø ra khoûi vò trí chieán löôïc
ôû Iran naêm 1979 vôùi nhöõng ñoaøn thanh nieân duõng caûm, voõ
trang thua keùm.
Vaán ñeà quan yeáu nhöùt trong theá kyû 21 laø tìm hieåu caùch naøo chuû nghóa
quoác gia phoái hôïp vôùi caùc taân kyû thuaät taøn phaù xuaát hieän ôû AÙ chaâu.
Lieäu Taây phöông coù ñuû saùng suoát ñeå thaåm ñònh tình hình
haàu giöõ moât theá quaân bình khoân ngoan caên cöù treân moät
chính saùch côûi môû vaø gaây tin töôûng hoã töông? Vieäc chính trò
hoùa ñaïi quy moâ söï tranh ñua voõ trang laø nguoàn goác chính gaây
baát oån vaø hieåm nguy. Moät soá chính trò gia thöøa nöôùc ñuïc
thaû caâu ñeå haâm noùng nhöõng haän thuø xa xöa. Giôùi truyeàn
thoâng taïi AÙ chaâu , maët khaùc, cuõng thöôøng phoùng ñaïi nhöõng
cheânh leäch töôûng töôïng veà chöông trình trang bò baèng hoûa
tieån giöõa caùc nöôùc voán saün coù maëc caûm thua suùt vaø moät
dó vaõng baát hoøa laãn nhau. Trung hoa thöû voõõ khí haït nhaân
naêm 1964 vaø AÁn ñoä ñuoåi theo kòp naêm 1974. Ñeå laäp thaêng
baèng vôùi Hoa kyø vaø Nam Haøn, Baéc Haøn thöïc hieän keá hoaïch
cheá taïo nguyeân töõ vaø chaát ñoäc sinh - hoùa hoïc naêm 1980. Töø
khi nhaän thöùc khoâng coøn hy voïng taán coâng Seoul, Pyongyang
dôû troø haêm doïa töï saùt baèng caùch cho noå tung vuøng Baéc AÙ
baèng kho voõ khí haït nhaân cuûa mình.
* * *
Chuû nghóa quoác gia ñaõ taïo ra moät thôøi ñaïi thöù hai veà nguyeân töû vì tình
traïng baát oån taïi nhieàu xöù . Vôùi hoûa tieån vaø caùc voõ khí tieâu
dieät ñaïi chuùng, moät voøng cung kinh haõi hieän traûi daøi töø
Israel deán Baéc Haøn. Vaán ñeà kinh phí phaûi gaùnh chòu ñeå thöïc
hieän quoác phoøng khoâng coøn laø moät caûn ngaên nghieâm troïng
ñoái vôùi caùc nöôùc AÙ chaâu vì hoï cho raèng söï soáng coøn cuûa
daân toäc laø moái lo haøng ñaàu. Ngay caûõ caùc xöù nhoû vaø
ngheøo trong vuøng khoâng do döï thaét löng buoäc buïng ñeå tham
gia vaøo caâu laïc boä nguyeân töûiv.
AÙ chaâu trôû neân moät vuøng noùng boûng vì ñang traéc nghieäm moät phaûn
öùng nguyeân töû giaây chuyeàn. Hoa kyø, sieâu cöôøng duy nhöùt treân theá
giôùi, daãn ñöôøng baèng caùch taêng ngaân saùch quoác phoøng vaø Quoác hoäi
Myõ, do aùp löïc cuûa nhoùm Nghò só dieàu haâu, töø choái thoâng qua Hieäp
öôùc caám chæ thí nghieäm haït nhaân CTBT, Comprehensive Test Ban
Treaty. Chính quyeàn Clinton do döï vaø thieáu laõnh ñaïo. Trong khi taïi
Taây phöông, ñöôøng loái cuoàng noä vaéng boùng veà ñoái ngoaïi thì ôû AÙ
chaâu, caùc tranh chaáp giöõa Pakistan vaø AÁn, Nam vaø Baéc Haøn, caùc
nöôùc AÙ raäp vaø Do thaùi, Ñaøi loan vaø Baéc kinh... coù tính chaát noå löûa vaø
hai phe ñoái nghòch thöôøng huø doïa nhau baèng böûu boái haït nhaân. Cuoäc
du thuyeát thaùng ba vöøa qua cuûa TT Clinton ñeå thöõ hoøa giaûi New
Delhi vaø Islamabad ñaõ thaát baïi thaõm haïi. Tieáp theo ñoù, vieäc tieáp xuùc
Clinton ? Assad taïi Geneøve cuõng khoâng thuyeát phuïc noåi Syrie taùi hoøa
ñaøm vôùi Israel. Trung Ñoâng vaãn laø loø thuoác suùng khoâng bieát boäc phaùt
luùc naøo.
Maëc duø AÙ chaâu ñaõ môû cöûa giao thöông vaø Taây phöông reâu rao
khuynh höôùng toaøn vuõ hoùa seõ laøm cho lyù lòch quoác gia thaønh loãi thôøi,
chuû nghóa quoác gia laø moät söùc maïnh ñang leân ôû chaâu AÙ. Ngaøy nay
Taây phöông khoâng maáy hoan nghinh chuû nghóa naøy vaø ñoàng hoùa noù
vôùi söï caøn queùt saéc toäc, chuû tröông quaù khích vaø kyø thò ngoaïi bang
nhö taïi Kosovo. Duø söï ñoàng hoùa vöøa noùi khoâng hoaøn toaøn xaùc ñaùng,
khoâng ai phuû nhaän chuû nghóa quoác gia ñang phöùc taïp hoùa thôøi ñaïi
nguyeân töû thöù hai.
Tröôùc thôøi ñaïi nguyeân töû thöù hai, caùc neàn vaên minh AÙ chaâu khoâng
ñoùng vai troø chuû ñoäng trong vieäc hình thaønh cuoäc dieän theá giôùi vì kyõ
thuaät AÙ chaâu chaäâm tieán , khoâng caïnh tranh noåi vôùi Taây phöông. Ngaøy
nay,Taây phöông khoâng nhöõng phaûi hoøa nhaäp caùc cöôøng quoác môùi vaøo
neàn traät töï môùi maø coøn caàn xeùt laïi nhöõng khaùi nieäm loãi thôøi.. Taây
phöông phaûi coâng nhaän thôøi ñaïi AÙ chaâu leä thuoäc ngoaïi bang ñaõ chaám
döùt mau choùng.
LAÂM LEÃ TRINH
Thuûy Hoa Trang
18. 7 . 2000
Californie
Taøi lieäu tham khaûo:
i ñoïc baøi tham luaän " Asia?s Militaries and the New Nuclear Age" cuûa Paul
Bracken , trong Current History, December 1999,trang 415- 421
ii ñoïc "Explaining Indian Nuclear Policy" do Sumit Ganguly, trong taïp chí
Current History, Dec.1999,trang 436- 440
iii ñoïc baøi tham luaän " The Asian Nuclear Reaction Chain" cuûa Joseph
Cirincione trong Foreign Policy, Spring 2000, trang 120- 135
iv ñoïc " The Second Nuclear Age" cuûa Paul Bracken. trang 146- 156; vaø
"Globalization?s Dark Side" cuûa Jay Mazur trong Foreign Affairs,Jan-Feb
2000, trang 79- 85
No comments:
Post a Comment