ñaëng phuøng quaân
Nhaäp theá höõu vaên chöông
Khoâng phaûi tình côø (nhieàu) ngöôøi ñaøn baø noùi vôùi chaøng: "Em choïn yeâu anh vì anh laø trieát gia" - caâu noùi ñoù khoâng theå aùm toaùn nhö theå noùi vì anh laø linh muïc, vì anh laø sa moân.Trieát gia laø ngöôøi bieát laøm tình, vaø laøm tình coù chöùng taéc.
Cuoäc chieán giöõa trieát gia vaø ngöôøi ngoaïi cuoäc baét ñaàu töø khu bieät phaùi gioáng. Kant - trieát gia chöa heà laáy vôï - ñaõ coi thieân baåm (Naturgabe) cuûa ngöôøi ñaøn baø laø laøm chuû (sich bemeistern) caùi khuynh höôùng ñaøn oâng höôùng veà mình :
"Ñaøn baø muoán thoáng trò (herrschen), ñaøn oâng muoán bò ngöï trò (beherrscht)".
Vaên hoùa,caùi tieáp thaùp (Pfropfen) gioáng ñöïc vaø gioáng caùi, laøm sinh soâi naåy nôû moïi loaøi töø caây coû, sinh vaät ñeán con ngöôøi ôû trong tình huoáng töï nhieân nguyeân sô (im rohen Naturzustande) nhö theá.Hoân nhaân laø haäu quaû cuûa vaên hoùa,giaûi phoùng ngöôøi phuï nöõ vaø noâ dòch ngöôøi ñaøn oâng.
Quy taéc cuûa Kant : Ñaøn baø coù nieàm bí maät (Geheimnis), ñaøn oâng thì khoâng.
(Lan, ngöôøi ñaøn baø trong Hoàn Böôùm Mô Tieân nguyeàn raèng : Toâi chæ coønAÀcoù caùi cheát.Neáu toâi coù theå thoá loä can tröôøng cho oâng bieát vì sao toâi phaûi caûi trang, vì sao toâi phaûi quy y ñaàu Phaät.Nhöng söï bí maät aáy, thì toâi nhaát ñònh soáng ñeå daï, cheát mang ñi.)
Der Mann ist leicht zu erforschen. Ñaøn oâng thaät deã ñem ra phaân tích, coøn ñaøn baø thì khoâng vì khoù coù theå ñeå thoá loä bí maät nhöng laïi saün saøng veùn môû bí maät keû khaùc.
Bò chuù cuûa ngöôøi vieát : Nhöõng tröôøng hôïp döôùi ñaây laáy töø nhöõng nieàm bí maät cuûa nhieàu trieát gia.Ngöôøi vieát khoâng chòu traùch nhieäm veà nhöõng söï truøng hôïp (aét coù) vì nhöõng nhaân vaät ñeàu ñaõ ñi vaøo lòch söû vaø ngöôøi cheát thì khoâng theå khaùng caùo nhöõng ñieàu quy traùch veà nhöõng haønh ñoäng cuûa hoï.
Tieàn ñeà thöù nhaát : Trieát gia maùc-xít khoâng theå huûy trieät lyù trí, do ñoù ñaõ ñi huûy trieät tình yeâu trong hieän theå nhaân vaät cuûa mình.
Thaùng Chín naêm 1840 Soren Aaby Kierkegaard, oâng Cöû Vaên chöông höùa hoân vôùi Regine Olsen, aùi nöõ tuoåi möôøi taùm cuûa oâng Hoäi ñoàng Quoác gia Olsen.Chæ moät naêm sau, chaøng laïi töø hoân. Chaøng rôøi ñi Berlin vaø khi trôû veà Copenhagen, chaøng soáng ôû ñoù nhö moät ngöôøi laäp dò coù tieáng; cung caùch soáng cuûa chaøng laøm chaøng thaønh ñeà taøi cho nhieàu tôø baùo haøi höôùc chaâm bieám, vaø maëc daàu nhöõng baøi vieát cuûa chaøng xuaát baûn döôùi nhieàu buùt hieäu khaùc nhau ñöôïc moät soá ngöôøi öa thích vì ñaày trí tueä song ña soá laïi gheùt vì noäi dung "voâ luaân" vaø "phuø phieám".Nhöõng taùc phaåm sau naøy cuûa chaøng cuõng vaãn gaëp nhieàu keû thuø coâng khai - noùi ñích danh ra laø nhöõng nhaø laõnh ñaïo tinh thaàn cuûa Giaùo hoäi Tin laønh : vaø trong cuoäc chieán aùc lieät choáng boïn hoï - chaøng cho raèng xaõ hoäi cuûa thôøi ñaïi chuùng ta khoâng phaûi laø moät xaõ hoäi Cô ñoác vaø nhö theá thöïc teá laø khoâng ai cöù phaûi giöõ maõi laøm ngöôøi Coâng giaùo - chaøng cheát.
