Bu°i sáng Çó lúc anh em sºa soån Çi rØng lao Ƕng, tôi ÇÜ®c g†i lên væn phòng quän giáo trình diŒn. M¥t h¡n lånh nhÜ phi‰n Çá phû Çày sÜÖng trong góc rØng m‡i sáng tôi Çi qua thèm ÇÜ®c dØng chân trên Çó. C¥p môi dÀy, Çen, chúm låi nhÜ cÓ ÇÄy b§t Çi phÀn thÎt thØa thãi Çã tØ lâu tåo m¶t s¿ bÃt cân xÙng trên gÜÖng m¥t. Hàm ræng hô tuy thÜ©ng ÇÜ®c che m¶t cách vøng vŠ ít khi có dÎp phô bày nhÜng cÛng nói lên s¿ có m¥t b¡ng cái mÕ nh†n vÄu. ñôi m¡t vàng khè vì bŒnh sÓt rét qua bi‰n chÙng gan nhìn tôi nhÜ c¥p m¡t ÇÕ tròng vàng cûa m¶t con vÆt trong thÀn thoåi ñông PhÜÖng. H¡n không nhìn lên m¥c dÀu bi‰t tôi Çã ÇÙng trܧc bàn tØ lâu, chæm chú, giÖ qua giÖ låi chÒng hÒ sÖ nhÀu nát cáu bÄn mÃt bìa ÇÜ®c c¶t låi b¢ng nh»ng s®i dây chuÓi khô. Trò quan liêu làm dáng Çó thÜ©ng ÇÜ®c lÆp låi b¢ng cách nÀy hay cách khác, chúng tôi Çã quá quen. Th©i gian ª Çây có nghïa lš gì Çâu mà b¿c mình? TÃt cä b†n tôi ÇŠu t¿ thÙc r¢ng trong hoàn cänh nÀy càng cÓ thu låi cái tôi càng tÓt. Dºng dÜng trܧc m†i trò lÓ læng, Ça cui cûa chúng. Vô ngã - vô chÃp. CÙ coi nhÜ mình tØ m¶t hành tinh nào không may låc xuÓng. VÃn ÇŠ là bäo vŒ mång sÓng mà không hèn. Không cÀn phäi làm ngÜ©i hùng. Tôi lÖ Çãng nhìn bÙc änh lão già treo trên ÇÀu h¡n. Lão già phÜÖng phi no tròn v§i hàm râu có vÈ tiên phong Çåo cÓt nhÜng Çôi m¡t toát ra tính chÃt tinh quái l†c lØa. ñôi m¡t cûa m¶t loài chÒn loài cú. ñôi m¡t nói nhiŠu ÇiŠu ngÜ®c låi v§i khuôn m¥t và chòm râu. CÛng bÙc hình Çó, có lÀn m¶t ÇÙa bån ng¡m nghía rÒi lÆt ngÜ®c låi chÌ cho anh em hình cûa m¶t con qu› m¥t xanh nanh vàng m¡t ÇÕ. H¡n ngÒi dܧi bÙc hình Çó, nét t¿ mãn Ùa ra trong cº chÌ khŒnh khång cûa m¶t ngÜ©i thu¶c vào b¶ t¶c cai trÎ. Mâu thuÅn. NgÜ©i già mÆp måp phÜÖng phi; trung niên nhÜ h¡n, trÈ nhÜ tôi låi gÀy còm, Óm y‰u, bŒnh hoån. Tôi hi‹u tåi sao có s¿ kiŒn Çó, tôi tÙc giÆn, nhÜng tôi bi‰t dÀu cho h¡n sÓng h‰t Ç©i h¡n, ch‰t, ÇÀu thai, ch‰t, mÜ©i lÀn nhÜ vÆy n»a - n‰u ch‰ Ƕ phi nhân vô lš nÀy có th‹ tÒn tåi ljn chØng Çó, h¡n cÛng không th‹ có s¿ tÙc giÆn Çó. ñây là ÇiŠu cÃm kœ cûa b¶ t¶c mà h¡n ÇÜ®c uÓn n¡n Ç‹ không bao gi© suy nghï ljn.