Maáy naêm tröôùc ñoù Regine Olsen ñaõ keát hoân vôùi moät trong nhöõng ngöôøi theo ñuoåi naøng.
Georg Lukaùcs,Die Seele und die Formen
(baûn vieát Soren Kierkegaard eùs Regine Olsen ra maét laàn ñaàu trong taäp san Nyugat (Taây),1910).
Toâi khoâng coù yù ñònh vieát veà nhöõng caëp tình nhaân trong lòch söû trieát hoïc.Khi Lukaùcs vieát thieân tieåu luaän Kierkegaard vaø Olsen, oâng vöøa ñoaïn tuyeät vôùi Irma Seidler vaø taùc phaåm ñaàu ñôøi A leùkeùk eùs a formaùk laø quyeån saùch (daønh troïn) cuûa Irma. Nhöng nhöõng thieân tieåu luaän naøy laø noãi baên khoaên veà cuoäc ñôøi, daáu aán cuûa thôøi ñaïi haäu Dilthey :
Söï khaùc bieät chuû yeáu giöõa cuoäc ñôøi naøy vaø cuoäc ñôøi khaùc laø vaán ñeà do ñaâu cuoäc ñôøi laø tuyeät ñoái hay chæ laø töông ñoái...
Khoâng coù heä thoáng trong cuoäc ñôøi.Chæ coù caùi rieâng leû vaø caù theå, caùi cuï theå trong cuoäc ñôøi.Hieän höõu laø phaûi khu bieät...
Chaân lyù chæ laø chuû quan - coù leõ; nhöng chuû theå chaéc haún laø chaân lyù...
Regine keát hoân vôùi ngöôøi ñaøn oâng khaùc laø ñieàu taát yeáu ñoái vôùi Kierkegaard (Chính Kierkegaard ñaõ vieát laø naøng naém vöõng ñieåm naøy, naøng hieåu laø naøng phaûi ñi laáy choàng; coù nhö vaäy môùi khoâng coøn gì mô hoà veà moät ñieàu, chæ moät ñieàu veà keû quyeán ruõ vaø ngöôøi con gaùi bò tình phuï).
Hoân nhaân nhö tröôøng hôïp Sokrates ñoái vôùi Nietzsche laø moät haøi hòch, song ôû ñaây laø moät bi kòch : Sokrates laáy Xanthippe vaø haïnh phuùc vôùi baø laø vì oâng xem hoân nhaân nhö moät chöôùng ngaïi treân con ñöôøng daãn ñeán Lyù töôûng vaø thaät sung söôùng ñaõ vöôït ñöôïc nhöõng khoù khaên cuûa hoân nhaân.
Vaøo muøa xuaân naêm 1911, khi cuoäc tình ñaõ vaõn, döï tính xuaát baûn quyeån saùch Lukaùcs ñaõ vieát cho Irma : Neáu tieåu thö ñoïc qua cuoán saùch, thöïc söï ñoïc qua noùAÀtieåu thö bieát moïi chuyeän veà toâi, phaàn ñôøi toát ñeïp nhaát cuûa toâi, nhieàu ñieàu vaø toát hôn laø toâi coù theå keå leå baèng caùch naøo khaùc...
Tieåu thö bieát laø taïi sao nhöõng taäp baøi ñoù ñöôïc vieát ra - bôûi vì toâi khoâng theå laøm thô.
Nhöõng baûn vaên seõ xuaát hieän baèng tieáng Ñöùc - tieåu thö cho pheùp toâi traû laïi chuùng cho moät ngöôøi maø toâi ñaõ nhaän ñöôïc töø nôi naøng nhöõng trang vieát naøy, cho pheùp toâi ñeà taëng tieåu thö quyeån saùch naøy treân trang thöù nhaát vôùi doøng chöõ: "Irma von Reùthy-Seidler, in dankbarer Erinnerung". (thö ñeà ngaøy 22 thaùng Ba naêm 1911) vaø Irma öng thuaän: "Toâi haõnh dieän ñaõ coù phaàn, hoaëc nhö tieân sinh tin töôûng laø toâi ñaõ goùp phaàn vaøo söï hình thaønh quyeån saùch nhö vaäy".
Khi taùc phaåm Die Seele und die Formen xuaát hieän, lôøi ñeà taëng ñaõ laø: "Dem Andenken Irma Seidlers"
bôûi ngaøy 18 thaùng Naêm naêm ñoù Irma ñaõ nhaåy töø treân moät thaønh caàu ngaên doøng Danube töø thaønh phoá Buda beân höõu ngaïn vôùi thaønh phoá Pest beân taû ngaïn, ñeå töï vaãn.
Naøng laø ñôøi soáng cuûa taùc phaåm, quyeån saùch ñaõ ñöôïc vieát ra, khi duïc voïng khoâng coøn nöõa - ngöôøi ta ngôø raèng chuyeän naøng quyeân sinh sau moät cuoäc tình ngaén nguûi vôùi ngöôøi baïn chí thieát cuûa chaøng vaø nhö vaäy chæ coù caùi cheát/keát thuùc moät pheùp laï khoâng bao giôø xaûy ñeán nhö hoï mong ñôïi
Khi soáng chuùng ta khoâng bao giôø coù theå ôû beân nhau khoân rôøiAÀTieân sinh chaúng heà noùi maø em cuõng chaúng theå bieát chaéc vì em coù nhöõng lyù do saâu xa cho ñieàu ngôø vöïc traùi ngöôïc laø chaøng ñaâu coù ngôõ raèng cuoäc ñôøi cuûa em thöïc söï gaén boù vôùi ñôøi chaøng/Irma ñaõ vieát taâm thö vónh quyeát/maëc daàu chaøng chaúng heà noùi laø mong muoán ñieàu naøy nhöng em cuõng phaûi thænh caàu chaøng giôø ñaây haõy traû laïi töï do cho em /ñieàu chaøng coù theå khoâng chieám ñoaït cuõng nhö ngaàn ngaïi vaø sôï phieàn luïy/theá nhöng giôø ñaây em muoán ñoøi laïi...
Thö Irma vieát vaøo thaùng Möôøi naêm 1908 song chæ moät tuaàn sau naøng laïi göûi trong thö ñeà ngaøy 2 thaùng 11: Gyuri yeâu daáu nhaát cuûa em, em ñang söûa soaïn haønh trang ñi Budapest... em muoán noùi vôùi chaøng , noùi ñeå em coù theå töï hieåu loøng mình xem coøn con ñöôøng naøo chuùng mình coù theå ñeán beân nhau, em muoán chuùng mình kinh qua ñoù/neáu chaúng ñaëng ñöøng thì chaøng maõi maõi vaãn ôû trong taâm khaûm em vaø em coù rôøi xa cuõng vaãn tin vaøo söï aám aùp cuûa taâm hoàn mình thuoäc veà chaøng, theo töøng böôùc ñi trong ñôøi chaøng.Ñieàu mong moûi duy nhaát em khaån caàu laø neáu coù phaûi chia tay thì chuùng ta cuõng khoâng cay ñaéng maø chia tay trong eâm ñeàm vôùi nhöõng tình caûm cao thöôïng vaø noàng naøn.
cuoäc heïn chaúng bao giôø ñeán vôùi hoï vaø naøng keát hoân vôùi moät hoïa só ôû Nagybaùnya
(Gyuri ôû ñaâu ?thaät söï chaøng coù yeâu naøng ?) Trôû laïi böôùc ñöôøng ñôøi cuûa Irma:ñeå trôû thaønh hoïa só, vaøo thaùng Naêm 1908 naøng thöïc hieän moät chuyeán ñi Florence vôùi Georg Lukaùcs vaø Leo Popper ñoàng haønh.
tìm laïi daáu veát cuoäc löõ naøy qua maáy doøng Nhaät kyù cuûa Lukaùcs : Ñeâm ôû treân taøu.Maáy phuùt moät mình.Thöù hai 1 thaùng Saùu.Leo trôû veà nhaø. Ñeán S. Croce vaø S.Lorenzo vôùi Irma ngaøy thöù Baûy 6 thaùng Saùu...Moät mình trong ñeâm.Hoân nhau trong toái.
Sau chuyeán ñi hoï coøn gaëp nhau maáy laàn.Georg khôûi söï vieát A leùkeùk eùs a formaùk. Irma rôøi Budapest ñi Nagybaùnya.
Georg coù yeâu naøng ? Trong thieân tieåu luaän Uber Sehnsucht und Form ôû quyeån saùch daønh cho Irma, Georg nhö noùi vôùi chính mình/duïc voïng laøm chaøng cöùng raén vaø maïnh meõ, ñeå ngöôøi ñaøn baø ra ñi thoån thöùc khoâng thoát leân lôøi, quaèn quaïi run raåy trong ñau ñôùn/giôø ñaây chaøng laáy laïi söùc maïnh ñeå choái töø... Chaúng phaûi chaøng ñaõ huûy hoaïi ñôøi soáng cuûa naøng ?