Có lë thÃy chØng tåm Çû h¡n tØ tØ ngܧc m¥t lên chi‰u th£ng vào m¡t tôi; lånh lëo d†a nåt. Tôi không cäm giác gì trܧc tia m¡t uÓng máu chuyên nghiŒp Çó, tØ lâu tôi luyŒn tÆp Ç‹ dºng dÜng Çón nhÆn nh»ng bÃt tr¡c ch®t ljn. Tr©i khi mÜa khi n¡ng. NgÜ©i lúc vui lúc buÒn. HuÓng chi b†n h¡n. Mt b†n ngÜ©i kém cÕi, cô Çc, luôn luôn cÓ vùng vÅy ra khÕi y‰u tính cûa mình b¡ng cách nåt n, hành hå tøi tôi. VÆy tåi sao låi s®, låi lo? S®, lo càng làm cho chúng thích thú, càng hành hå thêm. Tôi nói v§i mình ‘Bình tïnh! Bình tïnh...!
H¡n nói, l©i nói khó nh†c m§i lòn lÕi ÇÜ®c qua kë ræng :
- Ch¡c h£n anh Çã bi‰t anh ÇÜ®c cách mång giáo døc bao lâu rÒi chÙ?
Câu hÕi coi tÀm thÜ©ng nhÜng thÆt quan tr†ng. Tôi løc l†i trong trí Ç‹ xem gÀn Çây mình có làm gì sai trái ÇÓi v§i tråi và b†n h¡n không. TuyŒt nhiên không. Dï nhiên là cÛng muÓn l¡m. MuÓn gi‰t tøi h¡n. MuÓn trÓn vŠ. MuÓn nói r¢ng tøi bây cܧp sÙc lao Çng cûa b†n tao, cÓ nhét vào óc chúng tao nh»ng ÇiŠu láo khoét. NhÜng hoàn cänh ch?a chín mùi, chÜa muÓn v†ng Çng nên chÜa làm thôi. Tôi trä l©i phân hai:
- ThÜa anh - tôi thù ti‰ng nÀy nhÃt nhÜng nó thu¶c vŠ k› luÆt tråi nên Çành phäi có - vì mäi mê v§i cu¶c sÓng ª Çây nên tôi không chú š l¡m th©i gian, dÜ©ng nhÜ næm sáu næm gì Çó.
Câu nói chính tôi còn thÃy trÖ trën. H¡n trái låi gÆt gù:
- ¯! CÛng không sai l¡m. Sáu næm, tám tháng, mÜ©i bÓn ngày. ChØng Çó cÛng Çû Ç‹ mt cái dïa cÛ nhØa nh¿a bên tai tôi Ƕ hÖn nºa gi©, cÛng bao nhiêu Çó, cÛng m¶t ÇiŒp khúc nghe câu trܧc Çoán ÇÜ®c mÜ©i câu k‰ ti‰p. M¶t ÇiŒp khúc nhàm chán, thØa mÙa. M¡t h¡n sáng và linh Ƕng. L¡m lúc h¡n ngÜng nói, ngØng h£n thÆt lâu Ç‹ b¡t måch cÜ©ng Ƕ thÄm thÃu nh»ng l©i cÖm gåo Çó vào trí óc tôi. H¡n bình thÜ©ng, thi‰u linh Çng, chÆm hi‹u trong các vÃn ÇŠ h¢ng ngày, nhÃt là nh»ng l©i Çói thoåi xÕ ng†t, chanh chua, lúc này trª nên tinh anh s¡c säo. H¡n nói say mê, nÒng nhiŒt nhÜ ngÜ©i tình si thuy‰t phøc ngÜ©i yêu trong tu°i dÆy thì. Tôi s® cái nhìn nhÜ thÃu rut gan ngÜ©i trܧc m¥t Çó. N‰u h¡n bi‰t mình không muÓn nghe thì mŒt. Tôi trÃn tïnh mình ngay. S® gì! Mình Çã Çóng kÎch gÀn bäy næm qua. Vª tuÒng quá n¢m lòng. Tôi nhìn th£ng vào m¥t h¡n gÆt gù. ThÌnh thoäng tÕ vÈ suy nghï. Tôi thÜ©ng sÓng khoänh kh¡c nÀy hoàn toàn b¢ng m¶ng du và phân š thÙc ra làm hai, m¶t ÇÓi phó v§i h¡n, m¶t suy nghï cho mình. Tôi thÃy mình lái xe jeep trª vŠ bu°i trÜa n¡ng cháy. RÒi mË tôi cÜ©i lo l¡ng cho sÙc khÕe th¢ng con trai chÜa