La mort aø deux n'est plus la mort
Söï kieän keå laïi: Vaøo ngaøy chuû nhaät 16 thaùng Möôøi Moät naêm 1980 moät ngöôøi ñaøn oâng trong chieác aùo choaøng nguû ñaõ chaïy hô haûi ra ngoaøi khuoân vieân Cö xaù tröôøng Cao ñaúng Sö Phaïm ñöôøng Ulm cuûa thaønh phoá Paris, vöøa keâu leân (toâi ñaõ gieát Heùleøne...)/Heùleøne ñaõ cheát thöïc vaø y bò quaûn thuùc taïi nhaø thöông Sainte-Anne, sau ñoù ñöôïc mieãn toá döïa treân ñieàu 64 cuûa Boä Hình Luaät 1838. Caâu chuyeän coù gì maø aàm ó : phaïm nhaân laø moät trieát gia maùc-xít noåi tieáng ñöôïc chính Toång thoáng ñöông ñaïi aân xaù.
Nhöõng naêm veà sau naøy khi chaøng ñaõ tænh trí, Althusser töï thuaät : Daàu toâi ñaõ ra khoûi nhaø thöông taâm thaàn ñöôïc hai naêm, toâi vaãn laø moät keû thaát tung ñoái vôùi coâng chuùng coù bieát ñeán toâi.Toâi chaúng soáng maø cuõng khoâng ra cheát vaø daàu toâi khoâng coù bò ñem choân, toâi thaønh ra "khoâng coù hình haøi".
Khaùch quan maø noùi, vì y khoâng thöïc söï cheát vaø y laïi noåi tieáng neân caùi cheát cuûa y khoâng ñöôïc coâng boá (caùi cheát cuûa ngöôøi voâ danh chaúng noùi laøm gì) - theá neân y daàn daø trôû thaønh moät keû soáng dôû/cheát dôû.
Althusser khoâng cheát vì chaøng nghó töông lai coøn keùo daøi voâ taän/l'avenir dure longtemps nhö teân quyeån töï truyeän Irma cheát song Lukaùcs khoâng ñích danh laø thuû phaïm - nhöng caùi cheát cuûa Heùleøne laø ñeà taøi cho baùo chí khai thaùc söï ñoàng loõa cuûa moät chính quyeàn khuynh taû dung tuùng trieát gia maùc-xít thoaùt voøng cheá taøi cuûa luaät phaùp nhöõng ngaøy thaùng sau ñoù chaøng ñi lang thang treân phoá xaù Paris vaø laûm nhaûm veà teân tuoåi cuûa mình nhö moät danh nhaân lòch söû
Caùi cheát cuûa Irma : Ngaøy 18 thaùng Naêm vaøo naêm aán baûn Die Seele und die Formen hoaøn taát, Irma ñi thaêm ngöôøi caäu laø moät luaät sö ôû Budapest, vaø trong suoát böõa aên naøng noùi nhieàu veà döï tính laøm ngheä thuaät vaø trieån laõm vôùi nhoùm Taùm hoïa só Daõ Thuù, neân cuøng ngaøy vaøo boán giôø chieàu naøng ñeán xem cuoäc trieån laõm cuûa nhoùm Daõ Thuù taïi Haønh Cung Quoác gia, sau ñoù treân ñöôøng veà coù Balaùzs (ngöôøi baïn chí thieát cuûa Georg) vaø hoïa só Dezso Orbaùn ñoàng haønh taûn boä doïc bôø soâng Danube tôùi caàu Margaret. Naøng qua caàu moät mình nhö moät nhaân chöùng thuaät laïi - tieåu thuyeát gia Lajos Biroù, thaân höõu vôùi Georg vaø Irma, ngöôøi vieát phim baûn cho Alexander Korda sau naøy - treân chuyeán xe bus veà nhaø, toâi thaáy moät meänh phuï trong thanh y nhaåy töø thaønh caàu xuoáng doøng Danube - chuùng toâi nhaûy ra khoûi xe vaø chaïy ñeán caàu cöùu - baát cöù ai , hoaëc caûnh saùt khi nghe thaáy tieáng la theâ thieát töø phía döôùi - chuùng toâi chaïy töø beân naøy qua beân kia caàu - khoâng coù boùng daùng caûnh saùt - khoâng coù ñieän thoaïi - thaät kinh khuûng laø coù ngöôøi traàm mình trong doøng Danube maø chaúng ñöôïc cöùu caáp - bôûi khi caûnh saùt xuaát hieän thì beân döôùi nöôùc ñaõ laëng lôø.Cho ñeán saùng toâi môùi ñöôïc bieát ngöôøi xaáu soá laø Irma ngöôøi baïn haøng xoùm cuûa toâi ñeå laïi chieác aùo khoaùc,caây duø vaø chieác ví saùch trong ñoù coù taám chi phieáu göûi cho em gaùi ôû Heidelberg vaø thö cuûa Balaùzs/göûi Irma, ruûi laø em khoâng ñeán thaêm anh chieàu nay, anh queân khuaáy nhöng anh muoán gaëp em, seõ ôû nhaø vaøo chieàu thöù Baûy
cuoäc tình naøy nhö nhaân vaät Klara/Irma trong truyeän ngaén Balaùzs vieát aån danh noùi laø cho chaøng nhöõng gì naøng ñaõ khöôùc töø Georg - naøng caàn moät ngöôøi ñaøn oâng vì Georg khoâng ñoái xöû naøng nhö moät ngöôøi ñaøn baø
trong tin baùo veà söï bieán ñaõ töôøng trình laø "chæ vì tình traïng ñieân roà nhaát thôøi môùi taïo ra thaûm hoïa baát ngôø... Baø Irma vaø choàng khoâng baän taâm veà vaán ñeà vaät chaát, hoï laïi coù moät cuoäc hoân nhaân haïnh phuùc. Ngöôøi ñaøn baø coù tính ngheä só, thoâng minh, quyeán ruõ naøy ôû nôi naøo cuõng ñöôïc yeâu meán" - söï thaät khoâng haún nhö Balaùzs vieát trong Nhaät kyù : ñaây laø toäi loãi thöù nhaát cuûa toâi/thaät laï luøng vì nhôø ñoù maø laàn ñaàu tieân toâi caûm thaáy söï thuaàn khieát cuûa cuoäc ñôøi vaø traùi tim toâi
Georg phoâ baøy taát caû taâm hoàn mình trong yù nghó : söï coâ ñôn toâi muoán traøn ngaäp toâi nhö phaùn xeùt cuûa cuoäc ñôøi/neáu maø baát kyø ai cöùu ñöôïc naøng thì toâi môùi coù theåAÀnhöng toâi ñaõ khoâng muoán vaø khoâng theå
Caùi cheát cuûa Heùleøne : Sau naøy khi keå leå veà caùi cheát cuûa Heùleøne, Althusser vieát laïi nhö moät baûn khaåu cung khai baùo - vaøo chín giôø ngaøy chuû nhaät 16 thaùng Möôøi Moät, toâi ngoi leân sau moät ñeâm saâu thaêm thaúm toâi khoâng theå doø noåi, toâi thaáy toâi ñöùng ôû cuoái chaân giöôøng trong chieác aùo khoaùc nguû vaø Heùleøne naèm xaûi ra tröôùc maët toâi, khi aáy toâi vaãn tieáp tuïc xoa coå naøng vaø nhö caûm thaáy caùnh tay toâi ñau buoát hieån nhieân do cöû ñoäng xoa boùp, theá roài toâi nhaän ra ,khoâng hieåu sao, ñoâi maét naøng baát ñoäng, ñaàu löôõi leø ra giöõa raêng vaø moâi, naøng ñaõ cheát khoâng nhaân chöùng taïi phaïm tröôøng/caùo traïng cuûa nhaø chöùc traùch (neáu coù) seõ ghi nhaän Louis Althusser - ngöôøi ñaøn oâng saùu möôi hai tuoåi - trieát gia maùc-xít - giaùo sö tröôøng Cao ñaúng Sö Phaïm - ñaûng vieân Ñaûng Coäng saûn Phaùp - trong côn thaùc loaïn ñaõ boùp coå vôï laø baø Heùleøne ñeán cheát khoâng daáu hieäu xoâ xaùt/vôùi nhöõng naêm sau cuøng Heùleøne hay beänh hoaïn yeáu söùc, vaû laïi ít ra naøng cuõng hôn ngöôøi choàng ñeán saùu baûy tuoåi/döôøng nhö baø cuõng laø ñaûng vieân Ñaûng Coäng saûn - cuoäc ñieàu tra khoâng tieán haønh khaån caáp vì Althusser naèm döôõng trong beänh vieän taâm thaàn nhöõng khai thaùc treân baùo chí (thöông hay gheùt) ñeàu khoâng trung thöïc/khoâng phaûn aùnh ens realissimum (nhö Lukaùcs töï vaán - giao ngoä taïo thaønh trieát lyù, hay trieát lyù hình thaønh giao ngoä ?)