v®. RÒi nø cÜ©i thèn thËn nºa dºng dÜng nºa tinh quái cûa nàng m‡i khi tôi bܧc xuÓng xe. Hôm nay nàng ôm chÀm lÃy tôi, rång rõ nhÜ Ùng viên kÿ thi hoa hÆu ª råp Rex Ƕ nào. Tôi giÖ hai tay lên tr©i, hình ch» V, mÌm cÜ©i nhÜ nói ‘CuÓi cùng rÒi anh cÛng vŠ ÇÜ®c v§i em. CÖn m¶ng du chÃm dÙt Ƕt nhiên v§i câu nói cûa h¡n. Hôm nay cách mång cho anh vŠ. Bao nhiêu Çó Çû rÒi. Tôi r¶ng lÜ®ng ti‰p tøc chÎu Ç¿ng hÖn hai gi© n»a cái dïa hát rè Çó. Bình thän, bình thän, tôi nói v§i tôi. M†i viŒc së ti‰n hành, nhÜ vÆy. Vui buÒn không thay Ç°i khá hÖn, ChÌ có th‹ trª thành tŒ hÖn thôi.
Tôi ÇÜ®c phép tØ giã h¡n Ç‹ vŠ sºa soån vÆt døng khi h¡n Ç°i nét m¥t, b†t mÒm tr¡ng xóa hai bên mép. Tròng m¡t vàng Ó không còn linh Ƕng n»a. ñã t§i gi© cÖm. Bây gi© là lúc tôi trª vŠ v§i tôi và v§i cu¶c Ç©i trܧc m¥t. Bäy næm nay bay qua nhÜ m¶t giÃc m¶ng quái ác rút ng¡n cu¶c Ç©i b¢ng cách nÓi hai th©i Çi‹m trܧc và sau khi ª tråi. NhÜ m¶t cuÓn phim hai hÒi, b¡t ÇÀu hÒi thÙ nhì b¢ng ch» ‘...bäy næm sau và ngÜ©i kép chánh ÇÜ®c m¶t tài tº khác già hÖn thû vai th‰. Tôi së trª vŠ Çón nhÆn nh»ng gì cu¶c Ç©i dành s¤n ª ngoài....
Gi© Çây sau m¶t tuÀn ch© Ç®i ª sân ga hôi hám, chÆt ch¶i và mÃy ngày ngû gà ngû gÆt trên toa xe lºa ÇÀy ¡p, dÖ bÄn bao trùm nh»ng bÃt an, tôi Çã ÇÙng trܧc cæn nhà nàng. Me tôi h£n së mØng l¡m khi thÃy con trª vŠ, nhÜng tình yêu Çã hܧng dÅn bܧc chân tôi. Tôi yêu nàng và ngÜ©i con gái Çó ch¡c cÛng có tình cäm tÜÖng t® Çáp Ùng. Tôi thÜ©ng ljn nhà nàng mÜ®n c§ nÀy n† Ç‹ trao Ç°i nh»ng câu không Çâu vŠ mÜa n¡ng. ChÜa Çû can Çäm Ç‹ Çi xa hÖn. Chi‰n tranh và nh»ng bÃt tr¡c cûa cu¶c chÖi th©i chi‰n Çã chÆn Çùng l©i tÕ tình. Bây gi© thì có gì ngæn ch¥n ÇÜ®c Çâu. Cu¶c Ç©i b¡t ÇÀu ngay chính giây phút nÀy. Tôi trình diŒn ngay tØ phút trª vŠ Ç‹ tùy nàng quy‰t ÇÎnh. Ch¡c cÛng không gì lå Çâu. C?ng là Anh....Em. RÒi ôm nhau, rÒi nh»ng gi†t nܧc m¡t, rÒi cùng nhau v»ng tâm gÀy d¿ng tÜÖng lai. Tình yêu së vô th‹ hóa tÃt cä huÓng hÒ gì s¿ gÀy gò Óm y‰u cûa mt ngÜ©i m§i ra tù . T¶i nghiŒp nàng. Ch¡c nàng bây gi© khô héo. Bäy næm tr©i còn gì? Gái ba mÜÖi tu°i nhÜ chình m¡m nêm. Th©i gian có th‹ Çã bÓc nܧc khô c¢n s¿ tÜÖi mát cûa ngÜ©i con gái Çôi mÜÖi kh° công Ç®i ch© ngÜ©i yêu trª vŠ. NhÜng rÒi tình yêu së tܧi mát thân th‹ héo úa Çó. Nàng së trÈ ra, dòn tan, mÛm mïm trª låi. Tình yêu së ngæn ch¥n bܧc ti‰n cûa th©i gian, cÛng nhÜ tình yêu Çã nuôi tôi sÓng sót qua giai Çoån hÒng hoang cûa Ç©i mình.