'Hic Rhodus, hic salta' - böôùc nhaûy voït töø lôøi qua haønh ñoäng/nhö Marx nghó - Althusser ñaõ vieát laïi thöïc tieãn trong nieàm bí aån caùi cheát cuûa Heùleøne
Cuoäc ñôøi hay chöõ Theá
Ngöôøi cheát khoâng theå bieän hoä nhöng ngay töø buoåi ñaàu gaëp gôõ, Irma ñaõ vieát cho Georg laø caû hai chuùng ta cuøng traûi qua moät loái soáng laønh maïnh, em soáng vôùi töï nhieân coøn chaøng soáng vôùi lòch söû thöïc chöùng, vôùi nghieân cöùu Marx -
yù nghó veà moät cuoäc ñôøi vöôn leân khoûi khuoân khoå haèng nhöôïc - hellseherisch thaùi ñoä cuûa ngöôøi ngheä só ñoái vôùi taùc phaåm nhö moät thöïc theå cô höõu sinh ñoäng coù theå ñeå yeâu noàng nhieät, coù theå cöùu chuoäc hay böùc töû nhöng tröôùc heát laø soáng - Georg ñaõ goïi Irma laø ñôøi soáng cho neân caùi bi kòch cuûa naøng naèm trong caùi bi kòch cuûa cuoäc ñôøi Ihre Tragodie lag in des Lebens, trong khung caûnh cheát thöïc söï laø ñoái troïng bieän chöùng cuûa ñôøi soáng in einer Sphare also wo der Tod tatsachlich der dialektische Gegensatz vom Leben ist
caùi maâu thuaãn Lukaùcs hoïc ñöôïc ôû Marx laø maët ñoái laäp trong cuoäc soáng/söï nghieäp ngay trong laù thö thaûo göûi Irma caûm taï naøng ñaõ xuaát hieän thaáp thoaùng trong ñôøi chaøng roài ra ñi vôùi nhöõng nieàm ñau cuøng hoan laïc vì chuùng laø nhöõng daáu chæ taát yeáu cuûa cuoäc ñôøi - caû hình aûnh cuûa naøng treân baøn vieát cuõng hieän dieän vaø bieán ñi caàn thieát vì baûn vaên coù theå taøn huûy vôùi söï hieän dieän cuûa naøng
nieàm kinh sôï khaéc khoaûi khi hình thaønh taùc phaåm trong coâ ñôn tuyeät ñoái/bi kòch cuûa chaøng (hay naøng) ñöa Georg trôû veà caâu hoûi coá höõu: laøm sao ñeå trôû thaønh trieát gia? bôûi vaãn laø con ngöôøi troùi buoäc trong khung caûnh ñaïo lyù, laøm sao coù theå taïo ñöôïc caùi Sieâu tuyeät? nhöõng naêm thaùng coøn laïi moät cuoäc ñôøi daøi thaêng traàm nhoïc nhaèn keå caû giai ñoaïn vieát huûy trieät lyù trí (die Zerstorung der Vernunft) choái boû theâm moät laàn nhöõng hình aûnh/nhöõng con ngöôøi/nhöõng chaëng soáng ñeán cuoái ñöôøng Lukaùcs nhaän ra laø chuùng ta soáng moät ñôøi ngöôøi neân taïo döïng trong ñôøi moät ñieàu khoâng theå coù ôû töï nhieân laø caùi ñoái nghòch giöõa ñaùng giaù vaø khoâng ñaùng giaù - indem wir ein mensschlisches Leben leben,setzen wir etwas, was in der Natur uberhaupt nicht vorhanden war, namlich den Gegensatz des Wertvollen und des Nicht-Wertvollen - caùi gaëp gôõ buoåi ñaàu thaùng Chaïp naêm 1907 taïi khaùch ñöôøng Mama Cecile, khi Georg thaûng thoát tröôùc moät gioïng ñaøn baø/aâm höôûng ñaëc bieät loâi cuoán böôùc chaân chaøng ñi töø phoøng naøy qua phoøng khaùc ñeå chaïm maët ñònh meänh Irma
Caùi aùm vaät duïc cuûa Louis