Cæn nhà vÅn vÆy, tuy khung cänh hÖi khác. MÃy chÆu ki‹ng xác xÖ khô héo. Góc trái nÖi xÜa kia là vÜ©n hÒng, cÄm hÒng, thÌnh thoäng nª r¶ nh»ng Çóa ÇÕ thÄm mÎn nhÜ nhung, gi© Çang uÓn éo theo gió mÃy hàng mì èo u¶t. M¶t ÇÙa con gái nhÕ Ç¶ hai tu°i, m¡t Çen nháy tròn xoe, Çang v†c cát dܧi mái hiên ngó tôi s® hãi rÒi vøt chåy vào nhà trong. Tôi thÅn th© nhìn chung quanh. Cänh cÛ khác chæng ª nh»ng bi‹u tÜ®ng cûa s¿ sa sút, sÖn loang l° tróc, hàng c¶t hiên mÓi m†t, cái lu b‹ læn lóc, nh»ng gÓc cây Çiêu tàn. NhÜ tôi vÅn là tôi ngày trܧc nhÜng tàn tå, u‹ oäi. Th‰ thôi. Trong khoäng không gian im l¥ng cäm giác hân hoan cûa th©i gian cÛ trܧc h†c tÆp và s¿ thÖ th§i cûa nh»ng lÀn Çón nhÆn cái cÜ©i rång r« cûa nàng mÜ©i ngày trܧc chÒng làm m¶t bên giác thÙc tôi. M¡t lâng lâng mÖ hÒ cûa s¿ pha tr¶n quá khÙ hiŒn tåi và giÃc mÖ khi‰n tôi nhÜ m¶t ngÜ©i tØ cõi tiên bÒng nào Çó bܧc m¶t chân vào cõi trÀn. Cõi tôi, nàng và tÜÖng lai tu°i hÒng trܧc m¥t. Bóng ngÜ©i Çàn bà d¡t Çùa nhÕ trª ra, tay che bóng n¡ng, ng« ngàng. Tôi nhÜ muÓn ÇÙng tim. Tuy Çã d¿ trù s¤n m¶t thái Ƕ Çói v§i tác døng quái ác cûa th©i gian, tôi vÅn bàng hoàng trܧc th¿c t‰. Nàng giÓng nhÜ cæn nhà trܧc m¥t, vÅn còn Çó nhÜng ÇÀy v‰t tích bi‹u hiŒn m¶t s¿ Çi xuÓng thê thäm.
ñÙa nhÕ thÃy ngÜ©i lå ti‰n t§i ôm quíu chân thi‰u phø. Nàng cúi xuÓng thân mÆt ‘Con cûa mË ngoan nào! Ông cÜ©i cho!’ ñÙa bé ÇÜ®c d‡ dån dÌ hÖn nhÜng vÅn không thôi lÃm lét nhìn tôi. Nàng ngó lên vŠ phía tôi, ti‰ng Çøc hÖn, nghiêm trang và ch»ng chåc:
- ThÜa ông hÕi ai?
- Tôi ª tråi Quäng Ninh m§i ÇÜ®c thä vŠ... Anh NguyÍn Væn X. nh© tôi ljn Çây báo tin anh Ãy...’ Tôi nói dÓi trÖn tru và ngåc nhiên tåi sao mình Ç¥t ra ÇiŠu nÀy!