Thaùng Hai naêm 1968 Louis Althusser ñöôïc môøi dieãn thuyeát tröôùc Hoäi Trieát hoïc Phaùp (vôùi ñeà taøi Lenin vaø trieát hoïc ñaõ ñöa Lenin chính thöùc böôùc vaøo laõnh ñòa trí thöùc) vôùi moät Lenin daãn laïi lôøi trieát gia voâ saûn Ñöùc J.Dietzgen goïi nhöõng giaùo sö trieát hoïc laø "tuïi khoa baûng xu nònh" vì nhöõng keû töï nhaän laø trieát gia - boïn giaùo sö vaø giaûng vieân ñaïi hoïc - daàu beà ngoaøi coù veû ñoäc laäp tö töôûng, ít nhieàu cuõng chìm ngaäp trong meâ tín vaø huyeàn hoaëc, theá neân ñeå tìm ra con ñöôøng chaân lyù, thieát yeáu phaûi nghieân cöùu trieát hoïc/con ñöôøng laàm laãn hôn heát thaåy moïi ñöôøng (der Holzweg der Holzwege) gaây xaàm xì ñaùm ñoâng cöû toïa Louis suoát moät thôøi nieân thieáu vaãn aùm aûnh caùi aán töôïng ngöôøi meï gioáng nhö moïi ngöôøi ñaøn baø cuøng theá heä coù thoùi quen daáu tieàn ôû trong vaùy, nhaát laø khi ñi ñöôøng tröôøng, tieàn ñöôïc daáu sao gaàn vôùi boä phaän sinh duïc haàu coù theå baûo veä ñöôïc caû tieàn laãn theå xaùc chaøng vaãn coøn nhôù raát roõ baø meï ñaõ coù laàn taøn nhaãn ñem vaät duïc ra so saùnh chaøng vôùi con baïn gaùi cuøng trang löùa laø chaøng chæ coù hai loã coøn noù coù tôùi ba loã laàn thöù nhaát trong ñôøi Louis bieát nhìn troäm moät ngöôøi ñaøn baø ñöùng traàn truoàng trong beáp - thoâi thuùc vì moät noãi theøm muoán khoâng theå cöôõng laïi, chaøng leùn môû cöûa nuùp ngaém baø Suzy moät hoài laâu - quaû thaät chuù beù con chöa töøng thaáy thaân theå moät ngöôøi ñaøn baø traàn truoàng, ñoâi vuù, chieác buïng, phaàn loâng aâm hoä vaø ñoâi moâng troøn meâ hoaëc; thuôû aáy môùi möôøi tuoåi, chaøng khoâng hieåu vì traùi caám haáp daãn hay veû raïng rôõ traøn treà tình duïc trong hình daùng phì nhieâu cuûa baø ? Nieàm thoáng khoaùi keùo daøi khoaûnh khaéc tôùi luùc baø phaùt hieän vaø thay vì nhieác maéng, baø ñaõ keùo chaøng vaøo saùt ngöïc vaø giöõa caëp ñuøi aám cuûa baø ñeå hoân chaøng laàn thöù hai trong ñôøi chaøng laïi baét gaëp phaàn treân caëp ñuøi tuyeät vôøi ñeå traàn cuûa moät ngöôøi ñaøn baø khaùc, chuøm loâng ñen nhoâ leân vaø quan troïng hôn heát laø khe hôû hoàng nôi aâm hoä cuûa naøng, maøu hoàng hoa anh thaûo thaät baát coâng neáu chæ keå noãi aùm aûnh vaät duïc cuûa Althusser - caû khi chaøng töï nhaän döôøng nhö thieáu soùt caùi kích thöôùc döông vaät cuûa moät ngöôøi ñaøn oâng - nöõ só Hanrahan ngöôøi UÙc than thôû töøng ñieân leân ñöôïc vì khoâng coù döông vaät - ñieàu Hanrahan phaùt hieän chöa töøng ñöôïc ghi trong saùch vôû giaûi phaãu hoïc laø baø thöôøng nhìn vaøo quaàn ñaøn oâng ñeå xem döông vaät cuûa y naèm beân traùi hay beân phaûi (nguyeân lyù Barbara) neáu y thuaän tay traùi thì döông vaät thöôøng ôû beân phaûi vaø neáu y thuaän tay phaûi, y ñeå döông vaät sang beân traùi (trích töø Butterfly trong taäp truyeän cuûa nhöõng nhaø vaên nöõ UÙc ñoøi bình quyeàn cho phuï nöõ, Moments of Desire 1989)
Nhö moät trieát gia
Ngay töø taäp saùch ñaàu xuaát hieän, Althusser nhö rôi vaøo moät kinh hoaøng, run raåy tröôùc moät kieán taïo tuøy tieän ngay töø thuôû coøn ôû trung hoïc, chaøng ñaõ naém ñöôïc xaûo thuaät cuûa haønh ngoân laø vay möôïn yù cuûa keû khaùc ñeå hoaøn taát coâng trình chæ ñònh, cho neân chaøng chæ muoán tieâu huyû ngay nhöõng quyeån saùch ñaõ ñöôïc in ra - laøm caùch naøo, neáu khoâng tieâu huûy chính mình - totum = nihil
chaøng khoâng boû lôõ nhöõng cô hoäi khoaûnh khaéc nhö laàn taém bieån moät nhoùm boán ngöôøi, Heâleøne khoâng muoán loäi coøn ngöôøi baïn khaån khoaûn möôïn taäp baûn thaûo chaøng ñang vieát dôû dang ñeå ñem veà phoøng ñoïc ngaáu nghieán, chaøng yeâu caàu ngöôøi baïn gaùi cuûa y côûi quaàn aùo cuøng chaøng xuoáng taém giöõa nhöõng ñôït soùng boác khoûi ñaàu trong vuøng bieån ñoäng - coøn Heùleøne cuûa chaøng vôùi baûn tính loaïn trí coá höõu keâu khoùc sôï haõi trong khi chaøng vaø ngöôøi thieáu nöõ nguïp laën traàn truïi vaø laøm tình döôùi soùng
trong nhöõng côn duïc voïng hao khuyeát cuûa thôøi nieân thieáu (Althusser khoâng ngaàn ngaïi nhôù laïi chöùng taät da qui ñaàu boïc laøm chuù beù loay hoay toán nhieàu thôøi giôø keùo da leân song khoâng theå laøm loä phaàn qui ñaàu, noãi sôï haõi baát löïc toaøn boä - roài nhöõng khoaùi caûm trong ñeâm moäng tinh/caùi khoaùi caûm saàn söôïng phuùt tình côø oâm ngöôøi baïn trai maø caûm thaáy döông vaät cöùng leân baát ngôø - nhöõng naêm sau naøy chaøng vaãn mang moái haän ngöôøi meï ñaõ xaâm nhaäp vaøo coõi rieâng cuûa mình/caùi cöû chæ xoi moùi taám neäm giöôøng chaøng vöøa xuaát tinh trong ñeâm vaø keâu leân thaèng con trai ñaõ thaønh ngöôøi lôùn - nhö theå naém laáy döông vaät chaøng phôi traàn ra) chaøng phaùt hieän caùi ñoäng löïc thuùc ñaåy beân trong yù thöùc hay xuaát töø tieàm thöùc cuûa trieát gia coù xaûy ñeán caùi phaàn trieát lyù ñaõ in ra cuõng vaãn laø thöïc taïi khaùch quan taùc xaùc theá giôùi/trieát hoïc phoâ baøy caùi noäi tính thuaàn khieát khoâng phaûi ngaãu nhieân chaøng thu taäp moïi phaïm truø cuûa chuû nghóa Marx trong danh ñeà thöïc tieãn vaø saùng taïo ra moät tieáng môùi trong trieát hoïc, tieáng "thöïc tieãn lyù luaän"/pratique theùorique laøm vieân maõn duïc voïng thoûa hieäp giöõa duïc voïng suy lyù vôi nieàm duïc voïng rieâng aùm aûnh vì kinh nghieäm tieáp chaïm vôùi thöïc taïi (vaät lyù hay xaõ hoäi) cuøng bieán taéc thoâng qua lao ñoäng (coâng nhaân) vaø haønh ñoäng (chính trò)
kinh nghieäm aáy xuaát phaùt töø nhöõng duïc voïng cuûa ngöôøi meï khoâng phaûi ngaãu nhieân Althusser ñaõ vieát theá kyû möôøi chín chöùng kieán nhöõng ñöùa con hoang ra ñôøi : Marx, Nietzsche vaø Freud (hoang vì nhöõng nguyeân taéc ñaõ bò cöôõng hieáp, hoang vì loït loøng töø ngöôøi meï khoâng choàng, söï vaéng maët cuûa ngöôøi cha phaùp lyù)
Althusser (vieát) nhöõng trieát gia lôùn nhaát laø nhöõng keû "moà coâi cha" vaø soáng moät cuoäc ñôøi trong coõi lyù rieâng tö coâ ñôn cuûa mình khoâng phaûi ngaãu nhieân Lukaùcs/Althusser maùc-xít cuøng thuï giaùo baøi hoïc phaûn lyù cuûa Nietsche : trieát gia soáng coâ ñoäc hoï ñaõ daãn caùi cheát cuûa hai ngöôøi ñaøn baø yeâu daáu ñeán moät chaân lyù : trong khi huyû trieät hieän höõu cuûa ngöôøi khaùc (choái boû moïi hình thaùi cöùu giuùp), hoï ñaõ tìm ra phaûn chöùng cuûa töï huyû trieät, chöùng côù caùi hieän höõu cuûa chính mình.
Trich ''. NGOAI TRUYEÄN''
http://bachma.dyndns.org/nghiencötriethoc.htm
No comments:
Post a Comment