- M©i ông vào nhà...X. là ngÜ©i yêu tôi dåo trܧc. NhÜng mà... Bi‰t bao Ç°i thay... Có ti‰ng søt sùi trܧc m¡t và cái th¡t månh ª tim tôi...
Tôi tØ giã cæn nhà Çó không bi‰t vui hay buÒn vŠ chuyŒn mÃt ngÜ©i yêu. Yên nÖi chÓn, ít ra nàng cÛng së không kh°, vì vܧng vào m¶t gánh n® có quá nhiŠu bÃt tr¡c. NhÜng tôi, nh»ng ÇiŠu xây Ç¡p trܧc khi t§i Çây bÎ cuÓn tan theo nܧc lÛ. Tình yêu giúp tôi sÓng sót qua nh»ng cÜ©ng båo cûa nhà giam, nhÜng cÛng chính tình yêu së Çem tôi vào s¿ trÓng v¡ng nh»ng tháng ngày s¡p t§i. Tôi Çã Ç‹ cho nàng yên lòng r¢ng ngÜ©i trܧc m¥t không tØng là ngÜ©i yêu cûa nàng. L‡i là l‡i v§i m¶t ngÜ©i nào Çó, em së quÿ trܧc m¥t anh Ãy Ç‹ chÎu l‡i, nhÜng không th‹ chÎu Ç¿ng ngày này qua ngày khác m¶t s¿ nh§ nhung vô v†ng. LÃy chÒng ngoài nh»ng lš do th¿c t‰ cûa cu¶c sÓng còn có Çi‹m quan tr†ng: có ÇiŠu kiŒn Ç‹ bÕ qua m¶t bên s¿ nh§ nhung quái qu¡c gÆm nhÃm hình hài m‡i ngày. Tôi hài lòng v§i l©i biŒn h¶ Çó. Tôi xót xa trܧc nh»ng gi†t nܧc m¡t cûa nàng. Quân tº khä dï kÿ phÜÖng. ñem chuyŒn có lš mà dÓi ngÜ©i trí thÙc thì dÓi ÇÜ®c, nhÜ thÀy Tº Sän trܧc Çây có dåy. Tôi, tôi Çi xa hÖn, tôi cho ÇiŠu nàng nói là hoàn toàn thÆt. Tôi Çã ch£ng tØng mong mÕi ngày Çêm là nàng quên tôi Ç‹ gÀy d¿ng cuc Ç©i sao? Tôi bܧc nh»ng bܧc bâng quÖ trên ÇÜ©ng phÓ thÜa th§t không m¶t chút giÆn h©n. Tôi Çã Ç°i thay ljn Ƕ nàng không còn nhÆn ra thì tåi sao tôi låi b¡t nàng chung tình v§i m¶t ngÜ©i nay Çã trª thành trØu tÜ®ng?
Cánh cºa th©i gian Çã nhÓt tôi låi, Çã tàn ác chém ch¥t g†t Çëo hình hài tôi, Çã quæng ra Ç©i mt xác héo úa khô c¢n, khác h£n con ngÜ©i sÓng Çng tÜÖi mát nó Çã ngoåm lúc trܧc. NhiŒm vø hoàn häo ljn n‡i chính ngÜ©i thân thi‰t cûa tôi cÛng không nhÆn ra. Bi hài ª ch‡ Çó. CÀu mong màu th©i gian xanh xanh mãi mãi v§i nàng. Riêng tôi màu tím ng¡c ch¡c së theo Çu°i lâu dài sau mÃy næm dža Çày tØ Ãy. Bài thÖ tình cûa m¶t tác giä Üa thích nhäy vào trong trong tôi, bi‰n th‹ mt cách Çáng thÜÖng và phù h®p.
Trên mänh ÇÃt quê hÜÖng.
M¶t næm
Hai næm
Sáu næm
Lúc ngÅng ÇÀu lên
Màu th©i gian tím ng¡t chung quanh
Tr©i chiŠu, trên ÇÀu nh»ng cøm mây xanh tê tái phû che thành phÓ v¡ng. San Antonio, TX, 1981
No comments:
Post a Comment